The formation of Polish archival legislation on the eve of independence
No Thumbnail Available
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Summing up, before independent Poland was reborn, after 123 years of captivity, the patriotic environments, aware of the significance of archival material for studying the history of Poland and for efficient state administration, made an effort to take control of Polish archives and began work on norms which could regulate archival sphere at the highest level. The culmination of these efforts was ‘The Decree on the Organization of State Archives and Preservation of Archival Material’ of 7 February 1919. Apart from the issue whether the solutions adopted in the enacted legislation were correct or not, not mentioning the shortcomings of these regulations evident even for their contemporaries (the omission of some important issues or internal contradictions), it is necessary to note the significance of this legislation. Undoubtedly, preparing and enacting the norms regulating the archival issues laid the foundation, on the eve of Poland’s independence, for creating the network of Polish historical archives and allowed the organization of the archival service in the Second Republic of Poland.
Jeszcze przed odzyskaniem niepodległości polskie środowiska narodowe, świadome znaczenia archiwaliów dla poznania przeszłości państwa i narodu oraz znające wartość materiałów archiwalnych dla sprawnego administrowania państwem, dążyły do przejęcia w zarząd archiwów. Jednocześnie już na początku 1917, w ramach powołanej przez okupacyjne władze niemiecko--austriackie Tymczasowej Rady Stanu, działającej przy boku niemieckiego gubernatora jako instytucja doradcza i opiniodawcza w sprawach polskich prowadzono prace nad opracowaniem normatywu, który na poziome najwyższym uregulowałby kwestie archiwalne. Finalnym uwieńczeniem tych starań był wydany już w wolnej Polsce Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami z 7 lutego 1919 r. Pomijając kwestię słuszności rozwiązań zastosowanych w tym normatywie i widoczne już dla współczesnych mankamenty tych przepisów, trzeba zauważyć znaczenie tego prawodawstwa. Bez wątpienia opracowanie i uchwalenie norm regulujących problematykę archiwalną, pozwoliło u progu odzyskanej polskiej niepodległości dać podwaliny pod budowę sieci polskich archiwów historycznych oraz umożliwiło organizację służby archiwalnej w II Rzeczypospolitej.
Jeszcze przed odzyskaniem niepodległości polskie środowiska narodowe, świadome znaczenia archiwaliów dla poznania przeszłości państwa i narodu oraz znające wartość materiałów archiwalnych dla sprawnego administrowania państwem, dążyły do przejęcia w zarząd archiwów. Jednocześnie już na początku 1917, w ramach powołanej przez okupacyjne władze niemiecko--austriackie Tymczasowej Rady Stanu, działającej przy boku niemieckiego gubernatora jako instytucja doradcza i opiniodawcza w sprawach polskich prowadzono prace nad opracowaniem normatywu, który na poziome najwyższym uregulowałby kwestie archiwalne. Finalnym uwieńczeniem tych starań był wydany już w wolnej Polsce Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami z 7 lutego 1919 r. Pomijając kwestię słuszności rozwiązań zastosowanych w tym normatywie i widoczne już dla współczesnych mankamenty tych przepisów, trzeba zauważyć znaczenie tego prawodawstwa. Bez wątpienia opracowanie i uchwalenie norm regulujących problematykę archiwalną, pozwoliło u progu odzyskanej polskiej niepodległości dać podwaliny pod budowę sieci polskich archiwów historycznych oraz umożliwiło organizację służby archiwalnej w II Rzeczypospolitej.
Description
Keywords
archiwistyka, archival science, prawo archiwalne, archival law, polskie archiwa, Polish archives
Citation
"Studia Prawnoustrojowe" 45 (2019), s. 199-214