Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 2022, Nr 2

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/6492

Browse

Browsing Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 2022, Nr 2 by Title

Now showing 1 - 7 of 7
  • Item
    Globalny versus lokalny – demograficzny wymiar cywilizacyjnych megatrendów
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Poborski, Mieczysław; Kraska, Ewa Monika
    Przemiany demograficzne, z którymi mamy współcześnie do czynienia, wywołują wiele procesów zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Celem artykułu było przedstawienie problemów związanych z eksplozją demograficzną w kontekście zachodzących procesów globalizacji i lokalizacji. W pierwszej kolejności podjęte zostały kwestie związane z prognozowaniem zmian liczby ludności na świecie. Następnie zobrazowano rozkład populacji na poszczególne kontynenty i jego implikacje. W kolejnej części wskazano na wysoki stopień zarówno nasilenia, jak i skomplikowania ruchów migracyjnych, z którymi obecnie mamy do czynienia. Opisano zjawisko urbanizacji w skali lokalnej oraz globalnej, a także jego konsekwencje. Podkreślono również znaczenie lokalnych pandemii, które zakłócają procesy demograficzne. Ostatnim elementem poruszonym w artykule była kwestia wpływu populacji na środowisko naturalne i zagrożenia z tym związane. The demographic transition that we are facing nowadays causes many processes both on a local and global level. The aim of this paper is to present the problems of the demographic explosion in the context of the ongoing processes of globalisation and localisation. At the beginning of the article, issues related to forecasting changes in world population were raised. Next, the distribution of population across continents and its implications were illustrated. The next section points out the high degree of both intensity and complexity of migration movements we are currently dealing with. It describes the phenomenon of urbanisation on a local as well as global scale and its consequences. Also, the importance of local pandemics that disrupt demographic processes was highlighted. The final element in the article was the issue of the impact of population on the natural environment and the risks associated with it.
  • Item
    Makroekonomiczna ocena Polski w rankingu krajów Unii Europejskiej w obliczu pandemii COVID-19
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Błaszczyk, Paweł
    Głównym celem artykułu jest ocena sytuacji makroekonomicznej w Polsce w rankingu krajów Unii Europejskiej w obliczu sytuacji kryzysowej wywołanej przez pandemię COVID-19. Do celów badawczych, w tym do przygotowania rankingu został zaproponowany wieloczynnikowy, kompleksowy wskaźnik kondycji makroekonomicznej (WKM) w różnych wariantach. Podstawą konstrukcji miernika jest wskaźnik mizerii ekonomicznej (ang. misery index). W tym przypadku jego metodyka została rozbudowana i jakościowo dostosowana tak, aby była bardziej adekwatna do współczesnych globalnych uwarunkowań gospodarczych. Zakres przestrzenny badania obejmuje 27 obecnych krajów członkowskich UE, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Zakres czasowy dotyczy głównie 2020 r. Dla celów porównawczych brany jest również pod uwagę okres kilku wcześniejszych lat. Opracowanie składa się z trzech głównych części. W pierwszej dokonano zarysu dyskusji na temat wskaźnikowej oceny makroekonomicznej gospodarki. W szczególności odniesiono się do mierników syntetycznych, w tym do wspomnianego misery index. W drugiej części opracowania przedstawiono metodykę badania, opartą na zmodyfikowanej wersji misery index oraz wykorzystującą narzędzie wielowymiarowej analizy porównawczej (WAP). W konsekwencji skonstruowano WKM w kilku wariantach. W trzeciej części dokonano oceny gospodarki polskiej na tle krajów UE z wykorzystaniem opracowanego narzędzia analizy. Wyniki badań wskazują, że makroekonomiczna kondycja wszystkich krajów UE w 2020 r. uległa pogorszeniu w porównaniu z rokiem poprzednim. Niektóre kraje odczuły skutki koronawirusa w sferze makroekonomicznej bardziej negatywnie niż inne. Polska na tym tle wypada lepiej niż średnia dla UE. Jest to m.in. zasługa prowadzonej w tym czasie ekspansywnej polityki gospodarczej (fiskalnej i pieniężnej). Jakkolwiek pozytywnie oceniając antykryzysową politykę gospodarczą z bieżącej perspektywy krótkookresowej, należy mieć świadomość, że skutki gospodarcze samego koronawirusa, jak i mocno ekspansywnej polityki pieniężnej oraz fiskalnej będą miały konsekwencje długookresowe. Wyzwaniem władz gospodarczych będzie umiejętne zaplanowanie działań w długim okresie, w ramach polityki stabilizacyjnej, pokryzysowej. The main purpose of the article is to assess the macroeconomic situation in Poland in the ranking of European Union countries in the face of the crisis caused by the COVID-19 pandemic. For research purposes, including the preparation of the ranking, a multi-factor, comprehensive index of macroeconomic condition (IMC) in various variants was proposed. The basis for the construction of the measure is the misery index. In this case, its methodology has been extended and qualitatively adjusted to make it more adequate to contemporary global economic conditions. The spatial scope of the study covers 27 current EU Member States, with particular emphasis on Poland. The time scope mainly concerns 2020. For comparative purposes, the period of several previous years is also taken into account. The study consists of three main parts. The first provides an outline of the discussion on the indicator-based macroeconomic assessment of the economy. In particular, reference was made to synthetic measures, including the aforementioned misery index. The second part of the study presents the research methodology based on a modified version of misery index and using the multivariate comparative analysis (MCA) tool. Consequently, several variants of IMC were constructed. In the third part, the Polish economy was assessed against the background of the European Union countries with the use of the developed analysis tool. The research results indicate that the macroeconomic condition of all EU countries in 2020 deteriorated compared to the previous year. Some countries have felt the macroeconomic effects of the coronavirus more negatively than others. Against this background, Poland fares better than the EU27 average. It is, inter alia, due to the expansive economic policy (fiscal and monetary) conducted at that time. Although the anti-crisis economic policy is positively assessed from the current short-term perspective, one should be aware that the economic effects of the coronavirus itself, as well as the highly expansionary monetary and fiscal policy, will have long-term consequences. The challenge of the economic authorities will be to skillfully plan actions in the long term as part of the stabilization and post-crisis policy.
  • Item
    Polityka handlowa rządów sanacji wobec koncepcji Międzymorza
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Kuryk, Dominik
    Do dziś lata 1919-1939, czyli okres dwudziestolecia międzywojennego, są przedstawiane jako czas starcia dwóch wybitnych osobowości – Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. Tylko pierwszemu z nich dane było przejąć pełnię władzy politycznej w kraju, a co za tym idzie – prawie nieograniczoną możliwość realizowania własnych wizji politycznych, w tym tych dotyczących położenia Polski na szachownicy geopolitycznej. Po zdobyciu władzy w maju 1926 r. pojawiła się przed nim szansa urzeczywistnienia wysuwanej przez siebie koncepcji Międzymorza, czyli nieformalnego sojuszu państw obszaru bałtycko-adriatycko-czarnomorskiego. Idea ta nie została wcielona w życie i wydatnym tego powodem była prowadzona przez władze II Rzeczypospolitej polityka handlowa. Była ona kompletnie nienastawiona na potrzeby integracji z państwami rejonu trzech mórz. Miała ona wyraźnie protekcjonistyczny charakter, a tym samym proeksportowe nastawienie, co było najlepiej widoczne w czasie kryzysu lat trzydziestych. Until today, the years 1919-1939, i.e. the interwar period, is sometimes presented as the time of the clash of two outstanding personalities - Jozef Pilsudski and Roman Dmowski. Only the former was able to take over the full political power in the country, and thus - an almost unlimited possibility of implementing his own political vision, including into this impact on Poland's position on the geopolitical chessboard. After gaining power in May 1926, he had a chance to implement his concept of the Intermarium, i.e. an informal alliance of states in the Baltic-Adriatic-Black Sea area. This idea was not put into practice and the trade policy pursued by the authorities of the Second Commonwealth of Poland was a significant reason for it. This policy was completely unsuited to the needs of integration with the states of the three seas. It was clearly protectionist in nature and thus export-oriented, which was most evident during the crisis of the 1930s.
  • Item
    The Impact of Workforce Skills on the Choice of Location of Enterprises from the Business Process Outsourcing/ Shared Service Center Sector
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Kijek, Tomasz; Budzyńska, Katarzyna
    Human capital consists of knowledge, skills, and competences innate or acquired by employees working in the organization. This article deals with the issue of the effect of human capital on the location decisions of enterprises from the BPO/SSC sector. We focused on two main components of human capital, i.e., soft skills and hard skills, which are crucial location factors for the BPO/SSC enterprises. The research instrument was the questionnaire containing questions regarding location factors of enterprises from the BPO/SSC sector. The research sample consisted of 58 enterprises. The principal component analysis and the linear regression were used to conduct analyses. Our findings show that only soft skills have the impact on the choice of location by offshoring companies. Kapitał ludzki składa się z wiedzy, umiejętności i kompetencji wrodzonych lub nabytych przez pracowników pracujących w organizacjach. W niniejszym artykule poruszono tematykę dotyczącą wpływu kapitału ludzkiego na decyzje lokalizacyjne przedsiębiorstw z sektora BPO/SSC. Autorzy w skupili się na dwóch głównych komponentach kapitału ludzkiego, tj. umiejętnościach miękkich i twardych, które są kluczowymi czynnikami lokalizacyjnymi dla przedsiębiorstw z sektora BPO/SSC. Instrumentem badawczym był kwestionariusz zawierający pytania dotyczące czynników lokalizacyjnych przedsiębiorstw z sektora BPO/SSC. Próba badawcza składała się z 58 przedsiębiorstw. Do przeprowadzenia analiz wykorzystano analizę głównych składników i regresję liniową. Z ustaleń autorów wynika, że tylko umiejętności miękkie mają wpływ na wybór lokalizacji przez firmy offshoringowe.
  • Item
    The Review of Policy Instruments Stimulating Circular Economy: A Case Study of Poland
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Karman, Agnieszka
    The objective of the study was to review policy instruments stimulating circular economy (CE). The review was completed using analytical frameworks; primary material was compiled using the Science Direct database. The following four groups of potential instruments were identified and characterized: nodality, authority, treasure, and organization-based. Subsequently, an in-depth analysis was performed in order to examine their implementation in Poland. The study revealed a broad spectrum of application of legislative and economic instruments (targets, direct legal regulations, extended producer responsibility, taxation). On the other hand, the application of information instruments was revealed to be insufficient (information campaigns, eco-labelling) and the application of organization-based instruments to be negligible (eco-industrial parks, circular public procurement). We argue that a comprehensive character of support is required. This denotes the need for new, tailor-made policy instruments to be introduced. Finally, the article presents challenges for the policy mix in relation to the transition to CE, and suggests avenues for future research. Celem artykułu jest przegląd instrumentów politycznych stymulujących gospodarkę cyrkulacyjną. Przegląd został wykonany z użyciem bazy Science Direct. Cztery grupy potencjalnych instrumentów zostały zidentyfikowane i scharakteryzowane: informacyjne, legislacyjne, ekonomiczne, organizacyjne. Kolejno przeprowadzona została pogłębiona analiza zastosowania wyróżnionych instrumentów w warunkach Polski. Badania potwierdziły szerokie wykorzystywanie instrumentów legislacyjnych i ekonomicznych (cele, bezpośrednie regulacje prawne, poszerzona odpowiedzialność producenta, opodatkowanie), niewystarczające instrumentów informacyjnych (kampanie informacyjne, eko-znakowanie) oraz znikome organizacyjnych (ekologiczne parki przemysłowe, cyrkulacyjne zamówienia publiczne). Wyniki badań wskazują, że konieczna jest kompleksowość wsparcia, co oznacza wymóg wprowadzania nowych, dedykowanych instrumentów politycznych.
  • Item
    Wpływ pandemii COVID-19 na kondycję finansową przedsiębiorstw w Polsce
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Kraska, Ewa Monika
    Pandemia COVID-19 to zdarzenie nieprzewidywalne i jednocześnie niezależne od przedsiębiorstw, jednak mające wpływ na warunki prowadzenia działalności gospodarczej i ich przyszłość. Do oceny wpływu pandemii COVID-19 na sytuację finansową przedsiębiorstw wykorzystane zostały dane zgromadzone w GUS za lata 2010–2021, które obejmowały informacje niezależnie od formy własności, struktury własnościowej czy też przedmiotu działalności gospodarczej. Celem artykułu jest ocena wpływu pandemii COVID-19 na kondycję finansową przedsiębiorstw w Polsce. W pracy została przeprowadzona analiza: rentowności, płynności finansowej i strukturalnej, zadłużenia oraz aktywności gospodarczej. Na podstawie otrzymanych wyników z badań należy stwierdzić, że wpływ pandemii najbardziej był widoczny we wskaźnikach opisujących aktywność gospodarczą przedsiębiorstw. COVID-19 pandemic is an unpredictable event and at the same time beyond the control of enterprises, however, it affects business conditions and their future. To show the impact of the COVID-19 pandemic on the financial situation of enterprises, data collected in the Central Statistical Office for 2010–2021 was used. The aim of the article was to assess the impact of the COVID-19 pandemic on the financial condition of enterprises in Poland. The article analyzed: profitability, financial and structural liquidity, debt and economic activity. Based on the final results obtained from the research, it should be to stated that the impact of the pandemic was most visible in the indicators which describe the economic activity of enterprises.
  • Item
    Zrozumienie wskaźnika RRSO oraz jego rola w decyzjach kredytowych studentów – wyniki badania ankietowego
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Redo, Magdalena; Prewysz-Kwinto, Piotr
    Wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wiosną 2021 r. wśród 625 studentów toruńskich uczelni wyższych pozwalają stwierdzić, że RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) jest miernikiem znanym i wykorzystywanym do oceny kosztu kredytu przez osoby go zaciągające (72% wszystkich ankietowanych studentów rozpoznaje wskaźnik, a 86% studentów, którzy korzystali z produktów kredytowych, kierowało się jego poziomem podczas decyzji kredytowej). Podkreślić jednak należy, że wartość RRSO nie jest prawidłowo rozumiana, czego powodem może być skomplikowana formuła obliczania oraz wprowadzająca w błąd nazwa wskaźnika (tylko 15% respondentów trafnie rozumie, że RRSO ujmuje nie tylko odsetki, ale i pozaodsetkowe koszty kredytu oraz że RRSO jest podawane w ujęciu rocznym, co oznacza, że prawdziwy koszt przy krótszej pożyczce jest odpowiednio niższy). Co więcej, osoby zaciągające kredyt oczekują rzetelnego wyjaśnienia wartości RRSO, jednak większość pracowników instytucji kredytowych wydaje się tego nie robić, co może oznaczać, że również oni mogą mieć problem z właściwą interpretacją RRSO (spośród studentów, którzy zadeklarowali kontakt z pracownikiem instytucji finansującej przy zaciąganiu zobowiązania kredytowego, tylko 25% zostało w sposób przystępny i w pełni zrozumiały poinformowane o wartości informacyjnej zawartego w umowie poziomu wskaźnika, a aż 33% wskazało, że pracownik w ogóle nie podjął tematu poziomu RRSO). Powyższe wydaje się ważkim argumentem za zwiększeniem świadomości finansowej Polaków i koniecznością edukacji w tym obszarze od najmłodszych lat. Bez tego w sytuacji coraz łatwiejszej dostępności kredytów i pożyczek oraz coraz niższych stóp procentowych coraz więcej Polaków będzie popełniać błędne i ciążące na ich życiu decyzje finansowe. The results of the survey conducted in the spring of 2021 among 625 students of Toruń's universities show that the RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) is a measure known and used to assess the cost of a loan by borrowers (72% of all surveyed students recognize the indicator, and 86% students who used credit products were guided by its level when making a credit decision). It should be emphasized, however, that the RRSO value is not properly understood, which may be due to the complicated calculation formula and the misleading name of the indicator (only 15% of respondents correctly understand that the RRSO includes not only interest, but also non-interest loan costs, and that the RRSO is provided on an annual basis, which means that the true cost for a shorter loan is correspondingly lower). What's more, people taking out a loan expect a reliable explanation of the RRSO value, but most employees of credit institutions do not seem to do it, which may mean that they may also have problems with the correct interpretation of the RRSO (among students who declared contact with an employee of a financial institution when taking out the loan, only 25% were informed in an accessible and fully understandable manner about the informative value of the level of the indicator included in the agreement, and as many as 33% indicated that the employee did not discuss the RRSO level at all). The above seems to be an indisputable argument for increasing the financial awareness of Poles and the necessity of education in this area from an early age. Without this, in a situation of increasingly easier availability of loans and ever lower interest rates, more and more Poles will make wrong financial decisions that weigh on their lives.