Vox Patrum, 2020, Vol. 73

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 12
  • Item
    Wspólne cechy zwierząt i ludzi w dwunastej księdze "Etymologii" Izydora z Sewilli
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Wojciechowski, Leszek
    Dwunasta księga „Etymologii” jest, jak wiemy, poświęcona opisom zwierząt (podzielonych na osiem grup). Isidor z Sewilli, opierając się na wcześniejszych relacjach, czerpał z tych źródeł najważniejsze elementy charakteryzujące poszczególne stworzenia. Dwunasta księga zbiera i niejako kumuluje starożytne i wczesnochrześcijańskie poglądy na temat naturalnych kształtów ciała, sposobów zachowania i reakcji zwierząt. Podczas prezentacji niektórych z nich biskup Sewilli wyraźnie wyakcentował te ich cechy – przedstawione w dostępnych mu źródłach – które w jego interpretacji były bądź wspólne dla ludzi i zwierząt, bądź też były podobne do cech ludzkich. Izydor pokazał w ten sposób wiele cech ze sfery psycho-mentalnej i moralnej u takich zwierząt jak: bos, canis, delfinus, elephantus, equus, formica, iricius, leo, serpens i simia. W mniejszym zaś stopniu wskazywał na podobieństwo cech somatycznych u ludzi i ptaków (coturnix, pica, psittacus) oraz na analogie w życiu „społecznym” ludzi, owadów i ptaków (apis, ciconia). Wydaje się, że zwracanie uwagi na cechy wspólne zwierząt, owadów i ludzi było ważnym elementem w Izydorowym postrzeganiu świata zwierząt. Jest to również jedna ze szczególnych cech jego szeroko rozumianej antropologii.
  • Item
    Izydora z Sewilli "O narodzinach i śmierci świętych ojców": kompozycja traktatu
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Krynicka, Tatiana
    Utwór Izydora De ortu et obitu patrum zawiera życiorysy wybitnych biblijnych postaci od Adama do Tytusa. Zgodnie z tym, co Sewilczyk zapowiada w tytułach i przedmowie traktatu, opowiada on o pochodzeniu (ortus), charakterze, cnotach i osiągnięciach (vita), a także okolicznościach śmierci i pochówku (obitus) bohaterów, wśród których czytelnik znajdzie patriarchów, sędziów, królów, proroków, apostołów i uczniów Pana. W większości są to mężczyźni: za wyjątkiem kilku bohaterek (Estery, Judyty, Matki Jezusa Marii), którym Izydor poświęca osobne rozdziały, prezentuje on biblijne niewiasty w sposób bardzo powierzchowny. Charakterystyki bohaterów mają charakter laudacyjny. Biogramy są bardzo różnorodne, dzięki czemu tekst staje się urozmaicony i przyjemny w odbiorze. Izydor poszerza granice świata hiszpano-rzymskich czytelników, zapoznając ich z topografią Ziemi Świętej. Czas traktatu to czas zbawienia, czas Boga, który wkracza w dzieje ludzkości, oraz współpracujących z Nim — i ze sobą nawzajem — jednostek, niepowtarzalnych dzięki otrzymanym od Stwórcy darom.
  • Item
    ‘Aeon’ as an Expression of Metaphysics of Transcendence and Metaphysics of Immanence in John Damascene
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Petridou, Lydia; Terezis, Christos
    In this study, we are discussing the concept of “aeon” in John Damascene. Specifically, relying on his treatise entitled An exact Exposition of the Orthodox Faith, we first of all investigate the relation between aeon and the created world, as well as the resulted from it combination of Cosmology with Eschatology. Subsequently, we focus on the relation between aeon and the Holy Trinity, taking into account all the ways in which it is manifested, as well as the combination of Henology with Eschatology. Throughout the entire reasoning, it arises that the Christian thinker utilizes the Words, that is, the divinely inspired texts, as an objective proof for the Christian validity of his arguments. The most important conclusion drawn is that the term “aeon” has many meanings, and that each one of them depends on whether it refers to the metaphysical or natural ontological level.
  • Item
    Status oraz tradycje wychowawcze frankońskich matres familias – na przykładzie Herchenefredy (VII w.) oraz Dhuody z Septymanii (ok. 803-843)
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Chudzikowska-Wołoszyn, Małgorzata
    Niniejszy artykuł podejmuje problematykę dotyczącą pozycji rodowej oraz uprawnień wychowawczych, które na drodze wielowiekowej tradycji stały się udziałem frankońskich arystokratek. Owe zacne i poważane matrony, podlegające bezwzględnej władzy swych mężów, a także reprezentujące naturalny sexus inferior, posiadały, jak się okazuje, swoistego rodzaju pełnomocnictwo do zabrania otwartego głosu w sprawie moralnego wychowania własnych synów i następców. Kobiety te uzyskały status chrześcijańskich matres familias. Nie brakowało im przy tym przekonania o pełnionej dla dobra całego rodu misji. Z okresu państwa frankońskiego zachowały się dwa pisemne świadectwa tzw. matczynych zmagań wychowawczych. Unikatowe dowody macierzyńskiego trudu, który stawał się ofiarą złożoną Bogu. Reprezentująca początek VII w. Herchenefreda, pozostawiła dla swojego syna Dezyderiusza trzy pouczające listy. Dhuoda z Septymanii, żyjąca w połowie IX w., spisała – z kolei – długi wzorcotwórczy traktat poświęcony prawemu życiu, który zaadresowała do pierworodnego syna Wilhelma. Zachowane instrukcje wychowawcze Herchenefredy oraz Dhuody poświadczają, jakie były oczekiwania społeczne względem frankońskich matron. Okazuje się, że ponosiły one wielką odpowiedzialność za przekazanie swoim dzieciom moralnych idei oraz praktyk. Tym samym, zajmowały ważną rolę w budowaniu potęgi rodu swoich małżonków. Oba kobiece świadectwa w szczegółowy sposób dostarczają nam dzisiaj odpowiedzi na pytania związane ze statusem ówczesnych matek – rodzicielek merowińskich i karolińskich rodów. W artykule autorka podejmie próbę przybliżenia definicji frankońskiej mater familias, na którą oprócz pradawnej tradycji plemiennej składała się niewątpliwie także zaadoptowana pedagogia patrystyczna.
  • Item
    Afrahat, Mowa XVII – O Chrystusie, Synu Bożym. Demonstratio XVII: De Christo Dei Filio
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Uciecha, Andrzej
    Mowa O Chrystusie, Synu Bożym jest siedemnastym wykładem w całym dziele Afrahata. Mędrzec perski kontynuuje i rozwija polemikę z nauczaniem judaizmu i rabinów babilońskiej diaspory. Osią argumentacji jest prawda o bóstwie Mesjasza-Chrystusa, Syna Bożego, w którym wypełniły się prorockie zapowiedzi Starego Testamentu. Perski Mędrzec konsekwentnie odpiera żydowską krytykę, w której chrześcijanie są oskarżani o fałszowanie proroctw Starego Testamentu i bluźnierstwo przypisywania Chrystusowi boskiej godności. Relatywnie niewielka objętość tego chrystologicznego przedłożenia może rodzić pytania i wątpliwości. Możliwe, że Afrahat uświadomił sobie ułomną fragmentaryczność swojego wywodu na temat Chrystusa, Syna Bożego, i łamiąc zasady literackiej konwencji akrostychu, dodał do całości dzieła dwudzieste trzecie bardzo obszerne Demonstratio de acino.