Symbolika namaszczenia głowy i obmycia twarzy przez poszczącego (Mt 6, 17) w interpretacji patrystycznej.
Loading...
Date
2020-06-15
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
U starożytnych komentatorów spotykamy bogatą refleksję nad zaleceniem namaszczenia twarzy i obmycia głowy podczas postu (Mt 6, 17. Trzymając się istoty przesłania, a więc ewangelicznej zachęty do pokory i wystrzegania się ostentacji w poście, Ojcowie zastanawiają się nad koniecznością w niektórych przypadkach postu publicznego. Kasjodor łączy post odbywany na pokaz ludzki z postawą panien nierozsądnych (Mt 25, 1-13), u których zabrakło oliwy w lampach, czyli uwagi skierowanej na Pana, ponieważ dobre uczynki spełniały dla zdobycia pochlebstw u innych. Obmycie twarzy w Mt 6, 17 oznacza dla naszych autorów szczerość sumienia, a przede wszystkim czystość moralną, polegającą na wyzbyciu się grzechów i wad. Namaszczenie głowy z kolei wyraża radość człowieka wewnętrznego, który pości ze względu na Boga. Ojcowie dostrzegają związek tego namaszczenia z „olejkiem wesela” w Ps 45 (44), 8, którym Bóg namaszcza swego wybranego. Radość postu płynie też z wielu korzyści duchowych, który przynosi post. Namaszczenie olejem miało w świecie biblijnym i starożytnym bogate znaczenie, które przejmują nasi autorzy. Jest ono udziałem w tajemnicy Chrystusa jako Pomazańca Bożego, Arcykapłana i Głowy Mistycznego Ciała. O ile obmycie twarzy oznacza wyzbycie się zła, to u niektórych pisarzy namaszczenie głowy symbolizuje dobre uczynki, a przede wszystkim dzieła miłosierdzia. Skojarzenie z kolei z namaszczeniem atlety przed walką każe rozumieć post jako pewnych zmagań. Przyjemna woń oleju z kolei wskazuje na apostolski charakter chrześcijańskiego umartwienia, które pociąga innych do wiary i naśladownictwa.
In ancient commentators we find some reflection on the recommendation to anoint faces and to wash one’s head during fasting (Matthew 6:17). By adhering to the essence of this message, and thus the evangelical call to humbleness and lack of ostentation in fasting, the Fathers consider the necessity of public fasting in some specific cases. Cassiodorus links fasting for show with the attitude of the foolish virgins (Matthew 25:1–13), who had no oil for their lamps, meaning they had no attention for the Lord because they did their good deeds only to flatter others. To our authors, face washing in Matthew6:17 stands for honesty of conscience, and above all, moral purity. Head anointing, in turn, expresses the joy of the inner man who fasts for the sake of God. The Fathers see a link between this anointing and the "oil of gladness" mentioned in Psalms 45 (44):8, with which God anoints His chosen one. The joy of fasting is also derived from the many spiritual benefits that the fasting brings. Anointing with oil had a rich meaning in the biblical and ancient world, taken over by our authors. This is a participation in the mystery of Christ as the Anointed One, High Priest and Head of the Mystical Body. While face washing denotes getting rid of evil, in some writers head anointing symbolizes good deeds and, above all, works of mercy. The association with an athlete getting anointed before the fight implies seeing fasting as a fight. The pleasant scent of oil, in turn, indicates the apostolic nature of Christian mortification, which brings others closer to the faith and urges them to follow suit.
In ancient commentators we find some reflection on the recommendation to anoint faces and to wash one’s head during fasting (Matthew 6:17). By adhering to the essence of this message, and thus the evangelical call to humbleness and lack of ostentation in fasting, the Fathers consider the necessity of public fasting in some specific cases. Cassiodorus links fasting for show with the attitude of the foolish virgins (Matthew 25:1–13), who had no oil for their lamps, meaning they had no attention for the Lord because they did their good deeds only to flatter others. To our authors, face washing in Matthew6:17 stands for honesty of conscience, and above all, moral purity. Head anointing, in turn, expresses the joy of the inner man who fasts for the sake of God. The Fathers see a link between this anointing and the "oil of gladness" mentioned in Psalms 45 (44):8, with which God anoints His chosen one. The joy of fasting is also derived from the many spiritual benefits that the fasting brings. Anointing with oil had a rich meaning in the biblical and ancient world, taken over by our authors. This is a participation in the mystery of Christ as the Anointed One, High Priest and Head of the Mystical Body. While face washing denotes getting rid of evil, in some writers head anointing symbolizes good deeds and, above all, works of mercy. The association with an athlete getting anointed before the fight implies seeing fasting as a fight. The pleasant scent of oil, in turn, indicates the apostolic nature of Christian mortification, which brings others closer to the faith and urges them to follow suit.
Description
Keywords
egzegeza patrystyczna, post, namaszczenie głowy, obmycie twarzy, patristic exegesis, fasting, head anointing, face washing
Citation
"Vox Patrum", (2020) 74, s. 29-48