Heterodoksyjne tło stosunków między władzą świecką a Kościołem Katolickim na Zachodzie Europy od XI do XVI w.
Loading...
Date
2018-09-27
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Przedmiotem niniejszej pracy jest ukazanie heterodoksyjnego tła relacji pomiędzy władzą świecką a Kościołem Katolickim na Zachodzie Europy pomiędzy XI a XVI wiekiem. Zdaniem autora pracy, w omawianym okresie dwoma najważniejszymi zagadnieniami, które wpływały na wzajemne relacje władz świeckich oraz kościelnych, były kwestie związane ze sporami teokratycznymi, głównie pomiędzy cesarzami a papiestwem, trwającymi co najmniej od IX wieku aż do wieku XIV, oraz spory teologiczne na temat natury Kościoła i władzy papieskiej, mające miejsce między XIV a XVI. Pierwsze z zagadnień dotyczyło odpowiedzi na pytanie, komu w łacińskim świecie należało się decydujące miejsce przy podejmowaniu decyzji religijnych i politycznych: cesarzowi czy papieżowi. W ostatecznym rozrachunku spory, mające początek za panowania Karola Wielkiego i trwające do panowania cesarza Ludwika IV Bawarskiego, przyczyniły się do skoncentrowania władzy nad Kościołem Katolickim w ręku papiestwa oraz osłabienia pozycji politycznej i religijnej cesarza na Zachodzie. Poza owymi zjawiskami, zakończenie sporów teokratycznych przyniosło papiestwu pewne straty. Po pierwsze, brak silnego oparcia na władzy cesarskiej, z którą, mimo toczenia teokratycznych sporów, papiestwo współpracowało na wielu innych płaszczyznach, przyczyniło się do osłabienia politycznej pozycji samego papiestwa. Po drugie, osłabione brakiem cesarskiej protekcji papiestwo stało się bardziej narażone na uzależnienie od innych władców Zachodu, szczególnie władców Francji. Owa zależność przyniosła osłabienie politycznej i religijnej roli papiestwa w zachodnim chrześcijaństwie, a narastające między łacińskimi państwami podziały, doprowadziły do teologicznych prób ograniczenia roli papiestwa w samym Kościele oraz powolnego formowania się monarchii narodowych, kierujących się w swej polityce zasadami racji stanu a nie dobrem Christianitas. W celu zapobieżenia owym tendencjom, od 2. poł. XIV wieku oraz przez cały wiek XV trwały próby reformy zachodniego chrześcijaństwa, które w wyniku sukcesów heretyckich husytów w Czechach okazały się niewystarczające w zapobieżeniu rozbicia Christianitas na dwa przeciwstawne sobie religijnie i politycznie obozy w wieku XVI.
The subject of this work is to show the heterodox background of the relationship between the secular authority and the Catholic Church in the West of Europe between the 11th and 16th centuries. According to the author of the work, in the discussed period the two most important issues that influenced the mutual relations between secular and church authorities were issues related to theocratic disputes, mainly between emperors and the papacy, lasting, at least from the ninth century to the fourteenth century, and theological disputes over the theme of the nature of the Church and papal authority, which took place between the XIVth and XVIth centuries. The first of the issues concerned the answer to the question of who in the Latin world belonged a decisive place when making religious and political decisions: the emperor or the pope. In the end, disputes, beginning in the reign of Charlemagne and the reigning Emperor Ludwig IV of Bavaria, contributed to the concentration of power over the Catholic Church in the hands of the papacy and the weakening of the political and religious position of the emperor in the West. Apart from these, the end of theocratic conflicts brought losses to the papacy. First of all, the lack of strong support on the imperial power, with which, despite the theocratic conflicts, the papacy cooperated on many other levels, contributed to the weakening of the political position of the papacy itself. Second, the papacy, weakened by the lack of imperial protection, became more vulnerable to dependence on other Western rulers, especially the rulers of France. This dependence brought about a weakening of the political and religious role of the papacy in Western Christianity, and the growing divisions between Latin countries led to theological attempts to limit the role of the Papacy in the Church itself, and the slow formation of national monarchies guided by politics of reason of state and not by the common good of all of Western Christianity. In order to prevent these tendencies, from the 2nd half of the XIV century and throughout the XV century, there were several attempts to reform Western Christianity, which unfortunately, as a result of the political and religious success of heretical Hussites in the Kingdom of Bohemia, proved insufficient to prevent Christianitas from splitting into two opposing religious and political camps in the XVIth century.
The subject of this work is to show the heterodox background of the relationship between the secular authority and the Catholic Church in the West of Europe between the 11th and 16th centuries. According to the author of the work, in the discussed period the two most important issues that influenced the mutual relations between secular and church authorities were issues related to theocratic disputes, mainly between emperors and the papacy, lasting, at least from the ninth century to the fourteenth century, and theological disputes over the theme of the nature of the Church and papal authority, which took place between the XIVth and XVIth centuries. The first of the issues concerned the answer to the question of who in the Latin world belonged a decisive place when making religious and political decisions: the emperor or the pope. In the end, disputes, beginning in the reign of Charlemagne and the reigning Emperor Ludwig IV of Bavaria, contributed to the concentration of power over the Catholic Church in the hands of the papacy and the weakening of the political and religious position of the emperor in the West. Apart from these, the end of theocratic conflicts brought losses to the papacy. First of all, the lack of strong support on the imperial power, with which, despite the theocratic conflicts, the papacy cooperated on many other levels, contributed to the weakening of the political position of the papacy itself. Second, the papacy, weakened by the lack of imperial protection, became more vulnerable to dependence on other Western rulers, especially the rulers of France. This dependence brought about a weakening of the political and religious role of the papacy in Western Christianity, and the growing divisions between Latin countries led to theological attempts to limit the role of the Papacy in the Church itself, and the slow formation of national monarchies guided by politics of reason of state and not by the common good of all of Western Christianity. In order to prevent these tendencies, from the 2nd half of the XIV century and throughout the XV century, there were several attempts to reform Western Christianity, which unfortunately, as a result of the political and religious success of heretical Hussites in the Kingdom of Bohemia, proved insufficient to prevent Christianitas from splitting into two opposing religious and political camps in the XVIth century.
Description
Wydział Teologii, Instytut Historii Kościoła i Patrologii; promotor rozprawy doktorskiej: ks. dr hab. Włodzimierz Bielak, prof. KUL
Keywords
Heterodoksja, Papiestwo, Christianitas, Heterodox, Papacy