Roczniki Nauk Społecznych, 2023, T. 51, nr 2: Building the Resilience of the State and Society Against Contemporary Threats
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Roczniki Nauk Społecznych, 2023, T. 51, nr 2: Building the Resilience of the State and Society Against Contemporary Threats by Title
Now showing 1 - 13 of 13
Results Per Page
Sort Options
- ItemCivilian Organization of Protection and National Defense in the Opinion of Local Communities(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Bryczek-Wróbel, PatrycjaThe aim of the research was to seek answers to the in the area of current capabilities of defense and civil protection at the municipal level: how do you assess the civilian organization for national protection and defense in the indicated areas. The diagnostic survey (survey technique) was conducted from September 12 to September 23, 2022. The statistical sample was determined using targeted selection taking into account the entire area of the country. 336 communes were selected (21 from each voivodship) and the respondents were m.in mayors and their deputies (341 people). Using interdisciplinary research methods of analysis, synthesis, induction and deduction, the results of the research were confronted with scientific reflection on the applicable legal acts. The results of the study showed that the civilian organization for national protection and defence at the local level mainly covers crisis management tasks and to a very limited extent. Harnessing the potential of local communities in this area is becoming a major challenge. Celem badań było poszukiwanie odpowiedzi na wyzwania w obszarze aktualnych możliwości obrony i ochrony ludności na szczeblu gminy: Jak oceniacie Państwo cywilną organizację ochrony i obrony narodowej we wskazanych obszarach? Sondaż diagnostyczny (technika ankietowania) przeprowadzono od 12 września do 23 września 2022 roku. Próbę statystyczną ustalono stosując dobór celowy z uwzględnieniem całego obszaru państwa. Wytypowano 336 gmin (po 21 z każdego województwa), a respondentami byli m.in. wójtowie/burmistrzowie i ich zastępcy (341 osób). Wykorzystując interdyscyplinarne metody badawcze analizy, syntezy, indukcji i dedukcji, wyniki badań skonfrontowano z naukową refleksją nad obowiązującymi aktami prawnymi. Wyniki badań pokazały, iż cywilna organizacja ochrony i obrony narodowej na szczeblu lokalnym obejmuje głównie zadania z zakresu zarządzania kryzysowego, i to w stopniu bardzo ograniczonym. Wykorzystanie potencjału społeczności lokalnych w tym obszarze staje się poważnym wyzwaniem.
- ItemCriminal Liability of an Individual From the Perspective of the Russian-Ukrainian Military Conflict(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Czeszejko-Sochacka, KatarzynaRussia’s armed attack on Ukraine has sparked a discussion on the possibility of prosecuting on the possibility of prosecuting those responsible for international crimes committed in this war. The subject of the article is an analysis of the provisions of the Rome Statute of the ICC in terms of their possible prosecution. The presented considerations answer the question what actions could be attributed to the Russian soldiers taking part in the invasion of Ukraine. The possibility of prosecuting the president of the Russian Federation was also presented and it was pointed out that performing the function of the head of state does not exclude his individual liability. By the way, it was noticed that the actions of the Russian troops in Ukraine are very similar to the methods used by Serbian soldiers during the war in Bosnia and Herzegovina. Zbrojna napaść Rosji na Ukrainę zapoczątkowała dyskusję o możliwości postawienia w stan oskarżenia osób odpowiedzialnych za popełnienie zbrodni międzynarodowych w tym konflikcie. Celem artykułu jest analiza przepisów Rzymskiego Statutu MTK pod kątem ewentualnego ich oskarżenia. W rozważaniach udzielono odpowiedzi na pytanie, jakie czyny mogłyby zostać przypisane żołnierzom rosyjskim biorącym udział w inwazji na Ukrainę. Przedstawiono także możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej prezydenta Federacji Rosyjskiej i zwrócono uwagę, że pełnienie funkcji głowy państwa nie wyłącza jego indywidualnej odpowiedzialności. Zauważono też, że działania wojsk rosyjskich w Ukrainie są bardzo zbliżone do metod, jakimi posługiwali się serbscy żołnierze w czasie wojny w Bośni i Hercegowinie.
- ItemDisinformation as a Risk Factor in Crisis Situations(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Kaczmarek, KrzysztofFalse and rapidly disseminated information can model public sentiment, influence the results of democratic elections, create tensions in the international arena, and even cause armed conflicts. In the event of a crisis, disinformation may be a tool used to destabilize the internal situation of the state. In such a situation, unauthorized access to classified information may also have serious consequences. Contemporary digital devices and the systems that manage them do not require the average user to have fluent knowledge of IT systems and technical skills. However, the development of modern technologies determines the need for constant updating of knowledge in this field. It applies in particular to people who deal with the broadly understood state security. Fałszywe, szybko rozpowszechniające się informacje mogą modelować nastroje społeczne, wpływać na wyniki demokratycznych wyborów, powodować napięcia na arenie międzynarodowej, a nawet być przyczyną konfliktów zbrojnych. W przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowej dezinformacja może być narzędziem wykorzystywanym w celu destabilizowania sytuacji wewnętrznej państwa. W takich okolicznościach poważne konsekwencje może mieć również dostęp osób niepowołanych do informacji niejawnych. Współczesne urządzenia cyfrowe i zarządzające nimi systemy nie wymagają od przeciętnego użytkownika biegłej znajomości systemów informatycznych i umiejętności technicznych. Jednak rozwój nowoczesnych technologii determinuje potrzebę ciągłego uaktualniania wiedzy w tym zakresie. Dotyczy to w szczególności osób, które zajmują się, szeroko rozumianym, bezpieczeństwem państwa.
- ItemHybrid Conflict – Analysis Comparing Sources of Knowledge About the Phenomenon(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Szczygielska, AgnieszkaNowadays the priority key to gaining an advantage is the information possessed and acquired, as well as the knowledge created, as well as the ability to use it. The knowledge consciously developed by the officers of the Polish Army is a resource to which special attention should be shown. This is especially important in situations of military threat and the ongoing hybrid war in the east. In order to find out the preferences regarding the sources of expanding their knowledge by officers, research was carried out using the diagnostic survey method, where the tool was a questionnaire. The research results illustrate the sources of knowledge about hybrid conflict, barriers to obtaining information and information distortions in the cognitive process. Współcześnie kluczowe stają się zasoby niematerialne, związane z ludźmi oraz ich sferą mentalną. Priorytetowym kluczem do uzyskania przewagi staje się posiadana i zdobywana informacja oraz tworzona wiedza, jak też zdolność do jej wykorzystywania. Świadomie rozbudowywana przez oficerów Wojska Polskiego wiedza jest zasobem, wobec którego należy wykazać szczególną uważność. Szczególnie jest to istotne w sytuacjach zagrożenia militarnego oraz toczącej się wojny hybrydowej na wschodzie. Celem poznania preferencji w zakresie źródeł poszerzania swojej wiedzy przez oficerów przeprowadzono badania metodą sondażu diagnostycznego, gdzie narzędzie stanowił kwestionariusz ankiety. Wyniki badań obrazują źródła wiedzy o konflikcie hybrydowym, bariery w pozyskiwaniu informacji oraz zniekształcenia informacji w procesie poznawczym.
- ItemImplication of Terrorism in Building a Hybrid Resilience Mechanism for Civilians in Armed Conflicts(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Wróblewski, WojciechNowadays, the term hybrid warfare is increasingly common in the international security community. To date, several scientific and formal definitions of this issue have been developed, but it remains a contentious and imprecise concept. In common parlance, the term hybrid war is most often used to describe the so-called Ukrainian crisis, which escalated in 2022 and took the form of an informal armed conflict. Hybrid war is assumed to mean a combination of conventional and unconventional tactics of a military and non-military nature. One of the elements of hybrid threats is terrorism, which is a more widely analyzed threat in the routine security environment (state of peace) and in conditions of armed conflict. In contrast, in the case of a hybrid conflict, it is an issue that has been narrowly developed. Acts of terrorism in hybrid tactics can have a network character (i.e., an integrated multi-vector attack) and a cascading effect (i.e., effects affecting each other). Such a state of affairs can affect civilian security more broadly than in other states. Thus, there is an urgent need to understand the use of terrorism tactics in a full-scale hybrid conflict and its impact on civilian security. Współcześnie w środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego coraz częściej funkcjonuje termin „wojna hybrydowa”. Dotychczas opracowano kilka naukowych i formalnych definicji tego zagadnienia, jednak nadal pozostaje ono pojęciem spornym i nieprecyzyjnym. W powszechnym przekazie pojęciem „wojna hybrydowa” określa się najczęściej tzw. kryzys ukraiński, którego eskalacja nastąpiła w 2022 roku i przyjęła postać nieformalnego konfliktu zbrojnego. Przyjmuje się, że wojna hybrydowa oznacza połączenie taktyk konwencjonalnych i niekonwencjonalnych o charakterze militarnym i niemilitarnym. Jednym z elementów zagrożeń hybrydowych jest terroryzm, który w rutynowym środowisku bezpieczeństwa (stan pokoju) oraz w warunkach konfliktów zbrojnych jest zagrożeniem szerzej analizowanym. Natomiast w przypadku konfliktu o charakterze hybrydowym jest zagadnieniem opracowanym w wąskim zakresie. Akty terroryzmu w taktyce hybrydowej mogą posiadać charakter sieciowy (tzn. zintegrowany atak wielowektorowy) oraz efekt kaskadowy (tzn. skutki wpływające na siebie wzajemnie). Taki stan rzeczy może mieć wpływ na bezpieczeństwo ludności cywilnej w szerszym zakresie aniżeli w pozostałych stanach. Istnieje zatem pilna potrzeba zrozumienia wykorzystania taktyki terroryzmu w warunkach pełnowymiarowego konfliktu hybrydowego oraz jej wpływu na bezpieczeństwo ludności cywilnej.
- ItemJanusz Mariański, Pluralizm społeczno-kulturowy jako megatrend a religijność i moralność. Studium socjologiczne, [Social-Cultural Pluralism as a Megatrend versus Religiosity and Morality: A Sociological Study](Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Prüfer, Paweł
- ItemMinistry of National Defense in the Crisis Management System(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Szczurek, TadeuszThe aim of the research was to specify the place and role of organizational units of the Ministry of National Defence, including the Polish Armed Forces, in the crisis management system of the state in relation to modern challenges in the area of non-military and paramilitary threats. The main research problem was stated in the question: what new challenges will the crisis management system of the state face and to what extent might the Polish Armed Forces be involved in the process of counteracting threats in terms of recent organizational, competence, formal and legal changes in the Ministry of National Defence? In the research process, empirical methods were applied primarily, which were: expert opinion surveys, observations and analysis of legal acts with organizational and competence documents, however, due to the unclassified nature of the publication, sensitive information was omitted. The research results showed that at the beginning of the third decade of the 21st century, significant changes took place in the Polish security circumstances, dominated by external factors, i.e. the migration crisis on the Polish-Belarusian border and the Russian-Ukrainian war. These factors significantly affect the internal situation in Poland and imply fresh challenges for the crisis management system. Celem badań było dookreślenie miejsca i roli jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej, w tym Sił Zbrojnych RP w systemie zarządzania kryzysowego państwa w związku z nowymi wyzwaniami w obszarze zagrożeń niemilitarnych i paramilitarnych. Główny problem badawczy ujęto w pytaniu: jakie nowe wyzwania stoją przed systemem zarządzania kryzysowego w państwie i w jakim zakresie Siły Zbrojne RP mogą być zaangażowane w proces przeciwdziałania zagrożeniom w kontekście ostatnich zmian organizacyjno-kompetencyjnych i formalnoprawnych w resorcie obrony narodowej? W procesie badawczym wykorzystano przede wszystkim metody empiryczne w postaci wywiadów eksperckich, obserwacji oraz analizy aktów prawnych i dokumentów organizacyjno-kompetencyjnych, przy czym – ze względu na jawny charakter publikacji – pominięto informacje o charakterze wrażliwym. Wyniki badań pokazały, iż z początkiem trzeciej dekady XXI wieku w środowisku bezpieczeństwa Polski nastąpiły istotne zmiany, wśród których dominują czynniki zewnętrzne, tj. kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej oraz wojna rosyjsko-ukraińska. Czynniki te w istotny sposób wpływają na sytuację wewnętrzną w Polsce i implikują nowe wyzwania wobec systemu zarządzania kryzysowego.
- ItemPreparation and Response of the Population in the Event of an Alarm(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Stochaj, JustynaThe aim of the article was to assess selected activities that are undertaken by the population in order to prepare in the event of an alarm siren being triggered and to assess the declarations made by the population in terms of their reactions that they will take when the alarm is announced. As a result of the study, it was found that the population does not take appropriate measures to prepare them in the event of a threat to the population communicated with the use of the alarm siren. The population does not have the current state of knowledge in this area, they do not know exactly how to announce and cancel the alarm, they do not secure themselves materially in terms of having things necessary for survival. In addition, it was established that when the alarm siren is triggered, the population is unlikely to behave appropriately. The main problem identified in this regard is the search for additional information related to the threat by the population instead of taking adequate actions in accordance with the recommendations. Zamierzeniem artykułu było dokonanie oceny wybranych czynności, jakie podejmowane są przez ludność celem przygotowania się na wypadek uruchomienia syreny alarmowej, oraz ocena składanych przez nich deklaracji dotyczących ich reakcji w momencie ogłoszenia alarmu. W konsekwencji badania ustalono, że ludzie nie podejmują odpowiednich działań, aby przygotować się na wypadek wystąpienia sytuacji zagrożenia z wykorzystaniem syreny alarmowej. Ludność nie ma aktualnego stanu wiedzy w tym zakresie, nie zna dokładnie sposobów ogłoszenia i odwołania alarmu, nie zabezpiecza się materiałowo pod kątem posiadania rzeczy niezbędnych do przetrwania. Ponadto ustalono, że w momencie uruchomienia syreny alarmowej ludzie najprawdopodobniej nie zachowają się odpowiednio. Głównym zauważonym w tym zakresie problemem jest poszukiwanie przez nich dodatkowych informacji związanych z zagrożeniem zamiast podjęcie adekwatnych, zgodnych z zaleceniami działań.
- ItemProspects for Using Non-Traditional Methods of Management in Projects for the Protection of Population and Territories From Emergency Situations(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Havrys, Andrii; Yakovchuk, RomanThe article analyses literary sources that describe non-traditional methods of project management that can be applied to projects protecting people and territories from emergency situations in the constantly changing environment. Presented are the main features of projects for protecting people and territories from emergency situations. Two types of flexible and extreme project management, which is best suited for such projects, are considered. The definition and main features of flexible project management are presented, as well as the basic principles and methods of flexible control, such as: Scrum, Lean, Extreme Programming (data as of 2018), with the main advantages and disadvantages shown. The positive and negative aspects of extreme management are analyzed, too. The use of these techniques will be effective if the project is in an environment of uncertainty and has no limited resources. In practice the implementation of such approaches in the projects for the protection of population and territories from emergency situations will have a positive effect, provided that all performers will share the principles of flexible management. The possibility of avoiding financial constraints on the implementation of such projects has been shown. W artykule dokonano analizy literatury opisującej metody zarządzania projektami, które mogą być zastosowane do projektów ochrony osób i terytoriów przed sytuacjami kryzysowymi. Przedstawiono główne cechy projektów ochrony ludności i terytoriów będących lub mogących być w kryzysie. Rozważono dwa rodzaje elastycznego i ekstremalnego zarządzania projektami, które najlepiej sprawdzają się w tego typu projektach. Przedstawiono definicję i główne cechy elastycznego zarządzania projektami. Ponadto omówiono podstawowe zasady i metody elastycznego sterowania, takie jak: Scrum, Lean, Extreme Programming. Podano statystyki za rok 2018 dotyczące wykorzystania tych metod przez kierowników projektów. Określono główne zalety i wady tego typu zarządzania. Zaproponowano definicję i zakres ekstremalnego zarządzania projektami oraz wskazano pozytywne i negatywne aspekty tego podejścia. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że stosowanie tych technik będzie skuteczne, jeśli projekt znajduje się w środowisku niepewności i nie ma ograniczonych zasobów. W praktyce zastosowanie takich podejść w projektach ochrony ludności i terytoriów przed sytuacjami kryzysowymi będzie miało pozytywny efekt pod warunkiem, że wszyscy wykonawcy będą podzielać zasady elastycznego zarządzania.
- ItemRussian-Ukrainian Armed Conflict in the Perception of Polish Society(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Czeszejko-Sochacka, KatarzynaThe purpose of the article is to outline the attitude of the Polish society to the Russian-Ukrainian armed conflict initiated by Russia’s aggression on February 24, 2022. The main research problem is an attempt to answer the question of Poles’ perception of the events unfolding on the ground. The background of consideration is Poland’s relations with Ukraine and Russia and the events of 2014. The work is based on non-reactive research. The analysis conducted showed the strong impact of the war on the sense of security of Poles. “Antidote” to fears is the presence in NATO and the possession of modern armed forces. Poles unequivocally side with Ukraine, seeing Russia as the aggressor. They support providing military, political and humanitarian aid. Compared to other societies, Poles declare relatively strong support for Ukraine, although over time the deterioration of living conditions has affected their attitudes and opinions. Celem artykułu jest nakreślenie stosunku społeczeństwa polskiego do rosyjsko-ukraińskiego konfliktu zbrojnego zapoczątkowanego agresją Rosji w dniu 24 lutego 2022 roku. Głównym problemem badawczym jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o percepcję Polaków wydarzeń rozgrywających się na terenie Ukrainy. Tłem rozważań są relacje Polski z Ukrainą i Rosją oraz wydarzenia 2014 roku. Praca opiera się na badaniach niereaktywnych. Przeprowadzone analizy pokazały silny wpływ wojny na poczucie bezpieczeństwa Polaków. „Antidotum” na obawy jest obecność w NATO oraz posiadanie nowoczesnych sił zbrojnych. Polacy jednoznacznie opowiadają się po stronie Ukrainy, w Rosji widząc agresora. Popierają udzielenie pomocy militarnej, politycznej i humanitarnej. Na tle innych społeczeństw Polacy deklarują stosunkowo silne wsparcie dla Ukrainy, choć z czasem pogorszenie się warunków życia rzutuje na ich postawy i opinie.
- ItemThe Importance of Social Capitalin Creating Community Safety(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Skrabacz, AleksandraWithout social capital, a democratic state and civil society cannot function. It is characterized by a high level of social trust, solidarity, reciprocity, the prevalence of customary law over written law. Indicators of its level are the number of NGOs and volunteers, participation in elections and referendums, trust in the public and private spheres. It also translates into the state of security at the local level. The research questions, arising from the topic of the article, are: how is social capital defined, what are its types and ways of measuring it? social capital of what nature can be diagnosed in Polish society? what activities resulting from civic activity can be used to strengthen the sense of local security? The theoretical layer was based on analysis and synthesis, as well as induction and deduction. In the empirical layer, statistical data on multifaceted indicators of social capital were used. Bez kapitału społecznego państwo demokratyczne i społeczeństwo obywatelskie nie może funkcjonować. Cechuje się wysokim poziomem zaufania społecznego, solidarnością, wzajemnością, przewagą prawa zwyczajowego nad pisanym. Wskaźnikami jego poziomu jest liczba organizacji pozarządowych i wolontariuszy, udział w wyborach i referendach, ufność w sferze publicznej i prywatnej. Przekłada się on również na stan bezpieczeństwa na szczeblu lokalnym. Pytania badawcze, wynikające z tematu artykułu, brzmią: jak jest definiowany kapitał społeczny, jakie są jego rodzaje i sposoby pomiaru? jakiego rodzaju kapitał społeczny można zdiagnozować w społeczeństwie polskim? jakie działania wynikające z aktywności obywatelskiej można wykorzystać do wzmacniania poczucia bezpieczeństwa lokalnego? W warstwie teoretycznej bazowano na analizie i syntezie oraz indukcji i dedukcji. W warstwie empirycznej wykorzystano dane statystyczne dotyczące wieloaspektowych wskaźników kapitału społecznego.
- ItemThe Role of Biohazard Education in Shaping the Security Environment(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Mrożek, ŻanetaThe main purpose of this article is to show the essence of biological threats and to draw attention to and point out the importance of education in this area for the formation of the security environment. The purpose is also to show that at the moment the use of the biological agent in terrorist attacks is a real threat to state security. The article uses an analytical and descriptive method using available domestic and foreign sources and statistical data, which made it possible to identify areas in need of change and propose solutions for improving the functioning of society in the area of biosecurity, pointing to multi-sectoral cooperation and education. Głównym celem artykułu jest ukazanie istoty zagrożeń biologicznych oraz zwrócenie uwagi na ważność edukacji w tym zakresie dla kształtowania środowiska bezpieczeństwa. Obecnie wykorzystanie czynnika biologicznego w atakach terrorystycznych stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. W artykule zastosowano metodę analityczno-opisową, wykorzystując dostępne źródła krajowe i zagraniczne oraz dane statystyczne, co umożliwiło wytypowanie obszarów wymagających zmian i przedstawienie propozycji rozwiązań dla usprawnienia funkcjonowania społeczeństwa w obszarze bezpieczeństwa biologicznego, wskazując na wielosektorową współpracę oraz edukację.
- ItemWhy Do Parents Educate Children at Home? Motives for Home Education in the Light of Own Research(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2023) Lendzion, Kinga; Wołk, AgnieszkaThe article presents the results of quantitative research conducted using an online survey technique among 393 parents who educate their children at home. The article includes both a brief socio-demographic characterisation of the parents and an analysis of the motives for transferring children from system schools to home schooling. The motives indicated by the parents surveyed were analysed according to the classification accepted in the literature into positive motives (pull factors) and negative motives (push factors). It is worth noting that among the five most frequently indicated motives, the following dominated the push factors out of the system schools – lack of individual approach to the child at school, excessive learning overload and the pursuit of grades and competition between students at school. W artykule zostały zaprezentowane wyniki ilościowych badań własnych przeprowadzonych techniką ankiety internetowej wśród 393 rodziców edukujących dzieci w domu. Artykuł obejmuje zarówno krótką charakterystykę społeczno-demograficzną rodziców, jak i analizę motywów prze-noszenia dzieci ze szkół systemowych na nauczanie domowe. Motywy wskazane przez badanych rodziców zostały poddane analizie zgodnie z przyjętą w literaturze przedmiotu klasyfikacją na motywacje pozytywne (czynniki przyciągające – pull factors) i negatywne (czynniki odpychające – push factors). Warto zaznaczyć, że wśród pięciu najczęściej wskazywanych motywów dominowały czynniki odpychające od szkół systemowych – brak indywidualnego podejścia do dziecka w szkole, zbytnie przeciążenie nauką oraz pogoń za ocenami i rywalizacja między uczniami w szkole.