Roczniki Nauk Społecznych
Permanent URI for this community
Roczniki Nauk Społecznych są czasopismem naukowym, wydawanym przez Towarzystwo Naukowe KUL we współpracy z Wydziałem Nauk Społecznych KUL od roku 1949. Roczniki mają charakter otwarty – na ich łamach publikują pracownicy naukowi z wielu różnych środowisk krajowych i zagranicznych. Publikacje reprezentują treść zagadnień w dziedzinie nauk społecznych, w trzech dyscyplinach: nauki o bezpieczeństwie, nauki o komunikacji społecznej i mediach, nauki socjologiczne. Czasopismo publikuje teksty w następujących kategoriach: artykuły, raporty z badań, recenzje, sprawozdania i polemiki.
Roczniki Nauk Społecznych są indeksowane m.in. w bazie ERIH +, Index Copernicus, CEEOL, CEJSH, MOST Wiedzy. Znajdują się także w wykazie czasopism MEiN z liczbą 70 punktów.
ICI Journals Master List, ICV 2021 = 100 (ICV 2020 = 90.38).
Redaktor Naczelny:
Wojciech Gizicki, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska
Sekretarz redakcji:
Aneta Wójciszyn-Wasil, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska
Karolina Pięta, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska
Członkowie Redakcji
Jan Kreft, Politechnika Gdańska, Polska
Jan Gałkowski, Uniwersytet Rzeszowski, Polska
Tomasz Peciakowski, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska
Krzysztof Wielecki, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Polska
Mariusz Zemło, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
News
Redakcja Roczników Nauk Społecznych
Al. Racławickie 14
20-950 Lublin
Główna osoba do kontaktu
Aneta Wójciszyn-Wasil
rocznikins@kul.pl
Al. Racławickie 14
20-950 Lublin
Główna osoba do kontaktu
Aneta Wójciszyn-Wasil
rocznikins@kul.pl
Browse
Browsing Roczniki Nauk Społecznych by Title
Now showing 1 - 20 of 166
Results Per Page
Sort Options
- ItemAct on Prevention and Control of Infections and Infect-ious Diseases in People and Covid Disease—19(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Chochowski, KrzysztofWybuch epidemii choroby COVID-19 w Chinach, a następnie rozprzestrzenienie się jej praktycznie na cały świat, w tym i Polskę, obnażył nieprzygotowanie wielu państw na to negatywne zjawisko. Braki i niedostatki zaobserwować można było właściwie w każdej sferze funkcjonowania państwa, co dotyczyło także naszego kraju. Deficyty odnotowano również w zakresie obowiązujących regulacji prawnych, które uległy pewnej petryfikacji i niedostatecznie uwzględniały możliwość wystąpienia nowej choroby zakaźnej w postaci chociażby COVID-19. Niniejszy tekst prezentuje refleksję do ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w kontekście choroby COVID-19. Celem podjętych rozważań było przedstawienie najnowszych zmian w wyżej wymienionej ustawie i ocena ich zasadności. The outbreak of the COVID-19 epidemic in China, and its subsequent spread throughout the world, including Poland, revealed that many countries are not prepared for such negative occurrence. Deficiencies and shortcomings could be observed in practically every sphere of the stateʼs functioning, which also applied to our country. Deficits were also observed in the scope of the applicable legal regulations, which underwent a certain petrification and did not sufficiently take into account the possibility of a new infectious disease, such as COVID-19. This text presents considerations on the Act of 5 December 2008 on the prevention and combating of infections and infectious human diseases in the context of COVID-19. The purpose of those deliberations was to present the latest changes to the above-mentioned act and to assess their validity.
- ItemAddressing Russian Threat. Changes to Defence Policies of the Nordic States After 2014(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2021) Śliwa, Zdzisław; Cieślak, EugeniuszThe substantial deterioration of the security environment after Russian aggression against Ukraine and the illegal annexation of Crimea in 2014 was a catalyst for significant changes in the Nordic states’ approach to security and defence. Common perceptions of the Russian threat focused defence policies of the Nordic states around rebuilding total defence capabilities, which would combine military and civilian efforts. Besides these efforts to reinforce national capacity to defend against an armed attack, the Nordic states increased regional security and defence cooperation, along with cooperation with NATO, the EU and the United States. The article explores the developments in defence policies of the Nordic states that were a result of changes in the security environment caused by Russian aggression against Ukraine and the illegal annexation of Crimea in 2014. It tries to discuss differences in national threat assessment, and then compare and contrast unique national approaches to defence policies that were adopted by the Nordic states. The conclusion conceptualizes unique features of the Nordic approach to defence stemming from the common threat to their security.
- ItemAmbiwalentne i problemowe relacje w sieciach krewnych: rekonesans(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Przybył, IwonaArtykuł prezentuje wyniki badań empirycznych na temat relacji ambiwalentnych i problemowych w sieciach krewnych kobiet i mężczyzn w trzech fazach życia: wczesnego dorosłego, dorosłego w średnim wieku i młodszego seniora, a także na temat tych ról rodzinnych, które są najbardziej narażone na doświadczanie ambiwalencji uczuć. Badania były prowadzone w 2021 roku na próbie 109 osób w wieku 20-69 lat, które umieszczały swoich żyjących krewnych w diagramach relacji bliskich emocjonalnie oraz problemowych. Relacje zostały wtórnie kategoryzowane jako wyłącznie bliskie, wyłącznie problemowe i ambiwalentne na podstawie pozycjonowania krewnych w diagramach. Uzyskane dane wskazują, że emocje w sieci krewnych różnią się w zależności od: stopnia pokrewieństwa, stopnia bliskości danej jednostki z krewnym/-ną oraz od fazy życia. Najbardziej narażone na ambiwalencję są diady: siostra–siostra, matka–córka, syn–ojciec, brat–brat, oraz relacja: syn–matka i siostra–brat. Ponadto, za problemowe uważane są relacje z ciociami i kuzynami. W ostatniej części opracowania podjęto próbę wskazania przyczyn „produkowania” ambiwalencji w tych węzłach sieci krewniaczej, wykorzystując m.in. teorię władzy-statusu Theodore D. Kempera.
- ItemAmerican Commonalities and Roots of European Integration(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2021) Reichardt, DavidThis article looks deeply into the historical parallels between the American and European experiences of state integration, which have resulted in the United States of America and the European Union, respectively. It first defines the key international relations concept of state integration and compares American and European thought on the idea. It then turns to examine some of the highpoints in the history of integration in the American and European cases. Given the remarkable historical commonalties between the two processes, the article puts forward the idea of the American experience as a chief inspiration and source for European integration. It concludes by suggesting that without the historical example of the United States, as well as massive American post-war assistance to Europe, it is highly doubtful that European integration would have commenced when and as it did.
- ItemAnalysis of Potential Educational Areas of Pokémon Go! Game Use Based on Mini FGI Method(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Butkiewicz, Magdalena; Kot, MateuszThis article attempts to determine the educational nature of “Pokémon Go!” game based on user interactions with virtual space and real-life elements. For this purpose, interviews with players in mini focus groups (mini FGI) were the chosen method. Respondents were asked about their interaction with actual objects that are reflected in the game, how they search for information about the locations themselves, and about the educational content in the game space. The players were also asked for their ideas on how to enhance the educational potential of the game, as such opinion of real-life players was deemed notable. Based on the results obtained, firstly, areas of potential educational value that still need to be improved were identified and, secondly, recommendations were formulated how to enhance the educational opportunities arising from the game. W niniejszym tekście skupiono się na próbie określenia edukacyjnego charakteru aplikacji „Pokemon Go!” na podstawie interakcji użytkowników z elementami przestrzeni wirtualnej i rzeczywistej. W tym celu zdecydowano się na przeprowadzenie wywiadów z graczami w minigrupach fokusowych (mini FGI). Zapytano ich o interakcję z rzeczywistymi obiektami odzwierciedlonymi w grze, samodzielne poszukiwanie informacji o odwiedzanych lokalizacjach oraz tworzenie treści edukacyjnych w przestrzeni gry. Graczy zapytano także o ich pomysły na zwiększenie możliwości edukacyjnych „Pokemon Go!”, ponieważ uznano, że warto wykazać opinię użytkowników praktycznie wykorzystujących grę. Na podstawie pozyskanych wyników – po pierwsze – wskazano obszary mogące posiadać potencjał edukacyjny, ale wymagające poprawy, a po drugie – sformułowano propozycje mające na celu zwiększenie możliwości edukacyjnych gry.
- ItemArkadiusz Jabłoński, Jan Szymczyk, Realist-Axiological Perspectives and Images of Social Life. A Century of Sociology at the John Paul II Catholic University of Lublin(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Dobrogowska, Monika
- ItemArmia najeźdźców vs armia obrońców. Wernakularne prezentacje sił zbrojnych Ukrainy i Rosji w polskich cybermemach(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Dojwa-Turczyńska, KatarzynaAgresja Rosji na Ukrainę w 2022 roku rezonuje na wielu płaszczyznach i w licznych wymiarach, szczególnie silnie absorbuje uwagę mieszkańców krajów sąsiadujących – w tym Polaków. Głównym celem artykułu było przedstawienie obrazów Rosji i Ukrainy kreślonych w polskim Internecie za pomocą internetowych memów obrazkowych. Ich rekonstrukcja pozwoliła na udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak internauci w Polsce postrzegają obie strony konfliktu? W pracy zaprezentowano wyniki badań niereaktywnych, zrealizowanych za pomocą jakościowej analizy treści. Głównym problemem badawczym było pytanie o to, jak prezentowane są potencjały militarne Ukrainy i Rosji? Analiza 287 obiektów pozwoliła ex post na wyodrębnienie kilku obszarów. Odnosiły się one do: potencjału militarnego Rosji i Ukrainy, prezydentów państw jako zwierzchników sił zbrojnych, dowódców, wojsk i żołnierzy, sposobów prowadzenia walki oraz wsparcia cywilnego dla zaangażowania militarnego. Analiza pozyskanych obiektów pokazuje bipolarne prezentacje obu państw w cybermemach.
- ItemBezpieczeństwo ekonomiczne Republiki Białoruś w dobie kryzysu polityczno-gospodarczego lat 2020-połowa 2021(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2021) Kosowska, KatarzynaTrzecią dekadę XXI wieku Republika Białoruś rozpoczyna z licznymi problemami, do których przede wszystkim należy zaliczyć niestabilną sytuacją społeczno-polityczną, zerwanie dialogu z otoczeniem międzynarodowym oraz sankcje Zachodu. Wszystkie wymienione czynniki spowodowały wiele zawirowań w białoruskiej gospodarce. Niniejszy artykuł stanowi próbę zbadania bezpieczeństwa ekonomicznego Republiki Białoruś na tle wyczerpywania się dotychczasowego modelu gospodarki, redukcji rosyjskich subsydiów energetycznych, pandemii Covid-19 i kryzysu politycznego, będącego konsekwencją sfałszowanych wyborów prezydenckich w sierpniu 2020 roku. W charakterze materiałów źródłowych wykorzystane zostały dane pochodzące z białoruskiej bazy Bielstatu, Narodowego Banku Republiki Białoruskiej, Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, a także agencji ratingowych.
- ItemBibliografia islamu(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2021) Chodakiewicz, Marek Jan
- ItemBlaski i cienie życia rodzinnego w lockdownie. Przemiany wybranych funkcji rodziny(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Szaban, Dorota; Trzop, BeataCelem artykułu jest charakterystyka życia rodzinnego w czasie pandemii SARS-CoV-2 i wskazanie zmian tradycyjnie definiowanych funkcji, jakie rodzina pełni wobec swoich członków. Zostały postawione następujące pytania badawcze: Jak zmieniły się traktowane tradycyjnie, dominujące funkcje rodziny? Jakie komponenty szczególnie podkreślił czas pierwszych pandemicznych restrykcji w tym zakresie? Podstawę empiryczną stanowią narracje mieszkańców województwa lubuskiego, zebrane metodą autoetnograficzną w okresie pierwszych tygodni trwania lockdownu z powodu rozpowszechniania się koronawirusa. Zebrano łącznie 87 opowieści od badanych w trzech kategoriach społecznych: uczniów i studentów, osób aktywnych zawodowo i seniorów. Na podstawie badań można wysnuć następujące wnioski: chaos organizacyjny, złamanie dotychczasowej rutyny i schematów pozwoliły wyeksponować kilka cech charakteryzujących funkcje rodziny, ujęte zbiorczo przez Tomasza Szlendaka w 2015 roku. Analiza wypowiedzi badanych pozwoliła wskazać kierunki zmian aktywności rodzin na rzecz swoich członków w obszarze opiekuńczym, emocjonalnym, socjalizacyjnym, rekreacyjno-towarzyskim i kontrolnym. Osią wspólną tych zmian jest doświadczalny i namacalny brak dotychczasowej swobody wyboru oraz możliwości realizacji bezpośrednich kontaktów.
- ItemBudowa odporności na obecne i przyszłe zagrożenia o charakterze hybrydowym. Rekomendacje dla Polski(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Nowak, TomaszTreści artykułu koncentrują się wokół problemu budowy odporności, która jest istotnym elementem bezpieczeństwa państwa. Stanowi fundament odstraszania i obrony, przez co pozwala na skuteczne przeciwstawienie się zagrożeniom. Celem artykułu była identyfikacja obecnych i przyszłych zagrożeń hybrydowych kreowanych przez Rosję i Białoruś, a także przedstawienie zaleceń i rekomendacji dla Polski w zakresie wzmacniania odporności na te zagrożenia. W świetle zmiany architektury bezpieczeństwa w sąsiedztwie Polski wynikającej z neoimperialnej polityki Rosji i będącej pod jej wpływem Białorusi, podjęta problematyka stanowi wartość dodaną. W procesie badawczym zastosowano ogólne metody poznania naukowego, które opierały się głównie na analizie i krytyce literatury, wnioskowaniu i własnej ocenie faktów.
- ItemChanges in Academic Ethics – Remarks on the Margin(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Woroniecka, GrażynaIn the article I discuss the concept of The University in ruins by Bill Readings. I briefly present the changes that have taken place in universities in Poland in the sphere of ethical orientations towards institutional transformations. I analyze the possibilities of preserving the value of the didactic process in the conditions of teaching commodification, and I also examine the effects of the “logic of accountability” for research and scientific advancement. I put forward the thesis that the “discourse of excellence”, which makes the university a kind of bureaucratic-capitalist enterprise, causes the formation of a new moral code of academic staff – not yet written down, but already noticeable. W artykule podejmuję dyskusję z koncepcją Uniwersytetu w ruinie Billa Readingsa. Przedstawiam skrótowo zmiany, jakie zaszły w uniwersytetach w Polsce w sferze orientacji etycznych wobec przekształceń instytucjonalnych. Analizuję możliwości zachowania wartości procesu dydaktycznego w warunkach komodyfikacji nauczania, a także badam skutki „logiki rozliczalności” dla badań i awansów naukowych. Stawiam tezę, iż „dyskurs doskonałości”, który czyni z uniwersytetu rodzaj biurokratyczno-kapitalistycznego przedsiębiorstwa, powoduje kształtowanie się nowego kodeksu moralnego kadr akademickich – jeszcze nie spisanego, ale już dostrzegalnego.
- ItemChatbot Hallucinations vs. Truth: Mainstream Debates and Their Interpretations(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Kreft, Jan; Boguszewicz-Kreft, Monika; Cyrek, BarbaraGenerative artificial intelligence (AI) systems are able to create content by applying machine learning to large amounts of training data. This new data may include text (e.g. Bard by Google, LLaMa by Meta or ChatGPT by OpenAI) and visuals (e.g. Stable Diffusion or DALL-E by OpenAI) and audio (e.g. VALL-E by Microsoft). The level of sophistication of this content may make it indistinguishable from human work. However, chatbots are characterized by the so-called hallucinations, which are a new type of disinformation. The aim of the article is to identify the main trends in the debate on the effects of the use of artificial intelligence, with particular emphasis on disinformation involving chatbots in the media environment. Generatywne systemy sztucznej inteligencji (SI) są w stanie tworzyć treści medialne poprzez zastosowanie uczenia maszynowego do dużych ilości danych szkoleniowych. Te nowe dane mogą obejmować tekst (np. Bard firmy Google, LLaMa firmy Meta lub ChatGPT firmy OpenAI) oraz elementy wizualne (np. Stable Diffusion lub DALL-E OpenAI) i dźwięk (np. VALL-E firmy Micro-soft). Stopień zaawansowania tych treści może czynić je nieodróżnialnymi od twórczości człowieka. Chatboty cechują się jednak tzw. halucynacjami, które w istotnej części są nowym rodzajem dezinformacji. Celem podjętych badań jest identyfikacja głównych nurtów debaty poświęconej skutkom wykorzystania sztucznej inteligencji ze szczególnym uwzględnieniem dezinformacji z udziałem chatbotów w środowisku mediów. W badaniu przyjęto metodę badawczą systematycznego przeglądu literatury ograniczającą m.in. błąd selekcji. Interpretacja głównych nurtów debaty skłania do wniosku, że dezinformacja chatbotów w postaci ich halucynacji jest znacząca pod względem skali, jest optymalizowana i personalizowana oraz ma istotny potencjał erodowania zaufania społecznego.
- ItemCivilian Organization of Protection and National Defense in the Opinion of Local Communities(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Bryczek-Wróbel, PatrycjaThe aim of the research was to seek answers to the in the area of current capabilities of defense and civil protection at the municipal level: how do you assess the civilian organization for national protection and defense in the indicated areas. The diagnostic survey (survey technique) was conducted from September 12 to September 23, 2022. The statistical sample was determined using targeted selection taking into account the entire area of the country. 336 communes were selected (21 from each voivodship) and the respondents were m.in mayors and their deputies (341 people). Using interdisciplinary research methods of analysis, synthesis, induction and deduction, the results of the research were confronted with scientific reflection on the applicable legal acts. The results of the study showed that the civilian organization for national protection and defence at the local level mainly covers crisis management tasks and to a very limited extent. Harnessing the potential of local communities in this area is becoming a major challenge. Celem badań było poszukiwanie odpowiedzi na wyzwania w obszarze aktualnych możliwości obrony i ochrony ludności na szczeblu gminy: Jak oceniacie Państwo cywilną organizację ochrony i obrony narodowej we wskazanych obszarach? Sondaż diagnostyczny (technika ankietowania) przeprowadzono od 12 września do 23 września 2022 roku. Próbę statystyczną ustalono stosując dobór celowy z uwzględnieniem całego obszaru państwa. Wytypowano 336 gmin (po 21 z każdego województwa), a respondentami byli m.in. wójtowie/burmistrzowie i ich zastępcy (341 osób). Wykorzystując interdyscyplinarne metody badawcze analizy, syntezy, indukcji i dedukcji, wyniki badań skonfrontowano z naukową refleksją nad obowiązującymi aktami prawnymi. Wyniki badań pokazały, iż cywilna organizacja ochrony i obrony narodowej na szczeblu lokalnym obejmuje głównie zadania z zakresu zarządzania kryzysowego, i to w stopniu bardzo ograniczonym. Wykorzystanie potencjału społeczności lokalnych w tym obszarze staje się poważnym wyzwaniem.
- ItemClassical Philosophy of Truth and Karl Popper’s Conception of Objective Knowledge(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Kowalczyk, StanisławThe paper has two parts. The first part treats of the truth’s conception of classical Christian philosophy of saint Augustin and saint Thomas Aquinas. They give the definition of truth as adaequatio of human intellectual judments and things. The wrong interpretations of truth are consequence disregard’s of truth’s one elements: object of knowledge – things (philosophical idealism) or subject of knowledge – activity of mind (epistemological sensualism). According to the classical philosophy truth is not only objectiv but also constant and universal. The fallowers of Marxism, liberalism and postmodernism accept epistemological and axiological relativism. The second part of paper explains Karl Popper’s conception objectiv knowledge. He rejects epistemology of neopositivism and extreme rationalism, but suggests supercritical theory of objective knowledge. He also proposes the method of tests and mistakes in the scientific search of truth. Popper distinguishs theree parts of world: physical things, human’s consciousness and objective ideas/values. The objective knowledge is possible only in the last world, but she is not certain. Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza część traktuje o koncepcji prawdy klasycznej filozofii chrześcijańskiej św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu, którzy podają definicję prawdy jako adaequatio ludzkich intelektualnych sądów i rzeczy. Błędne interpretacje prawdy są konsekwencją lekceważenia jednego elementu prawdy: przedmiotu wiedzy – rzeczy (idealizm filozoficzny) lub podmiotu wiedzy – działania umysłu (sensualizmu epistemologicznego). Według filozofii klasycznej prawda jest nie tylko obiektywna, ale także stała i uniwersalna. Zwolennicy marksizmu, liberalizmu i postmodernizmu akceptują relatywizm epistemologiczny i aksjologiczny. Druga część artykułu wyjaśnia pojęcie obiektywnej wiedzy Karla Poppera. Odrzuca on epistemologię neopozytywizmu i skrajnego racjonalizmu, ale proponuje nadkrytyczną teorię wiedzy obiektywnej. Proponuje również metodę prób i błędów w naukowym poszukiwaniu prawdy. Popper wyróżnia trzy światy: rzeczy fizyczne, świadomość człowieka i obiektywne idee/wartości. Obiektywna wiedza jest możliwa tylko w ostatnim świecie, ale nie jest pewna.
- ItemCollectivism, Individualism, and Cardinal Stefan Wyszyński’s Personalistic Concept of Man(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Jedynak, WitoldArtykuł omawia kwestię kolektywizmu i indywidualizmu w kontekście personalistycznej wizji człowieka w ujęciu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Prakseologiczne ujęcie personalizmu Wyszyńskiego wpisuje chrześcijańską naukę społeczną w konkretne realia społeczno-polityczne powojennej rzeczywistości Polski. W tym kontekście krytyczna analiza koncepcji osoby ludzkiej funkcjonującej w wymiarze powyższych ideologii ma istotne znaczenie. Niniejszy artykuł wyjaśnia zatem specyfikę skrajnych koncepcji człowieka wpisanych w ideologię kolektywizmu i indywidualizmu. Pozwala to lepiej pojąć, na czym polega niebezpieczeństwo wypaczenia wizji życia społecznego w odniesieniu współczesnej cywilizacji świata zachodniego. W tym sensie personalistyczna wizja życia ludzkiego ukazuje, że współczesne modele życia społecznego, jeżeli mają być kształtowane na „miarę człowieka”, muszą opierać się na systemach promujących wartości proludzkie, wpisane w autentycznie humanistyczną wizję człowieka i obywatela. The article debates the issues of collectivism and individualism in the context of Cardinal Stefan Wyszyński’s personalistic vision of man. The praxeological approach to Wyszyński’s personalism inscribes the Christian social teaching in post-war Poland’s specific socio-political realities. In this context, a critical analysis of the concept of the human person functioning in the dimension of various ideologies is essential. For that reason, the above article will explain the specificity of the collectivist and individualistic ideology. It allows us to understand better the danger of distorting social life’s vision concerning the Western world’s modern civilization. In this sense, a personalistic idea of human life shows that contemporary social life models, if they are to be shaped “a human measure,” must be based on systems promoting “pro-human” values, inscribed in an authentically humanistic vision of man and citizen.
- ItemCommunicating Religious Content and the Reception of Meanings in Social Space: The Series Saviour Under the Birches(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Abassy, MałgorzataThe article contains an analysis of the content of the 12-part series entitled Saviour under the Birches. The main idea of the director, Leonid Eydlin, to show the audience the ordinary side of life, however related to faith and the search for the right decisions in difficult situations, was confronted with the comments of the viewers, posted under subsequent parts of the series on youtube.com, kinopoisk.ru, otzovik.com, and kino-teatr.ru. The source material is treated as a cultural text in the Lotman sense. Content analysis and the hermeneutic method, taking into account contexts, are the research methods. Analyses of the content of the series made it possible to show that Eidlin’s intention to show Orthodoxy as a religion culture, based on the realities of everyday life of an ordinary man, preoccupied with material problems but also searching for the meaning of the problems affecting him in the non-material world. The analysis of Internet users’ comments, in turn, showed that they identify their problems with those experienced by the characters in the series. Artykuł zawiera analizę treści 12-częściowego serialu pt. Zbawiciel pod brzozami (2003). Główny zamysł reżysera, Leonida Ejdlina, by pokazać widzom zwyczajną stronę życia, związaną z wiarą i z poszukiwaniem właściwych decyzji w trudnych sytuacjach, został skonfrontowany z komentarzami widzów, zamieszczanymi pod kolejnymi częściami serii na youtube.com, kinopoisk.ru, otzovik.com oraz kino-teatr.ru. Materiał źródłowy jest traktowany jako tekst kultury, w ujęciu Łotmanowskim. Przyjętą metodą badawczą jest analiza treści oraz metoda hermeneutyczna, uwzględniająca konteksty. Analizy treści serialu pozwoliły wykazać, że Ejdlin zrealizował swój zamysł pokazania prawosławia jako religii-kultury, opartej na realiach codzienności życia zwykłego człowieka, zaabsorbowanego problemami materialnymi, a jednocześnie poszukującego sensu dotykających go problemów w świecie pozamaterialnym. Analiza komentarzy internautów, z kolei, uwidoczniła, że utożsamiają oni swoje problemy z tymi, których doświadczają bohaterowie serialu.
- ItemCommunity Self-Help Centre as an Institution of Social Integration(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2021) Rynkowska, DorotaDemographic ageing of the society has a direct impact on the number of dependent people who need assistance from specialized institutions. People in a difficult life situation who need support, e.g. daily or live-in/residential care due to their old age, illness or disability, can take advantage of the offer of institutions providing social assistance services. Among such institutions are community self-help centres (CSHC, in Polish ‘środowiskowy dom samopomocy’) governed by the Ministry of Social Policy and organized by units of local administration to provide care, nursing and assistance services. The aim of this paper is to present the operation, scope of assistance and the offer of the Community Self-help Centre in Kraśnik, and to show good practices in providing services to the elderly, dependent and disabled people based on the analysis of official documents (statutes, regulations, and an annual report prepared by this centre for 2020).
- ItemConceptual Fundamentals of Post-Westphalian International Relations(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Kyrydon, Alla; Troyan, SergiyKonceptualne podejście do zrozumienia obecnego etapu ewolucji stosunków międzynarodowych pojawiło się podczas upadku dwubiegunowego świata zimnej wojny i tworzenia nowych podstaw porządku międzynarodowego. Specyfika tego procesu polega na tym, że upadek systemu powojennego odbył się w warunkach pokojowych. Najczęściej do opisania powiązań i współzależności polityki światowej po upadku żelaznej kurtyny używa się dwóch terminów − postdwubiegunowy (postwestfalski) system międzynarodowy lub stosunki międzynarodowe po zakończeniu zimnej wojny. Oba terminy, postbipolarny system międzynarodowy i stosunki międzynarodowe po zakończeniu zimnej wojny, mają cechy wspólne, co zwykle pozwala na używanie ich jako synonimów i sprawia, że są one najbardziej popularne przy wyborze wspólnej, kompleksowej definicji współczesnych stosunków międzynarodowych. Upadek bloku sowieckiego i globalny system dwubiegunowy postawiły na porządku dziennym kwestie, których nie da się rozwiązać w ramach tradycyjnych terminów: „bieguny”, „równowaga sił”, „konfiguracja równowagi sił” itp. Globalny system międzynarodowy przeżywa głębokie wstrząsy związane z transformacją jego struktury, zmianami w jego interakcji z otoczeniem, co odpowiednio wpływa na jego wymiary − regionalny i peryferyjny. We współczesnych postdwubiegunowych relacjach chwiejnej równowagi istnieje oczywisty nacisk na transformację światowego porządku międzynarodowego w „świat postamerykański”, z krytyczną dynamiką relacji między starymi i nowymi aktorami na poziomie globalnym. Otwarta pozostaje kwestia dalszej ewolucji całego systemu stosunków międzynarodowych w świecie postdwubiegunowym i tendencji do jego transformacji z konfrontacyjnego w system współpracy. Conceptual approaches to understanding the current stage of the evolution of international relations were put in place during the destruction of the bipolar world of the Cold War and the formation of new foundations of the world and international order. The distinctiveness of this process is that the collapse of the postwar system took place in peaceful conditions. Most often, two terms are used to describe the interconnectedness and interdependence of world politics after the fall of the Iron Curtain: the post-bipolar (post-westphalian) international system or international relations after the end of the Cold War. Two terms, post-bipolar international system and international relations after the end of the Cold War, have common features, which usually allows them to be used as synonyms and makes them the most popular when choosing a common comprehensive definition for the modern international relations. The collapse of the Soviet bloc and the global bipolar system put on the agenda issues that cannot be resolved within the traditional terms “poles,” “balance of power,” “configuration of the balance of power” etc. The world has entered a period of uncertainty and growing risks. the global international system is experiencing profound shocks associated with the transformation of its structure, changes in its interaction with the environment, which accordingly affects its regional and peripheral dimensions. In modern post-bipolar relations of shaky equilibrium, there is an obvious focus on the transformation of the world international order into a “post-American world” with the critical dynamics of relations between old and new actors at the global level. The question of the further evolution of the entire system of international relations in the post-bipolar world and the tendency of its transformation from a confrontational to a system of cooperation remains open.
- ItemConditions for Efficient Cooperation of Crisis Management Entities on the Example of a Traffic Disaster Simulation Exercise(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Jaszczur, Wiesław; Noga, HenrykThe research report, based on an exercise (simulation), based on an exercise (simulation), presents the conditions and possibilities of efficient cooperation of crisis management entities in the event of a mass event, in this case a transport disaster. The scope in which ZK entities, in accordance with their procedures and principles, standards and developed good coexistence practice, implement statutory tasks in rescue operations, which are divided into rescue and procedural activities, was discussed. The exercises carried out with the participation of all (application) ZK entities in the situation of identifying a road safety threat formulated as a mass traffic accident were an integral part of the scientific project. Taking into account the empirical research carried out, proposals were presented to improve the process of cooperation between crisis management entities. The aim of the research was to diagnose the limitations of efficient cooperation of ZK entities and to formulate conditions and proposals for improving this cooperation. W raporcie z badań, na podstawie ćwiczenia (symulacji), przedstawiono uwarunkowania i możliwości sprawnego współdziałania podmiotów zarządzania kryzysowego (ZK) w sytuacji zaistnienia zdarzenia masowego, w tym przypadku katastrofy komunikacyjnej. Omówiono zakres, w jakim podmioty ZK zgodnie ze swoimi procedurami i zasadami, normami i wypracowaną dobrą praktyką koegzystencji realizują ustawowe w akcji ratowniczej zadania, które wyszczególnia się na czynności ratownicze i procesowe. Zrealizowane ćwiczenia z udziałem wszystkich (aplikacyjnie) podmiotów ZK w sytuacji identyfikacji zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego sformułowanego jako komunikacyjnego wypadku masowego, stanowiły integralną część projektu naukowo-badawczego. Uwzględniając zrealizowane badania empiryczne przedstawiono propozycje usprawnienia procesu (jego poprawy) współdziałania podmiotów zarządzania kryzysowego. Celem badań było zdiagnozowanie ograniczeń sprawnego współdziałania podmiotów ZK oraz sformułowanie warunków i propozycji usprawnienia tej współpracy.