Potrydencka loturgia koronacyjna króla i królowej według Pontificiale Romanum z 1595-1596 roku

No Thumbnail Available
Date
2007
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Abstract
Koronacja, Jako uroczysty akt przekazania nowemu władcy insygniów królewskich, miała w historii znaczenie prawne lub tylko symboliczne, ale uważana była również za akt liturgiczny. Poprzez odwołanie do czasów biblijnych każdy władca państwa — jako pomazaniec — był określany namiestnikiem samego Boga na ziemi. Podobnie i chrześcijaństwo w czasach monarchii średniowiecznej traktowało ten urząd jako posługę zleconą przez samego Boga. W tej koncepcji król przedstawiany był jako obraz Boga (imago Dei) i Jego zastępca [vicarius Dei). Poprzez wieki, w zależności od okresu historycznego, jak też rodzaju władzy danego państwa, narastał i rozwijał się ceremoniał tego obrzędu, który przybrał formę liturgii. Od wczesnego średniowiecza szczególnie żywa była bowiem idea króla jako kapłana (rex et sacerdos) Od XV wieku dążono do ujednolicenia liturgii koronacyjnej w całym Kościele, aby ukazać istniejącą dominację papiestwa nad wszelkimi formami władzy w ówczesnym świecie. Podstawą tego był rytuał koronacyjny znajdujący się już w księdze liturgicznej określanej jako Pontificale Durandi Z XIII wieku. Księga ta stanowiła podstawę opracowania nowego pontyfikatu po Soborze Trydenckim, opublikowanego w 1595-1596 r. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja potrydenckiej liturgii koronacyjnej pierwszego wydania typicznego tej księgi, omówienie jej przebiegu oraz przybliżenie najważniejszych ceremonii. W Pontificale Romanum Editio Princeps z 1595-1596 r. liturgia koronacyjna opisana została w części pierwszej na stronach od 224 do 274. Tekst obrzędu wzbogacony został również rycinami, które przedstawiają niektóre elementy tej liturgii. Liturgia koronacyjna, według omawianej księgi liturgicznej, przyjmuje cztery formy; 1. Błogosławieństwo i koronację króla {(De Benedictione, & coronatione Regis) 2. Błogosławieństwo i koronację królowej (De Bene dictione, & coronatione Reginae), przy czym opisane są tu różne obrzędy w zależności od tego, czy królowa jest koronowana wraz z królem czy w późniejszym czasie; 3. Błogosławieństwo i koronację królowej jako władczyni państwa (De Benedictione, & coronatione Reginae ut regni Dominae); 4. Błogosławieństwo i koronację króla, który poślubił już koronowaną królową (De Benedictione, & coronatione Regis in consortem electi).
One of the main assumptions of the reforms of the Tridentine Council was to make liturgical rites uniform by publishing common books for the whole Church. They allow to learn various liturgical rites concerning persons and particular groups. An example of such a book is the Pontificale Romanum, Editio Princeps of 1595-1596. It contains many rites, among which one finds the liturgy of the coronation of Christian rulers. The Roman Pontifical of the end of the 16"’century and provides a uniform coronation rite, with its pattern in the Durand’s Pontifical of the end of the 13"' century. The post-Tridentine rites depict the conception of ruler as the Lord’s anointed, who in his power is neither a priest or a king. This idea was alive in the Middle Ages. The new approach to the ministry and role of a lay ruler, the fact that the ceremony of coronation is made different from bishop’s ordination. The elect’s head is no longer anointed during coronation, and his garment is not similar to the pontifical garb of a bishop.The Pontificale Romanum presents four variations of coronation liturgy, but the royal insignia are simplified and there are no rite of handing over the ring, or the apple. The coronation rites in cluded in the book show a rich biblical typology by referring to the figures of the Old Testament. The coronation texts also present the spiritual role of the Church. The Pontificale Romanum of 1595-1596 permits us to learn about the coronation liturgy of Christian rulers. We may grasp any changes in theological accent and notice liturgical modifications.
Description
Historia liturgii
Keywords
Sobór Trydencki, pontyfikał, koronacja króla i królowej, regalia, intronizacja, Tridentine Council, pontifical, eoronation of the king and queen, regalia, enthronement
Citation
ROCZNIKI TEOLOGICZNE, Tom LIV, z. 8; Lublin 2007 r.; s. 231-255.
ISBN