Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2021, Tom 64, Nr 1-2
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2021, Tom 64, Nr 1-2 by Title
Now showing 1 - 11 of 11
Results Per Page
Sort Options
- ItemBibliografia publikacji ks. dr. hab. Jana Szymczyka, prof. KUL(Wydawnictwo KUL, 2021) Dobrogowska, Monika; Pabich, Marek
- ItemCiało i sport w twórczości Jana Szymczyka w kontekście klasycznych i współczesnych koncepcji socjologii ciała(Wydawnictwo KUL, 2021) Adamczyk, Monika DorotaCelem artykułu jest przedstawienie refleksji Jana Szymczyka poświęconych ludzkiej cielesności i związkom somatyczności ze sportem i turystyką. W niektórych pismach J. Szymczyk poddaje systematycznej refleksji status ciała w ponowoczesności i prezentuje powiązania cielesności ze sportem, turystyką. Podobnie jak inni teoretycy, Szymczyk dostrzegał silne korelacje ludzkiej cielesności z formami aktywności fizycznej, takimi jak sport i turystyka. Prezentowany artykuł podejmuje próbę przedstawienia dorobku Autora właśnie w tej dziedzinie, ze szczególnym uwzględnieniem wielopłaszczyznowych zależności pomiędzy turystyką a sportem, szczególnie w przypadku turystyki kwalifikowanej. W artykule omówiono genezę rozwoju subdyscypliny socjologii ciała, determinanty jej rozwoju, przedmioty jej zainteresowania, wreszcie autorski wkład Jana Szymczyka w wykazanie związku pomiędzy sportem, turystyką a wspomnianą subdyscypliną socjologii. The aim of this article is to present Jan Szymczyk’s reflections on human corporeality and the rela-tionship of somatization with sport and tourism. In some of his writings, Szymczyk systematically reflects on the status of the body in postmodernity and presents links between corporeality, sport and tourism. Like other theoreticians, Szymczyk noticed strong correlations of human corporeality with forms of physical activity such as sport and tourism. The article attempts to present the author’s achievements in this field, with particular emphasis on the multifaceted relations between tourism and sport, especially in the case of qualified tourism. The article discusses the development of the sub-discipline of sociology of the body, the objects of the sub-discipline, and finally Jan Szymczyk’s own efforts to prove the connection between sport, tourism and the mentioned sub-discipline of the sociology of the body.
- ItemDobro wspólne jako wartość i zasada etyczno-społeczna. Perspektywa katolickiej nauki społecznej(Wydawnictwo KUL, 2021) Fel, StanisławDobro wspólne jest powszechnie postrzegane jako wartość podstawowa. Nie oznacza to jednak jednolitego sposobu jego rozumienia. Celem artykułu jest rekonstrukcja ujęcia dobra wspólnego i zasady dobra wspólnego z perspektywy katolickiej nauki społecznej, a dokładniej podejścia autorów skupionych w Lubelskiej Szkole Katolickiej Nauki Społecznej. Uwzględnia się przy tym szczególnie dorobek Jana Szymczyka, który podjął próbę syntezy wyników badań tego środowiska w obszarze dobra wspólnego. Ujęcie to wpisuje się w zakorzeniony w tradycji arystotelesowsko-tomistycznej personalistyczny nurt filozofii społecznej i oficjalne nauczanie społeczne Kościoła katolickiego. Charakteryzuje się łączeniem koncepcji ontycznej i instrumentalnej dobra wspólnego, przyjęciem systemu korelujących ze sobą podstawowych zasad etyczno-społecznych (dobra wspólnego, pomocniczości i solidarności) oraz ideą władzy, dla której dobro wspólne stanowi legitymizację oraz wyznacza granice działania. Common good is generally viewed as a fundamental value. This does not mean, however, that all people perceive it in the same, unequivocal manner. The aim of this article is to reconstruct the way of how both common good itself and the principle of common good have been laid out in Catholic Social Thought, and more precisely, how they were portrayed by authors associated with the Lublin School of Catholic Social Thought. The article takes into consideration in particular the works of the late Jan Szymczyk, who attempted to provide a synthesis of the research oeuvre of that scholarly group, with specific reference to the concept of common good. This kind of approach became an inherent part of personalistic trends in social philosophy as well as in the official social teaching of the Catholic Church. It is distinguished by combining the ontic conception of common good with the instrumental one, by adopting the system of correlative, basic socio-ethical principles (common good, subsidiarity, solidarity), and by the notion of power, which is legitimised by common good, and whose limits of action are determined by this very concept.
- ItemJana Szymczyka rozumienie aksjologicznego wymiaru polskiej socjologii(Wydawnictwo KUL, 2021) Jabłoński, ArkadiuszArtykuł dotyczy kwestii rozumienia przez Jana Szymczyka polskiej socjologii jako osadzonej w uniwersalnych wartościach humanistycznych. Celem jego jest ukazanie wkładu Szymczyka w rozumienie dziedzictwa rodzimej socjologii w zakresie jako powiązanej z określonym systemem wartości, co wyznacza sposób identyfikowania w niej realnych problemów i poszukiwania najlepszych ich rozwiązań. Odnoszenie się do socjologii polskiej ma w pismach Szymczyka charakter świadomego zabiegu pogłębiania tradycji myślenia socjologicznego i osadzania jej w historycznych warunkach życia określonej wspólnoty. Lubelski socjolog nie czynił jednak tego w przekonaniu, że o porządku społecznym powinno się mówić w ramach socjologii narodowych, ale uznawał, że uniwersalny język naukowy wymaga osadzenia w systemie wartości właściwych dla danej wspólnoty narodowej. The article concerns the issue of Jan Szymczyk’s understanding of Polish sociology as rooted in uni-versal humanistic values. The aim of the article is to show Szymczyk’s contribution to understanding the heritage of Polish sociology as related to a specific system of values, which determines the way of identifying real sociological problems and searching for the best solutions to them. In Szymczyk’s writings, reference to Polish sociology takes the form of a deliberate procedure of deepening the tradition of sociological thinking and embedding it in the historical conditions of life of a specific community. Nonetheless, the Lublin sociologist did not believe that social order should be discussed within the framework of national sociologies, but claimed that a universal scientific language requires embedding in the system of values appropriate for a given national community.
- ItemJana Szymczyka socjologia ciała i kultury fizycznej(Wydawnictwo KUL, 2021) Kowalczyk, StanisławArtykuł został podzielony na trzy części. W pierwszej omówiono humanistyczno-aksjologiczny profil socjologii w ujęciu J. Szymczyka. Zgodnie z nim wartości są ściśle powiązane z osobą ludzką: podstawowe wartości zyskują sens w odniesieniu do ludzkiego życia i tworzą dobro wspólne społeczeństwa, a zatem relatywizm moralny jest destruktywny dla kultury i porządku społecznego. Druga część artykuły przedstawiono znaczenie ciała ludzkiego, jego konsekwencje dla ludzkiego życia indywidualnego i społecznego, przekształceń społeczno-kulturowych i ekonomicznych powiązanych z pojmowaniem cielesności. W ostatniej części zaprezentowano socjologię ludzkiej aktywności fizycznej powiązanej ze sportem i turystyką. J. Szymczyk analizował w swojej socjologii strukturę i polimorficzność sportu, ale także przede wszystkim podstawowe wartości aktywności sportowej: ekonomiczne, biologiczno-witalne, etyczne, estetyczne i polityczne. Występował także przeciw dewiacjom w sporcie wyczynowym zorientowanym na bicie rekordów. Współcześnie sport jest często powiązany z posiadającymi wiele wartości turystyką i odpoczynkiem. The paper has three parts. The first part discusses humanistic-axiological profile of Szymczyk’s sociol-ogy. According to this researcher, values are strongly connected with the human person: elementary values bring sense to human life and create bonum commune of society; therefore, moral relativism is destructive for culture and social order. The second part of the article treats about the meaning of the human body; its consequence for individual and social life; and socio-cultural as well as eco-nomic transformations of the concept of the body. The final part of the paper presents the sociology of man’s physical activity connected with sport and tourism. In his sociological works, Szymczyk analyses the structure and the polymorphism of sport, but mainly focuses on the principial values of sport’s activity: economic, biological-vital, ethical, aesthetic and political. He also warns against the deviated tendency for professional record-seeking in contemporary sport. The present-day sport is often connected with tourism active and passive, which has many values.
- ItemNowe ruchy społeczne jako przedmiot badań socjologicznych w ujęciu Jana Szymczyka(Wydawnictwo KUL, 2021) Szymczak, WiolettaW artykule wskazano i omówiono główne wątki analiz ks. prof. Jana Szymczyka, dotyczące nowych ruchów społecznych, ich specyfiki i koncepcji badań, z akcentem na jego własne tezy i propozycje konceptualne oraz cechy charakterystyczne prowadzonej refleksji socjologicznej. Zaprezentowano podejmowane przez lubelskiego socjologa zagadnienia: umiejscowienia ruchów społecznych w przestrzeni demokratycznej, specyfiki i właściwości nowych ruchów społecznych i ich teoretycznego usytuowania w socjologii, typów uczestnictwa i sposobów działania oraz aksjologicznych i moralnych aspektów funkcjonowania. Ukazano przełożenie teoretycznych zainteresowań i propozycji badawczych ks. J. Szymczyka na projekty empiryczne, realizowane pod jego kierunkiem. This article discusses those main motifs in Rev. Prof. Jan Szymczyk’s analyses that deal with new social movements, their specificity and a related research conception. The article puts emphasis on Szymczyk’s own research claims and proposals. It also outlines those aspects of Szymczyk’s oeuvre that constitute a distinctive quality of his sociological reflection. The text presents the following issues discussed by Szymczyk: the position of social movements in a democratic reality, the uniqueness and characteristic features of the new social movements and their theoretical representation in sociology, types of participation and modes of action as well as axiological and moral aspects of human and social functioning. The text explains the way in which Rev Szymczyk’s theoretical interests and research endeavours led to an array of empirical projects carried out under his supervision.
- ItemOgrodnik w świecie demiurgów i barbarzyńców. O aksjologii posługi słowa ks. prof. Jana Szymczyka(Wydawnictwo KUL, 2021) Zagała, ZbigniewProblematyka wartości była głównym przedmiotem zainteresowań ks. prof. Jana Szymczyka. Analizował ją zarówno w swych pracach naukowych, jak i publicystycznych. W swych książkach i artykułach naukowych charakteryzował sposoby definiowania wartości, ich hierarchie oraz relacje z motywacjami, tożsamościami społecznymi, stylami życia, a w artykułach publicystycznych opisywał sposoby manifestowania stosunku do wartości charakterystyczne dla jednostek, zbiorowości i grup społecznych. Głównym przesłaniem jego publicystyki była obrona rzeczywistości opartej na wartościach chrześcijańskich. Charakteryzował współczesne zjawiska i procesy, w których dostrzegał zagrożenia dla tradycyjnego porządku, w tym m. in. dla takich wartości jak: godność człowieka i narodu, prawda, wolność, męstwo. Opisywał przykłady naruszeń tych wartości, których dokonują przedstawiciele różnych środowisk, nie tylko politycznych, naukowych, kulturalnych czy medialnych, ale także religijnych. The issue of values was the main subject of research interest of Rev. Prof. Jan Szymczyk. He analysed it both in his scientific and journalist works. In his books and research articles, he explored ways of defining values, their hierarchies and their relations with motivations, social identities and lifestyles. In his journalist articles, he described how individuals, communities and social groups manifest their attitudes toward values. The main message of his journalism was the defence of reality based on Chris-tian values. He researched contemporary phenomena and processes in which he saw a threat to the traditional order, including such values as dignity of man and nation, truth, freedom and valour. He described examples of violations of these values committed by representatives of various social groups, not only political, scientific, cultural or media-related, but also members of religious communities.
- ItemReligijność uczniów szkół białostockich a stosunek do wybranych wartości, norm i zachowań(Wydawnictwo KUL, 2021) Zemło, MariuszW niniejszym tekście opierając się na badaniach empirycznych, dokonano zidentyfikowania religijności młodzieży uczęszczającej do placówek edukacyjnych na terenie Białegostoku. W pierwszej kolejności przedstawiono jej obraz, posługując się dwoma wskaźnikami: autodeklaracją wiary i praktykami religijnymi. Zdając sobie sprawę, że takie podejście nie identyfikuje w pełni badanego fenomenu, w dalszej części tekstu postanowiono zestawić oba wskaźniki religijności z: wartościami najbardziej cenionymi przez badanych, ich opiniami na temat wybranych norm obyczajowych oraz poglądami odnoszącymi się do najczęściej praktykowanych przez uczniów zachowań ryzykownych. Dopełnienie obrazu religijności przez takie uzupełnienie pozwoli z większą wnikliwością ocenić kondycję religijności pokolenia stojącego na progu dorosłości oraz wyrobić zdanie na temat ich systemu aksjologicznego. This text uses empirical research to investigate the religiosity of youth attending educational institu-tions in Białystok. First, we discuss how religiousness is perceived by our respondents. In drawing this general picture, we relied on two indicators: self-declaration of faith and declared religious practices. Keeping in mind that researching these two issues cannot yield an exhaustive diagnosis of youth religiousness, in the latter part of the text the authors juxtapose the two parameters mentioned above against the information collected from the respondents on the values that they appreciate the most, their opinions on selected moral norms and their views on the most frequently practiced risk behaviors. Complementing the primary picture and perception of religiosity with the information from the supplementary questions allows for a more insightful assessment of the status of religiosity in the studied pre-adult generation, also enabling a reflection on their axiological systems.
- ItemW służbie wartości Ks. prof. Jan Szymczyk (1963–2020)(Wydawnictwo KUL, 2021) Motyka, KrzysztofArtykuł przedstawia biografię naukową śp. Księdza Profesora Jana Szymczyka, Kierownika Katedry Struktur, Procesów Społecznych i Pracy Socjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Dyrektora Instytutu Nauk Socjologicznych, Przewodniczącego Rady Naukowej „Zeszytów Naukowych KUL”. J. Szymczyk ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu, otrzymując magisterium teologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w 1989 r. W tym samym roku otrzymał w Radomiu święcenia kapłańskie. Przez cztery następne lata pracował jako wikariusz w parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Radomiu. W latach 1992–1996 pełnił funkcję diecezjalnego duszpasterza tamtejszego środowiska akademickiego oraz diecezjalnego duszpasterza ds. środków społecznego przekazu. W 1996 r., po 4 letnich studiach doktoranckich w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, obronił pracę doktorską pt. Zasada dobra wspólnego w ujęciu przedstawicieli Szkoły Lubelskiej i otrzymał doktorat z socjologii. Habilitował się w KUL w 2007 na podstawie dorobku naukowego, w tym rozprawy habilitacyjnej W świecie ludzkich kreacji. Stanisława Ossowskiego koncepcja rzeczywistości społecznej. Od 1996 r. był On zatrudniony w KUL jako asystent, następnie jako adiunkt, a od 2009 r. jako profesor nadzwyczajny. Jego dorobek obejmuje ponad 150 publikacji, w tym 6 książek autorskich i 12 prac zbiorowych pod jego redakcją lub współredakcją. Był uznanym specjalistą przede wszystkim w zakresie socjologii wartości, a następnie socjologii ruchów społecznych, socjologii ciała, socjologii sportu, socjologii życia publicznego, znawcą twórczości Stanisława Ossowskiego. Także jego prace publicystyczne, zwłaszcza te opublikowane w ostatnich kilku latach jego życia, odnoszą się do wartości i świadczą o jego wrażliwości aksjologicznej. Był również doskonałym i oddanym studentom dydaktykiem. Jan Szymczyk zmarł przedwcześnie 15 listopada 2021 r. w Lublinie, pozostawiając w smutku swoich nauczycieli, mistrzów, współpracowników i studentów, gdyż był lubiany i ceniony za swą naukową solidność, profesjonalizm i zaangażowanie, za życzliwość, wrażliwość i skromność. The article presents the intellectual biography of the late Rev. Professor Jan Szymczyk, Head of the Department of Social Structures, Processes and Social Work, Director of Institute of Sociological Sciences at the John Paul II Catholic University of Lublin, Chairman of the Scholarly Council of the quarterly “Zeszyty Naukowe KUL” (KUL Research Bulletin). J. Szymczyk graduated from the Higher Theological Seminary in Sandomierz with his M.A. degree in theology earned from the Catholic University of Lublin in 1989. The same year he was ordained priest in Radom. For the next four years he worked as a vicar in the Parish of Our Lady of Częstochowa in Radom. In the years 1992-1996, Jan Szymczyk was a diocesan academic chaplain and a diocesan chaplain for social communication. In 1996 he completed a 4-year Ph.D. course at the Catholic University of Lublin, defended his Ph.D. the-sis entitled T he Principle of the Common Good according to the Representatives of the Lublin School and earned a doctoral degree in sociology. He habilitated in sociology (specialty – sociology of values) at the John Paul II Catholic University of Lublin in 2007 on the basis of his research achievements, including his habilitation thesis In the World of Human Creations. Stanisław Ossowski’s Concept of Social Reality (2005). In 1996, he got a full-time position at the Catholic University of Lublin as an assistant researcher, then assistant professor, to become an associate professor in 2009. The pub-lications record includes over 150 entries, including 6 books and 12 edited or co-edited volumes. Two books are in English: Elements of the Application of the Complementarity Principle. Issues of the Sociology of Subjectivity and Social Structures (2014), and Realist-Axiological Perspectives and Images of Social Life. A Century of Sociology at T he John Paul II Catholic University of Lublin (co-authored with A. Jabłoński, 2020). He was a recognized specialist, primarily in the sociology of values, and then in the sociology of social movements, sociology of the body, sociology of sports, sociology of public life and an expert on Stanisław Ossowski’s research legacy. He was an excellent and devoted academic teacher. His journalistic works, especially those published in the last few years of his life, also deal with values and prove their author’s axiological sensitivity. Professor Jan Szymczyk died prematurely on November 15, 2021 in Lublin, leaving his teachers, colleagues and students in regret. He was liked and appreciated for his scientific reliability, professionalism and commitment, for his kindness, sensitivity and modesty.
- ItemWartości życia codziennego a sens życia – zmienne relacje(Wydawnictwo KUL, 2021) Mariański, JanuszW niniejszym artykule przedstawiono tylko wybrane zagadnienia związane z wartościami codziennymi jako celami życiowymi oraz z relacją między wartościami codziennymi a sensem życia: w makroskali (dorośli Polacy) i w mikroskali (młodzież polska). Przywołano niektóre wyniki z badań ogólnopolskich zrealizowanych głównie przez CBOS i rezultaty z wybranych badań socjologicznych zrealizowanych w środowiskach młodzieżowych. Wartością porządkującą, do pewnego stopnia dominującą nad pozostałymi, jest szczęście rodzinne i miłość. Wydaje się, że dla wielu młodych ludzi i dorosłych Polaków odnajdywany i deklarowany sens życia wiąże się z celami bliższymi, nie dosięga metafizycznej głębi ludzkiej egzystencji. Wartości afiliacyjne i potrzeby samorealizacji poprzez bezpośrednie kontakty z ludźmi w małych grupach nabierają niejednokrotnie charakteru wartości naczelnych. W sytuacji, gdy konkretne wartości wiążą się z wieloma sensami, nie jest łatwo stworzyć spójną strukturę sensu w swoim życiu. This article presents a small selection of research issues related to everyday values as life goals and the relationship between everyday values and the meaning of life: at the macro-scale (adult Poles) and the micro-scale (Polish youth). Also quoted are selected research results from nationwide sociological surveys – conducted mainly by the Public Opinion Research Centre (CBOS) – and the results of selected sociological studies on young people in Poland. The supreme, ordering value, which to a noticeable extent dominates over the others, is family happiness and love. It seems that for many young people and adult Poles the discovered and declared sense of life is connected with more immediate goals, and fails to reach the metaphysical depth of the human existence. Affiliation values and the need for self-fulfilment through direct contact with people in small groups often turn out to be core values. When specific values are associated with multiple meanings, people find it difficult to create a coherent structure of the meaning of life.
- ItemWybrane problemy badań miejsca pracy w systemie wartości(Wydawnictwo KUL, 2021) Jezior, JagodaW artykule przedstawiono wybrane problemy badań socjologicznych poświęconych miejscu pracy w systemie wartości. Rozważane zagadnienia zostały ujęte w trzech aspektach: teoretycznym, metodologicznym i empirycznym. Kryteriami doboru omawianych kwestii były z jednej strony ujęcia koncepcyjne i metodologiczne, zastosowane w badaniach własnych, z drugiej natomiast omówienia tych zagadnień w dorobku naukowo-badawczym Jana Szymczyka. Szczególne znaczenie mają poglądy tego autora w zakresie teorii wartości, krytyczne refleksje dotyczące koncepcji wartości i zasad ich definiowania na gruncie socjologii, jak również metodologii realizowanych badań. Materiał badawczy, który wykorzystano w celu egzemplifikacji, pochodzi z projektów badawczych zrealizowanych w latach 1996–2019 na terenie województwa lubelskiego. The article discusses a selection issues in the sociological research on the position of work in the system of values. The examined issues are dealt with in three aspects: theoretical, methodological and empirical. The selection of issues for analysis is determined by the conceptual and methodological approach applied by Jan Szymczyk, which has to do with the fact that Szymczyk’s own analyses of the issues at hand constitute a significant part of his own research legacy. In my article, special importance is attached to Szymczyk’s views on the theory of values, his critical reflections concerning the concept of values, principles of defining values is sociology and on the methodological aspects of the related research. The research material employed is taken from selected research projects carried out in between 1996 and 2019 in the Lublin Voivodship.