Praktyki postne w wybranych relacjach pisarzy kościelnych greckich i łacińskich I-III wieku

Loading...
Thumbnail Image
Date
2020-06-15
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Praktyka postu religijnego w chrześcijaństwie w pierwszych trzech wiekach wydaje się być uwarunkowana kulturowo. Chrześcijański post w środy i piątki był najprawdopodobniej zapożyczeniem z praktyki Esseńczyków z Qumran (patrz Didache), w przeciwieństwie do indywidualnego postu faryzeuszy. W tym czasie chrześcijanie pościli podobnie jak Żydzi, tzn. przed chrześcijańską Paschą - od wschodu słońca poprzedniego dnia (czwartek) do zachodu słońca następnego dnia (piątek). Wydaje się, że tradycja żydowska i chrześcijańska w pierwszym wieku zbiegają się w praktyce zwiększania liczby dni postu, co motywowano w obu tradycjach apokaliptycznymi objawieniami. Jeśli chodzi o rozbieżności w tradycjach postnych, to faryzejscy Żydzi mogli przez cały dzień pościć w poniedziałki i czwartki bez jedzenia i picia od wschodu do zachodu słońca w tych dniach. Z drugiej strony chrześcijanie mogli praktykować post w środy i piątki na chlebie i wodzie, od wschodu do trzeciej. W tekstach chrześcijan aleksandryjskich z przełomu drugiego i trzeciego wieku znajdujemy syntezę praktyki chrześcijańskiej ze zwyczajami ascetycznymi i dietetycznymi filozofii stoickiej i platońskiej. Aleksandryjscy pisarze wskazywali bardziej na umiarkowanie jako cnotę i dietę jako wybór niż na post religijny jako taki. Natomiast w montanistycznych praktykach dwutygodniowej kserofagii możemy odnaleźć początek dłuższego, dwutygodniowego postu przed chrześcijańską Paschą. Kościół katolicki aż do trzeciego wieku, nazwał Wielkim Postem zwyczaj poszczenia dwa dni bezpośrednio przed Wielkanocą. Do trzeciego wieku włącznie w Kościele formalny post był postulowany stosunkowo rzadko (przed chrztem i dwa dni przed Paschą). Indywidualny post był praktykowany w środy i piątki. Wydaje się też, że dłuższy post był uznawany w Kościele aż do trzeciego wieku jako przejaw fałszywych objawień lub herezji.
The practice of religious fasting in the first three centuries of Christianity seems to have been culturally conditioned. Christian individual fasting on Wednesdays and Fridays was most likely a borrowing from the practice of the Essenes of Qumran (see Didache), as opposed to the individual fasting practiced observed by Pharisees. At that time Christians fasted in a similar way as Jews did, i.e., before the Christian Passover – from the sunrise of the previous day (Thursday) to the sunset of the next day (Friday). The Jewish and Christian post-1st-century traditions seem to coincide in increasing the number of fasting days, which was motivated in both religious traditions by apocalyptic revelations. As for the divergence in the fasting traditions, the Pharisaic Jews would fast on Mondays and Thursdays without food and drink from sunrise to sunset of those days. On the other hand, Christians would fast on Wednesdays and Fridays merely living on bread and water, from sunrise to three o'clock. In the texts written by Alexandrian Christians of the turn of the third century, we find a synthesis of the Christian tradition of fasting and the ascetic and dietary philosophies of the Stoic and Platonic philosophy. Alexandrian writers laid more emphasis on temperance as a virtue and a diet as a choice rather than on religious fasting as such. On the other hand, in the Montanistic practices of two-week xerophagy we find the origin of a longer, fortnights’ fast before the Christian Passover. Until the third century, the Catholic Church called the two fasting days directly preceding Easter “Great Fast”. Up to the third century, official fasting was prescribed relatively seldom in the Church (before baptism and for two days before Passover). Individual fasting was practiced on Wednesdays and Fridays. It seems that longer fasting times were recognized in the Church up to the third century as a manifestation of false revelations or heresies.
Description
Keywords
post, Ojcowie Apostolscy, Orygenes, Klemens, Tertulian, fasting, Apostolic Fathers, Origen, Clemens, Tertullian
Citation
"Vox Patrum", 74 (2020), s. 7-28
ISBN