Czciciel potęgi Elizy Orzeszkowej – między historią antyczną a mitem
Loading...
Date
2018-06-25
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Niniejsza rozprawa podejmuje kwestię wskazania przyczyn zainteresowania Orzeszkowej światem starożytnym oraz próbę ich odczytania w kontekście Czciciela potęgi. Rozdział I - Orzeszkowa a źródła antyczne - prezentuje korespondencję Orzeszkowej uwzględniającą zainteresowania pisarki antykiem, który kształtował jej świadomość pisarską. Zostają tu wskazane czynniki determinujące zainteresowanie Orzeszkowej Herodotem, jego Dziejami oraz jej osobisty stosunek do logografa. Sformułowane zostaje twierdzenie, że bliski kontakt pisarki z szeroko pojętym dziełem Herodota miał wpływ na kształtowanie się koncepcji literackiej Czciciela potęgi. Rozdział II - W kręgu mitów - zwraca uwagę na intencje Orzeszkowej związane z prezentowaniem postaci rodziców i dzieci uwikłanych w historie, które na wzór tragedii greckiej nie dopuszczają pozytywnego rozwiązania nurtujących ich problemów. Podniesiono tu problem funkcjonowania jednostki w mikroświecie rodziny, a tej z kolei w makroświecie otaczającej ją rzeczywistości. Podjęto próbę zinterpretowania dzieła Orzeszkowej w odwołaniu do innych niż tylko tragicy greccy twórców starożytnych. Zwrócono uwagę na problem inspiracji religią i kulturą starożytnej Persji oddziałującą na koncepcję literacką dzieła Orzeszkowej. Rozdział III - Czciciel potęgi a tragedia antyczna - jest odczytaniem utworu pisarki w świetle dramatu antycznego. Punktem wyjścia do badań staje się definicja tragedii. Spoglądając przez pryzmat dzieł tragików greckich starano się dowieść, że struktura i wymowa tragedii bardziej odpowiada strukturze i semantyce dzieła Orzeszkowej niż ma to miejsce w przypadku opowiadania, przypowieści czy powieści historycznej.
This paper is devoted to interpret one of the works written by Eliza Orzeszkowa titled Czciciel potęgi. The main issue of this paper is to compare, analyze and interpret her work by putting emphasis on her interest in the Ancient Times. First chapter titled Orzeszkowa a źródła antyczne describes her thoughts connected with looking for the best way to solve problem of existence in The Ancient Times. It is proved by her attitude to Herodot’s work titled Dzieje which Orzeszkowa took as an inspiration in the process of writing Czciciel potęgi. A comparative study shows a concept of a literary individualism of her work. In fact Eliza Orzeszkowa did not take particular elements from Herodot’s work. In the second chapter titled W kręgu mitów, a comparative study allows to expose some common elements in both Mythology and Czciciel potęgi. It is worth to notice that by reading myths and legends, Orzeszkowa is going to show the most important issues which she is concerned. Its original mythological forms are modified into definition of good and evil compared to reality in which the author lives. The third chapter titled Czciciel potęgi a tragedia antyczna is the interpretation of her work through the prism of ancient drama. Characters created by Orzeszkowa act in the same way as those from myths. Characters that seem to act and live by their own will in fact are strongly guided by the doom of world. Emotionality and sudden actions are similar to those in the structure of antique drama. In fact it is also a sign of contrast to the tendency.
This paper is devoted to interpret one of the works written by Eliza Orzeszkowa titled Czciciel potęgi. The main issue of this paper is to compare, analyze and interpret her work by putting emphasis on her interest in the Ancient Times. First chapter titled Orzeszkowa a źródła antyczne describes her thoughts connected with looking for the best way to solve problem of existence in The Ancient Times. It is proved by her attitude to Herodot’s work titled Dzieje which Orzeszkowa took as an inspiration in the process of writing Czciciel potęgi. A comparative study shows a concept of a literary individualism of her work. In fact Eliza Orzeszkowa did not take particular elements from Herodot’s work. In the second chapter titled W kręgu mitów, a comparative study allows to expose some common elements in both Mythology and Czciciel potęgi. It is worth to notice that by reading myths and legends, Orzeszkowa is going to show the most important issues which she is concerned. Its original mythological forms are modified into definition of good and evil compared to reality in which the author lives. The third chapter titled Czciciel potęgi a tragedia antyczna is the interpretation of her work through the prism of ancient drama. Characters created by Orzeszkowa act in the same way as those from myths. Characters that seem to act and live by their own will in fact are strongly guided by the doom of world. Emotionality and sudden actions are similar to those in the structure of antique drama. In fact it is also a sign of contrast to the tendency.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Filologii Polskiej; promotor rozprawy doktorskiej: dr hab. Beata Obsulewicz-Niewińska, prof. KUL, promotor pomocniczy: dr Joanna Lekan-Mrzewka
Keywords
Herodot, złoto, mit, tragedia, mazdaizm, gold, myth, ancient drama, mazdaistic religion