"Ego librarista”. Działalność Jana ze Skawiny jako bibliotekarza na Wydziale Prawa Uniwersytetu Krakowskiego
Loading...
Date
2020
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Artykuł poświęcony jest osobie Jana ze Skawiny (†1520), doktora i profesora prawa kanonicznego, bibliotekarza biblioteki Wydziału Prawa Uniwersytetu Krakowskiego. Nie należał on wprawdzie do postaci pierwszoplanowych lub wyróżniających się spośród grona uczonych polskich przełomu XV i XVI stulecia, nie zachowała się także jego spuścizna naukowa, niemniej jednak jako opiekun księgozbioru bibliotecznego wykazał się szczególną gorliwością na tle innych profesorów sprawujących funkcję bibliotekarza. W latach 1501-1515 pozyskał na rzecz biblioteki wydziałowej i usystematyzował wiele dzieł o tematyce prawniczej lub kaznodziejskiej, mających służyć jako pomoc dla profesorów i studentów prawa. Z perspektywy czasu nieocenionym dokonaniem krakowskiego uczonego było umieszczenie not wskazujących na przynależność rękopisów do księgozbioru Kolegium Prawniczego. Pozwalają one nie tylko na jednoznaczne przypisanie kodeksów do biblioteki Collegium Iuridicum, ale też informują o poprzednich właścicielach oraz o sposobie i dacie pozyskania danego egzemplarza. Spośród 46 zachowanych do dzisiaj średniowiecznych ksiąg Wydziału Prawa aż 39 posiada noty wpisane jego ręką. Jan ze Skawiny był nie tylko opiekunem książek, ale także darczyńcą kilkunastu rękopisów. Dzięki jego zabiegom kilku profesorów prawa oraz członków rodziny Jana przekazało w testamencie swoje księgozbiory na rzecz Wydziału Prawa. W obliczu tragicznego w skutkach pożaru gmachu Collegium Iuridicum w 1455 roku działania Jana ze Skawiny na rzecz pozyskania nowych dzieł pozwoliły na częściowe odbudowanie biblioteki jurystów. Były to dzieła przede wszystkim prawnicze, a także teologiczne, które mogły służyć jako pomoc w pracy kaznodziejskiej. Pobieżny przegląd dzieł znajdujących się w księgozbiorze Wydziału Prawa pozwala na stwierdzenie, że dobór pism pozyskanych lub ofiarowanych przez Skawińskiego nie był przypadkowy. Na pozór skromne świadectwa działalności Jana ze Skawiny na funkcji bibliotekarza okazują się być nieocenione dla poznania zasobu i organizacji biblioteki Kolegium Prawniczego. Noty, które zamieścił on w rękopisach, stanowią niezwykle ważne źródło informacji o średniowiecznym Wydziale Prawa Uniwersytetu Krakowskiego. Dowodzą również, że stanowisko bibliotekarza nie musiało być traktowane przez profesorów uniwersyteckich jako obciążenie, ale mogło być postrzegane jako rodzaj wyróżnienia. Jan ze Skawiny piastował szereg ważnych stanowisk kościelnych i uniwersyteckich, a jednak pisał o sobie skromnie, ale z dumą – „librarista”.
The article is devoted to the fi gure of Jan of Skawina (†1520), a doctor and professor of canon law, librarian of the Faculty of Law of the University of Krakow. Although he was not one of the leading or distinguished fi gures from among the group of Polish scholars at the turn of the 15th and 16th centuries and his scientifi c legacy has not been preserved, he nevertheless showed particular zeal, as the guardian of the library book collection, for the other professors who held the position of librarian. Between 1501 and 1515 he obtained and systematized many works on the subject of law or preaching for the benefi t of the faculty library, which were intended as aids to professors and law students. In retrospect, an invaluable achievement of the scholar from Kraków was inserting notes indicating that the manuscripts belonged to the collection of the Law College. These notes not only allow the codes to be assigned unambiguously to the Collegium Iuridicum library, but also inform about the previous owners and about the method and date of obtaining a given copy. Out of 46 preserved medieval books of the Faculty of Law, 39 have notes inscribed by his hand. Jan of Skawina was not only a book keeper but also a donor of several manuscripts. Owing to his efforts, several professors of law and members of Jan’s family passed on their books in their will to the Faculty of Law. In the face of the tragic fi re of the Collegium Iuridicum building in 1455, Jan of Skawina’s efforts to acquire new works facilitated a partial reconstruction of the jurist library. These were mainly legal and theological works, which could serve as an aid to the work of preaching. A casual review of the works in the book collection of the Faculty of Law allows us to conclude that the selection of the letters obtained or offered by Jan of Skawina was not accidental. Seemingly modest testimonies of Jan of Skawina’s activity as a librarian turn out to be invaluable for learning about the resources and organization of the library of the Law College. The notes he has included in his manuscripts are a very important source of information about the medieval Faculty of Law of the University of Kraków. They also prove that the position of librarian did not have to be treated by university professors as a burden, but could be seen as a kind of distinction. Jan of Skawina held a number of important church and university posts, and yet he wrote about himself modestly, but with pride, using the term ‘librarista’.
The article is devoted to the fi gure of Jan of Skawina (†1520), a doctor and professor of canon law, librarian of the Faculty of Law of the University of Krakow. Although he was not one of the leading or distinguished fi gures from among the group of Polish scholars at the turn of the 15th and 16th centuries and his scientifi c legacy has not been preserved, he nevertheless showed particular zeal, as the guardian of the library book collection, for the other professors who held the position of librarian. Between 1501 and 1515 he obtained and systematized many works on the subject of law or preaching for the benefi t of the faculty library, which were intended as aids to professors and law students. In retrospect, an invaluable achievement of the scholar from Kraków was inserting notes indicating that the manuscripts belonged to the collection of the Law College. These notes not only allow the codes to be assigned unambiguously to the Collegium Iuridicum library, but also inform about the previous owners and about the method and date of obtaining a given copy. Out of 46 preserved medieval books of the Faculty of Law, 39 have notes inscribed by his hand. Jan of Skawina was not only a book keeper but also a donor of several manuscripts. Owing to his efforts, several professors of law and members of Jan’s family passed on their books in their will to the Faculty of Law. In the face of the tragic fi re of the Collegium Iuridicum building in 1455, Jan of Skawina’s efforts to acquire new works facilitated a partial reconstruction of the jurist library. These were mainly legal and theological works, which could serve as an aid to the work of preaching. A casual review of the works in the book collection of the Faculty of Law allows us to conclude that the selection of the letters obtained or offered by Jan of Skawina was not accidental. Seemingly modest testimonies of Jan of Skawina’s activity as a librarian turn out to be invaluable for learning about the resources and organization of the library of the Law College. The notes he has included in his manuscripts are a very important source of information about the medieval Faculty of Law of the University of Kraków. They also prove that the position of librarian did not have to be treated by university professors as a burden, but could be seen as a kind of distinction. Jan of Skawina held a number of important church and university posts, and yet he wrote about himself modestly, but with pride, using the term ‘librarista’.
Description
Keywords
Jan ze Skawiny, Uniwersytet Krakowski, Wydział Prawa, biblioteka, rękopisy średniowieczne, Jan of Skawina, the University of Kraków, Faculty of Law, library, medieval manuscripts
Citation
"Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne" 2020, T. 113, s. 407-429