Studia z Prawa Wyznaniowego, 2019, T. 22

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/1112

Browse

Browsing Studia z Prawa Wyznaniowego, 2019, T. 22 by Title

Now showing 1 - 20 of 21
  • Item
    Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zawartego w druku senackim nr 1034/IX kadencja (sprzeciw sumienia)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Olszówka, Marcin
    Sprzeciw sumienia to odmowa wykonania obowiązku wynikającego z przepisów prawa ze względu na racjonalnie uzasadniony osąd moralny, który kwalifikuje wykonanie tego obowiązku jako etycznie niegodziwe (obiektywne zło). Prawo do sprzeciwu sumienia – integralny element wolności sumienia – jest konstytucyjnym prawem każdego człowieka. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 7 października 2015 r., K 12/14: „prawo powołania się na klauzulę sumienia i w rezultacie prawo do odmowy wykonania czynności sprzecznej z własnym sumieniem stanowi gwarancję wolności sumienia”. Obowiązkiem ustawodawcy zwykłego jest uregulowanie sposobu korzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, czyli ustanowienie tzw. klauzuli sumienia. Uchwalony przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu RP projekt inicjatywy legislacyjnej dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w zamierzeniu miał uregulować klauzule sumienia w zawodach medycznych oraz jednocześnie zrealizować petycję wzywającą do uchylenia art. 3 ust. 2 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (generalnie zakazującego powoływania się na sprzeciw sumienia) i kompleksowego wykonania cytowanego wyroku Trybunału. Choć sama inicjatywa zasługuje na aprobatę, to jednak analiza treści projektu dowodzi, że tylko do pewnego stopnia wykonuje wyrok Trybunału, ignoruje żądanie zawarte w petycji oraz obniża ustawowy standard ochrony prawa do sprzeciwu sumienia. Na krytykę zasługuje przede wszystkim propozycja zobowiązania podmiotów leczniczych (w praktyce będą to ich kierownicy, np. dyrektor szpitala) do wskazania realnych możliwości uzyskania świadczenia, którego odmówił lekarz lub pielęgniarka (położna), a w przypadku diagnosty laboratoryjnego – do wykonania zlecenia. Narusza bowiem wolność sumienia, która – jak zauważył Trybunał Konstytucyjny – oznacza także ochronę przed postępowaniem, „które pośrednio prowadzi do nieakceptowalnego etycznie skutku, w szczególności przed przymusem współdziałania w osiąganiu celu niegodziwego” (np. przed obowiązkiem informowania, kto i gdzie może wykonać aborcję), jak również kwestionuje tzw. instytucjonalną klauzulę sumienia, do której respektowania wezwało Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w rezolucji nr 1763 z 7 października 2010 r.
  • Item
    Dopuszczalność potwierdzenia czynności prawnych dokonanych w braku lub z przekroczeniem umocowania do działania za wyznaniową osobę prawną, w świetle nowelizacji art. 39 kodeksu cywilnego
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Strzała, Marek
    Z dniem 1 marca 2019 r. zmieniono art. 39 kodeksu cywilnego, wprowadzając jednoznacznie sankcję bezskuteczności zawieszonej umowy zawartej za osobę prawną w braku lub z przekroczeniem umocowania do chwili potwierdzenia lub upływu terminu wyznaczonego do tegoż. W przypadku wyznaniowych osób prawnych dopuszczalność i skuteczność potwierdzenia takiej wadliwej czynności prawnej w wielu przypadkach może budzić poważne wątpliwości. Niejednokrotnie prawo własne nie przewiduje w sposób jasny organu właściwego w sprawach potwierdzania wadliwych oświadczeń woli. Kontrowersje co do skuteczności potwierdzenia powstają także w sytuacji, gdy normy ustrojowe wyznaniowych osób prawnych przewidują wyłącznie poprzedzające zawarcie umowy akty współdziałania podmiotów uczestniczących w wytworzeniu ich woli wewnętrznej. W niektórych przypadkach nie będzie możliwe uzupełnienie brakujących aktów współdziałania z uwagi na ukształtowanie norm kompetencyjnych. Dodatkowo w przypadku zastrzeżenia w prawie własnym wspólnoty religijnej sankcji nieważności dochodzi do rozbieżności pomiędzy systemami prawnymi – prawa państwowego i prawa wewnętrznego.
  • Item
    Duszpasterstwo w systemie penitencjarnym Federacji Rosyjskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Matwiejuk, Jarosław
    Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie konstytucyjnych, ustawowych oraz podustawowych uwarunkowań normatywnych funkcjonowania duszpasterstwa więziennego w Federacji Rosyjskiej. Przedmiotem opracowania jest także przybliżenie praktyki funkcjonowania odradzającego się w Rosji duszpasterstwa więziennego wraz z występującymi problemami oraz rosnącej roli związków wyznaniowych w tym zakresie. Jednocześnie na tym tle dokonano ogólnej charakterystyki rosyjskiego systemu penitencjarnego, wskazując na jego kluczowe elementy, w tym centralny organ zarządzający – Federalną Służbę Wykonywania Wyroków Rosji. Celem artykułu jest również wskazanie niedoskonałości obowiązujących przepisów prawnych i praktyki organów państwowych związanych z funkcjonowaniem duszpasterstwa więziennego w Federacji Rosyjskiej. W konkluzji rozważań przedstawiono perspektywę dalszej ewolucji pozycji prawnej duszpasterstwa więziennego w Rosji. Rezultatem przeprowadzonych badań jest zasadniczy wniosek o potrzebie reformy rosyjskiego systemu funkcjonowania duszpasterstwa więziennego w celu skutecznego zagwarantowania wolności sumienia i wyznania osobom pozbawionym wolności.
  • Item
    Finansowanie związków wyznaniowych w Republice Włoskiej: zarządzanie środkami z asygnaty podatkowej (otto per mille) przedmiotem krytyki Trybunału Obrachunkowego
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Stanisz, Piotr; Ordon, Marta
    Opracowanie koncentruje się na jednym z najważniejszych elementów systemu finansowania kościołów i innych związków wyznaniowych we Włoszech, jakim jest asygnata podatkowa w wysokości 0,8% podatku dochodowego od osób fizycznych (tzw. otto per mille). Włoski Trybunał Obrachunkowy (Corte dei Conti) w latach 2014-2018 przyjął cztery uchwały dotyczące tej problematyki. Zatwierdzone na ich podstawie raporty zawierają szereg uwag dotyczących sposobu zarządzania środkami pochodzącymi z tego źródła. W pierwszej części opracowania scharakteryzowana została instytucja otto per mille, będąca punktem odniesienia w wielu dyskusjach dotyczących nowoczesnych metod finansowania związków wyznaniowych. Następnie szczegółowo przedstawiono zarzuty podniesione w raportach oraz oficjalne stanowiska, jakie w ich sprawie sformułowały związki wyznaniowe, w tym Kościół Katolicki. W podsumowaniu opracowania sformułowano uwagi końcowe, stanowiące próbę krytycznego spojrzenia zarówno na opinie wyrażone przez włoski Trybunał Obrachunkowy, jak i na odnoszące się do nich komentarze i związane z nimi inicjatywy.
  • Item
    Islamizacja prawa karnego Pakistanu na przykładzie nowelizacji i stosowania przepisów prawa o bluźnierstwie
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Dziwisz, Stanisław
    Celem niniejszego opracowania jest analiza przepisów rozdziału XV pakistańskiego kodeksu karnego, zatytułowanego „Przestępstwa związane z religią”, powszechnie znanego jako „prawo o bluźnierstwie”. W rozdziale tym znajdują się przepisy penalizujące zachowania polegające między innymi na bluźnierstwie, profanacji Koranu, obrażaniu uczuć religijnych i stosowaniu obraźliwych uwag w odniesieniu do Proroka Mahometa. W artykule dokonano analizy rozwiązań prawnych składających się na tzw. „prawo o bluźnierstwie” wraz z niezbędnymi historycznymi aspektami ich istnienia. Podczas reżimu wojskowego generała Zia-ul-Hag rozpoczęto islamizację praw i instytucji, co wyraźnie widać na przykładzie pakistańskiego prawa karnego. W tych latach do Kodeksu karnego wprowadzono pięć dodatkowych przepisów, w tym artykuł 295-C, który penalizuje stosowanie obraźliwych uwag w odniesieniu do Proroka Mahometa. Przedstawione przepisy prawne są często krytykowane za dyskryminację mniejszości religijnych i niezgodność z prawami człowieka. Naruszają także zagwarantowane w konstytucji Islamskiej Republiki Pakistanu zasady równości i wolności religii. Ich wprowadzenie było częścią realizowanego przez władze publiczne planu całkowitej islamizacji prawa i państwa.
  • Item
    Konferencja naukowa pt. „Religious belonging in Europe” połączona z corocznym spotkaniem korespondentów europejskiego projektu EUREL, Strasbourg, 2-3 października 2019 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Zawiślak, Michał
    Sprawozdanie z Konferencji naukowej pt. „Religious belonging in Europe” połączona z corocznym spotkaniem korespondentów europejskiego projektu EUREL, Strasbourg, 2-3 października 2019 r.
  • Item
    Konferencja Naukowa pt. „Satira religiosa – aspetti giuridici”, Lublin, 27 maja 2019 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Ordon, Marta
    Sprawozdanie z Konferencji Naukowej pt. „Satira religiosa – aspetti giuridici”, Lublin, 27 maja 2019 r.
  • Item
    Konferencja Naukowa pt. „Wolność sumienia i religii a bezpieczeństwo. Konceptualizacja – normatywizacja – urzeczywistnianie”, Chełm, 18-20 września 2019 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Czelny, Michał
    Sprawozdanie z Konferencji Naukowej pt. „Wolność sumienia i religii a bezpieczeństwo. Konceptualizacja – normatywizacja – urzeczywistnianie”, Chełm, 18-20 września 2019 r.
  • Item
    Odwołania do Boga w konstytucjach państw współczesnych. Studium komparatystyczne
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Maroń, Grzegorz
    W artykule przedstawiono rezultaty ilościowo-jakościowego komparatystycznego studium konstytucji państw współczesnych pod kątem obecności w nich bezpośrednich odniesień do Boga. Odwołania do Boga występujące w ustawach zasadniczych blisko 2/3 państw globu posiadają różną postać językową i pełnią kilka funkcji. Najczęściej przybierają formę invocatio lub nominatio Dei w preambułach oraz pojawiają się w rotach przysięgi funkcjonariuszy publicznych, rzadziej są natomiast udziałem innych postanowień konstytucji, np. tych określających oficjalne symbole państwowe, jak flaga, hymn czy godło. Odwołania do Boga w ustawach zasadniczych nie mają wymiaru teologicznego, lecz stanowią przejaw responsywności ustrojodawcy wobec przekonań i wierzeń obywateli o Bogu. W ocenie autora, decyzja o zamieszczeniu, niezamieszczeniu lub usunięciu odniesienia do Boga w konstytucji powinna stanowić wypadkową ewoluującej doniosłości sfery sacrum dla społeczeństwa danego państwa jako politycznego suwerena.
  • Item
    Opinia prawna dotycząca odpowiedzi na pytanie, czy osoba pełniąca funkcję (urząd kościelny) Ekonoma Konferencji Episkopatu Polski wypełnia przesłankę z przepisu art.44 ust.3 ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Walencik, Dariusz
    Przedmiotem opinii jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy osoba pełniąca funkcję (urząd kościelny) Ekonoma Konferencji Episkopatu Polski wypełnia przesłankę określoną w przepisie art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, czyli należy do kręgu tzw. „osób zależnych”? Przeprowadzona analiza stanu prawnego i faktycznego w tym konkretnym przypadku doprowadziła do konkluzji, że sam fakt bycia Ekonomem KEP nie powoduje, że ziszcza się negatywna przesłanka z art. 44 ust. 3 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Ponieważ jednak osoba wykonująca funkcję Ekonoma KEP pozostaje równocześnie w stosunku pracy z jednostką organizacyjną KEP o nazwie „Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski – Działalność Gospodarcza”, czyli jednostką organizacyjną działającą w ramach KEP (akcjonariusza towarzystwa), to wypełnia ona przesłankę określoną w cytowanym przepisie, tzn. jest tzw. „osobą zależną”.
  • Item
    Prawa pacjentów muzułmanów w świetle ustawodawstwa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Krzysztofek-Strzała, Katarzyna
    W państwie separacji przyjaznej, jakim jest III Rzeczpospolita Polska, wolność sumienia i wyznania, jako jedno z podstawowych praw człowieka, jest gwarantowana zarówno na poziome konstytucyjnym, jak i ustawowym. Z prawa tego wynika swoboda uzewnętrzniania przekonań religijnych i prawo do opieki duszpasterskiej w każdym miejscu, w którym się znajdujemy. Z racji tego, że wolność religijna ma swoje źródło w przyrodzonej godności osoby ludzkiej, jest ona zapewniona każdemu bez względu na narodowość, rasę, stan zdrowia czy przyjmowany światopogląd. Z uwagi na rosnącą liczbę muzułmanów przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zasadne wydaje się spojrzenie na zakres ich uprawnień w dziedzinie wolności religijnej w specyficznej i trudnej dla każdego sytuacji bycia pacjentem zakładu leczniczego. Podjęcie wskazanego tematu podyktowane jest specyfiką prawa szariatu, które reguluje nie tylko materię ściśle prawną, ale także sprawy wchodzące w sferę życia codziennego muzułmanina i rzutujące na konieczność przestrzegania szeregu reguł, znajdujących zastosowanie także w sytuacji poddania się leczeniu szpitalnemu. Punktem wyjścia dla podjętych rozważań stała się ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania i przewidziane w niej uprawnienia wobec osób przebywających w zakładach leczniczych, które zostały skonfrontowane ze stanowiskiem prawa szariatu wobec czynności, jakim może poddać się pacjent wyznający islam. Omówione zostały m.in. zagadnienia związane z poszanowaniem prawa muzułmanina do bycia odwiedzanym przez rodzinę, prawo do postu, modlitwy czy spożywania określonych pokarmów. Przeprowadzona analiza doprowadziła do wniosku, że personel medyczny winien w możliwie najszerszym zakresie, zgodnie z przepisami prawa polskiego, zapewnić pacjentom muzułmanom warunki zgodne z wymogami ich religii. Jednakże z uwagi na to, że wolność religijna nie ma charakteru absolutnego, granicę tej wolności zawsze musi wyznaczyć wzgląd na dobro pacjentów, a przede wszystkim na wolność religijną innych osób – personelu medycznego czy pacjentów o odmiennym poglądzie religijnym.
  • Item
    Prawnoautorskie aspekty kazania
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Broński, Włodzimierz
    Przedmiotem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów prawnoautorskiej ochrony kazania. Kazanie będąc formą posługi słowa Bożego jest regulowane prawem kościelnym, ale równocześnie podlega prawu polskiemu. W związku z tym przedstawiono najpierw obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i prawa państwowego - przede wszystkim ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku. Następnie stwierdzono, że kazanie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego i podlega ochronie, jeżeli wykazuje wszystkie trzy cechy konieczne do uzyskania tejże kwalifikacji: stanowi rezultat pracy człowieka (kaznodziei), jest działalnością twórczą o indywidualnym charakterze i jest uzewnętrznione w żywym przepowiadaniu konkretnego kaznodziei lub też w formie opublikowanego tekstu kazania. W ostatniej części na podstawie analiz prawnych i literatury z zakresu homiletyki zdiagnozowano podstawowe problemy współczesnego kaznodziejstwa i w związku z tym sformułowano wskazania dla praktyki przepowiadania wynikające z prawnej ochrony kazania jako utworu. Artykuł napisano z wykorzystaniem metody dogmatycznoprawnej i historycznoprawnej.
  • Item
    Spór o medyczną klauzulę sumienia a konstytucyjne zasady równości i bezstronności światopoglądowej władz publicznych
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Pawlikowski, Jakub
    W artykule przeanalizowano problem sprzeciwu sumienia z perspektywy konstytucyjnej zasady równości (art. 32 Konstytucji RP) oraz bezstronności światopoglądowej władz publicznych (art. 25 ust. 2). Zasady te zakazują prawodawcy i władzom publicznym wprowadzania nieuzasadnionych nierówności w stosunkach prawnych w sferze publicznej, szczególnie w zakresie podstawowych praw i wolności. Zakazują także arbitralnego opowiadania się po jednej ze stron sporów światopoglądowych, aby uprzywilejowując jedną ze stron nie ograniczać nieproporcjonalnie fundamentalnych praw innych stron. W obszarze świadczeń zdrowotnych konieczność ochrony zdrowia lub życia pacjentów uzasadnia ich uprzywilejowanie w dostępie do świadczeń zdrowotnych oraz nałożenie odpowiednich obowiązków i ograniczeń prawnych w zakresie wolności sumienia na osoby wykonujące zawody medyczne. Jednak większość przypadków manifestowania sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej nie dotyczy sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia świadczeniobiorców. Co więcej, wynika z woli respektowania zasady poszanowania życia każdej istoty ludzkiej ze strony obdżektora. Spory wokół kwestii ochrony życia poczętego, do których często nawiązuje się w kontekście dyskusji wokół klauzuli sumienia, mają bez wątpienia podłoże światopoglądowe. Jednak nawet zakładając niemożność ich rozstrzygnięcia, nie ma podstaw, aby władze publiczne, w sytuacjach, w których nie występuje konieczność ochrony życia i zdrowia ludzkiego, opowiadały się po stronie poglądu akceptującego naruszanie ludzkiego życia ograniczając jednocześnie wolność postępowania w zgodzie z sumieniem osób przyjmujących pogląd przeciwny. Zatem w przypadkach wykraczających poza konieczność ochrony zdrowia i życia prawodawca nie powinien arbitralnie ograniczać wolności sumienia świadczeniodawców. W przeciwnym przypadku narusza zasadę równości wobec prawa w zakresie podstawowych praw i wolności oraz tworzy ramy prawne dla dyskryminacji niektórych świadczeniodawców ze względu na ich zawód, funkcję lub światopogląd. Niezgodne z zasadą równości byłoby także różnicowanie uprawnień w zakresie sprzeciwu sumienia pomiędzy różnymi grupami osób zaangażowanych w opiekę nad pacjentem.
  • Item
    State Funding of Religious Organizations in Georgia
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Gegenava, Dimitry
    This article aims to analyze the existing model of state funding of religious organizations in Georgia, taking into account its assumptions and nature and focusing on the problem of the preferential treatment of some religious organizations (especially the Georgian Orthodox Church). First, the key assumptions of funding religious organizations from public sources in Georgia are presented. Then, the article discusses the relevant case law of the Constitutional Court of Georgia. Finally, the challenges of the current model are identified, and some suggestions for the desirable changes in the system are made accordingly. It is argued that the future solutions in this area should respect the principle of secular state. The article concludes by indicating some possible European models that could be followed by the Georgian legislator.
  • Item
    Stosowanie prawa przez organy Państwa Watykańskiego a zasadnicze problemy jego systemu prawnego
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Dyda, Konrad
    W artykule autor podejmuje refleksję nad zasadniczymi problemami stosowania prawa przez organy Państwa Miasta Watykańskiego, wynikającymi przede wszystkim z przyjętego w nim systemu źródeł prawa. Opiera się on w przeważającej mierze na normach kanonicznych – ustanowionych na potrzeby funkcjonowania Kościoła Katolickiego – oraz recypowanych przepisach prawa włoskiego. Tego typu połączenie powoduje szereg problemów praktycznych, zwłaszcza w sferze zastosowania zasady praworządności na gruncie watykańskiego prawa karnego, które dopuszcza karanie sprawcy bez wyraźnej podstawy prawnej. Jednocześnie kluczową rolę w stosowaniu prawa w Państwie Watykańskim odgrywają osądy moralne, wypracowywane na gruncie nauki Kościoła Katolickiego. W związku z tym autor stawia tezę, że analizy systemu źródeł prawa Państwa Miasta Watykańskiego dają także – unikatową – możliwość badania praktycznego zastosowania klasycznych dla Zachodniej tradycji prawniczej koncepcji, np. prawa naturalnego, bądź sprecyzowania istotnych zagadnień nauki prawa kanonicznego. Ponadto mogą się przyczynić do wyjaśnienia możliwości szerszego zastosowania zasad prawa na etapie jego stosowania, przy jednoczesnym minimum pozytywizacji.
  • Item
    Szczegółowe lub kompleksowe zasady ochrony danych osobowych stosowane przed wejściem w życie RODO na przykładzie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Hucał, Michał
    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (w skrócie RODO), ma znacznie większą siłę oddziaływania na Kościoły i inne związki wyznaniowe niż wcześniej obowiązująca dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz swobodnego przepływu takich danych. Zgodnie z art. 91 ust. 1 RODO Kościoły i inne związki wyznaniowe, które w momencie wejścia w życie rozporządzenia – tj. 24 maja 2016 r. – stosowały szczegółowe zasady ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych, mogą je nadal stosować, jeśli zostały one dostosowane do RODO. Porównanie polskiej wersji art. 91 RODO z jego angielskim odpowiednikiem budzi jednak poważne wątpliwości. Zamiast przymiotnika „kompleksowy”, który wydaje się być dokładniejszym tłumaczeniem słowa „comprehensive” występującego w angielskiej wersji tekstu, użyto określenia „szczegółowy”. W konsekwencji, w obowiązującym prawie państw Unii Europejskiej, dwie różne kategorie pojęciowe są używane w tym samym kontekście w zależności od języka: „szczegółowe zasady” oraz „kompleksowe zasady”. W tej sytuacji jednolite stosowanie prawa jest znacząco utrudnione. W niniejszym opracowaniu zostały poddane analizie zasady ochrony danych osobowych przewidziane w porządku prawnym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Stanowią one przykład zasad, jakie Kościoły i inne związki wyznaniowe stosowały przed wejściem w życie RODO. Uzasadnieniem wyboru KE-A jako przykładowego jest fakt, że należy on do największych Kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce, a ponadto stosunek państwa do niego – jak i czternastu innych –został określony odrębną ustawą.
  • Item
    Ulgi podatkowe z tytułu darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Abramowicz, Aneta Maria
    Związki wyznaniowe w Polsce mogą być finansowane m.in. poprzez przekazywanie na ich rzecz darowizn. Darczyńca z tytułu dokonania darowizny może skorzystać z ulgi podatkowej. W sposób szczególny darczyńca może skorzystać z ulgi podatkowej z tytułu dokonania darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne. Podstawę normatywną tej ulgi podatkowej stanowią właściwe przepisy ustaw, które regulują sytuację prawną poszczególnych związków wyznaniowych, a nie ustawy podatkowe. Jednak przepisy wskazanych ustaw możliwość skorzystania z tej ulgi podatkowej uzależniają od spełnienia kilku warunków. Kościelna osoba prawna, na rzecz której dokonano darowizny, powinna wystawić darczyńcy pokwitowanie odbioru darowanej kwoty oraz w ciągu dwóch lat od jej uzyskania jest zobowiązana złożyć sprawozdanie z przeznaczenia wskazanej kwoty na działalność charytatywno-opiekuńczą. Ponadto, zgodnie z przepisami podatkowymi, potwierdzeniem wysokości darowanej kwoty powinien być dowód wpłaty darowizny na rachunek bankowy osoby obdarowanej. W praktyce spełnienie wskazanych warunków wywołuje wiele trudności. Świadczy o tym bogate orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, zwłaszcza dotyczące zagadnienia sprawozdania z przeznaczenia darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnej osoby prawnej. Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzecznictwie doprecyzowuje pojęcie sprawozdania z przeznaczenia darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnej osoby prawnej. Jednak, jak pokazuje praktyka, wyjaśnienia te są nadal niewystarczające.
  • Item
    Współdziałanie Kościoła Katolickiego i organów jednostek samorządu terytorialnego w sprawie ustanowienia patrona wspólnoty samorządowej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Ożóg, Michał
    Przedmiotem artykułu jest przedstawienie statusu władz Kościoła Katolickiego, organów jednostek samorządu terytorialnego, a także podmiotów zewnętrznych w procedurze ustanowienia patrona wspólnoty samorządowej. Szczególną uwagę zwrócono na status organów jednostek samorządu terytorialnego w świetle zasady bezstronności światopoglądowej władz publicznych (art. 25 ust. 2 Konstytucji RP). Rozważania dotyczą także problematyki opiniowania przedmiotowych wniosków przez mieszkańców i władzę kościelną. Autor zwraca uwagę na relacje zachodzące między władzą świecką i kościelną w poszczególnych etapach postępowania w tej sprawie z punktu widzenia zasad relacji instytucjonalnych między państwem a Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w Polsce.
  • Item
    Władza ludowa contra brat Kloc. Z frontu walki z nielegalnym handlem dewocjonaliami w powiecie kozielskim w 1965 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Szymański, Andrzej
    W artykule przedstawiony został casus jednego z zakonników Kościoła Katolickiego. Zdaniem autora przypadek ten dobrze ilustruje realia, w jakich przyszło żyć duchowieństwu w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wojciech Kloc, ze Zgromadzenia Braci Albertynów, prowadził handel dewocjonaliami w celu zarobienia pieniędzy na remont dachu domu zakonnego. Z tego powodu został zatrzymany przez milicję przed jednym z kościołów w Kędzierzynie (powiat kozielski), gdzie odebrano mu dewocjonalia, którymi handlował oraz pieniądze, które przy nim znaleziono. Czyn, którego się dopuścił zakonnik, został zakwalifikowany jako przestępstwo w świetle ustawy z 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej. Sąd Powiatowy w Koźlu skazał brata Wojciecha Kloca na karę grzywny, nakazał pokrycie kosztów sądowych, a także orzekł przepadek dewocjonaliów na rzecz Skarbu Państwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
  • Item
    XVI Ogólnopolskie Sympozjum Prawa Wyznaniowego pt. 30-lecie ustaw wyznaniowych. Czy potrzebna jest reforma prawa wyznaniowego w Polsce?, Olsztyn – Tumiany, 6-8 maja 2019 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Ziółkowska, Krystyna
    XVI Ogólnopolskie Sympozjum Prawa Wyznaniowego pt. 30-lecie ustaw wyznaniowych. Czy potrzebna jest reforma prawa wyznaniowego w Polsce?, Olsztyn – Tumiany, 6-8 maja 2019 r.