Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2023, Tom 66, Nr 3
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2023, Tom 66, Nr 3 by Title
Now showing 1 - 8 of 8
Results Per Page
Sort Options
- ItemBiografia edukacyjna malgaskich uczniów – badania wstępne(Wydawnictwo KUL, 2023) Lendzion, KingaW artykule autorka podejmuje próbę spojrzenia na etap edukacji szkolnej oczami młodych Malgaszy. W tym celu prezentuje wyniki wstępnych badań biograficznych, osadzonych w nurcie metodologii indygenicznej, przeprowadzonych wśród malgaskich maturzystów w dwóch wybranych liceach na Madagaskarze. Uczniowie zostali poproszeni o napisanie esejów na temat historii ich edukacji. Z esejów biograficznych młodych Malgaszy wyłania się wspólna narracja zogniskowana wokół trzech etapów edukacji – szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum. W narracjach młodzieży, obok trudnych doświadczeń związanych z edukacją i życiem rodzinnym, jako szczególnie trudny ukazywany jest okres dojrzewania przypadający zazwyczaj na okres nauki w gimnazjum. In this article, the author attempts to look at the stage of schooling through the eyes of young Malagasy people. To this end, she presents the results of a preliminary biographical study, embedded in the current of indigenous methodology, conducted among Malagasy senior students in two selected high schools in Madagascar. The students were asked to write essays on the history of their education. The biographical essays of the students tell a common narrative centred around three stages of education: primary school, middle school, and secondary school. The young people recount difficult situations in their education and family life, paying particular attention to adolescence.
- ItemChanges in the Religiosity of Secondary School Youth in Poland. A Sociological Analysis(Wydawnictwo KUL, 2023) Adamczyk, TomaszThe results of sociological studies on the transformation of religiosity indicate the deeper changes that have been taking place in this sphere in recent years. Therefore, it is worth paying attention to the religious transformations of the youth, as they can be regarded as a kind of barometer foreshadowing future development trends. The article shows the religiosity of secondary school students in Puławy. The empirical material used for the sociological analyses was collected during surveys carried out in 1994, 2009, 2016 and 2021, in the same secondary schools in Puławy, using the same survey questionnaire entitled “Secondary school graduates and moral values.” This article attempts to answer the research question of what changes have taken place over nearly 30 years in the religiosity of the surveyed youth, what direction these changes are taking and what is the pace of these changes. The following indicators were chosen to outline the religiosity of secondary school students: religious and religious self-declarations, religious practises, religious commitment. Wyniki badań socjologicznych dotyczących przemian religijności wskazują na głębsze zmiany, jakie dokonują się w tej sferze w ostatnich latach. Warto więc zwrócić uwagę na przemiany religijne młodzieży, gdyż mogą być one traktowane jako swoistego rodzaju barometr zapowiadający przyszłe trendy rozwojowe. W artykule została ukazana religijność młodzieży maturalnej w Puławach. Materiał empiryczny wykorzystany do analiz socjologicznych został zebrany podczas badań ankietowych przeprowadzonych w latach 1994, 2009, 2016 oraz 2021, w tych samych puławskich szkołach ponadpodstawowych, za pomocą tego samego kwestionariusza ankiety pt. „Maturzyści a wartości moralne”. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania badawcze, jakie zmiany dokonały się na przestrzeni blisko 30 lat w religijności ankietowanej młodzieży, jaki przybierają one kierunek, a także jakie jest tempo tych przemian. Do nakreślenia religijności młodzieży maturalnej zostały wybrane następujące wskaźniki: autodeklaracje wyznaniowe i religijne, praktyki religijne, zaangażowanie religijne.
- ItemDziadkowie jako znaczący inni w biograficznym doświadczeniu parentyfikacji(Wydawnictwo KUL, 2023) Chojnacka, BarbaraWe współczesnych społeczeństwach coraz rzadziej mamy do czynienia z rodzinami wielopokoleniowymi, standardem zaś są rodziny nuklearne, a zatem wąskie systemy obejmujące podsystem rodzicielski i dziecięcy. Gdy w takiej strukturze dochodzi do zakłóceń, kryzysów są to sytuacje sprzyjające mechanizmowi odwracania ról (parentyfikacji). Polega on na czerpaniu przez system z dostępnych mu zasobów, a więc przenoszeniu odpowiedzialności i zadań przynależnych dorosłym na dzieci. Przedmiotem niniejszego opracowania jest szersze postrzeganie rodziny, uwzględniające jej otoczenie, a więc dziadków. Na podstawie narracji autobiograficznych ludzi, którzy doświadczyli parentyfikacji w dzieciństwie, dokonano rekonstrukcji i analizy ich roli jako osób znaczących dla wnuków. Dziadkowie wspierali swoje wnuki, pełnili funkcję strażników rodziny, zapewniali poczucie bezpieczeństwa, wyposażając osoby parentyfikowane w pozytywne doświadczenia i wspomnienia związane z dzieciństwem. In modern societies, extended families are less frequent, while nuclear families are the norm, which is why narrow systems include parent-and-child subsystems. When disturbances and crises arise in such a structure, these situations are conducive to the mechanism of role reversal (parentification). It involves the system’s drawing from the resources available to it and thus transferring to children the responsibility and tasks that belong to adults. The subject of this study is a broader perception of the family taking into account its surroundings, especially grandparents. Based on the autobiographical narratives of individuals who experienced parentification in childhood, the reconstruction and analysis of their role as people of significance to their grandchildren was made. Grandparents supported their grandchildren, acted as guardians of the family, and ensured a sense of security, endowing parentified individuals with positive experiences and childhood memories.
- ItemEdmunda Wnuka-Lipińskiego ujęcie konfliktu wartości i interesów(Wydawnictwo KUL, 2023) Dobrogowska, MonikaW artykule przedstawiono aksjologiczno-pragmatyczną perspektywę badawczą stosowaną przez Edmunda Wnuka-Lipińskiego w kontekście społeczeństwa polskiego. Na podstawie przeprowadzonych rozważań stwierdzono, że kategorie wartości są to, jego zdaniem, ugruntowane w danej tradycji kulturowej pożądane stany wspólnoty politycznej bądź jednostek, natomiast interesy dotyczą sfery pragmatycznej i oznaczają sytuację, której osiągnięcie jest z jakiegoś punktu widzenia korzystne. Autor badał konflikty występujące między różnymi wartościami, między interesami, a także między wartościami a interesami. Wnuk-Lipiński, szczególnie zainteresowany fazami radykalnej zmiany społecznej, przedstawiał je, opierając się przede wszystkim na preferencjach polskiego społeczeństwa, dotyczących konkretnych wartości i interesów. Perspektywę aksjologiczno-pragmatyczną stosował również do badań współczesnych postaw i zachowań Polaków. The article presents an axiological-pragmatic research perspective applied by Edmund Wnuk-Lipiński in the context of Polish society. On the basis of the considerations carried out, the categories of values are, in his opinion, the desirable states of the political community or individuals established in a given cultural tradition, while interests refer to the pragmatic sphere and denote a situation the achievement of which is advantageous from some point of view. The author investigated conflicts occurring between different values, between interests, as well as between values and interests. Particularly interested in the phases of radical social change, Wnuk-Lipiński presented them based primarily on the preferences of Polish society for specific values and interests. He also applied the axiological-pragmatic perspective to the study of contemporary Polish attitudes and behaviour.
- ItemFamily Mediation: A Manifestation of Changes in Caring for Seniors(Wydawnictwo KUL, 2023) Rynkowska, DorotaOur society is aging and the attitudes of children toward caring for their elderly parents are becoming an increasingly frequent cause of family conflicts, especially between siblings. Potential family conflicts, increasingly often concern decisions on the type, extent, and time of caring for aging parents. Sharing responsibilities and organizing care for the parents is a cause of growing tension inside families. Problems include the lack of clarity about the division of duties related to helping with general household chores (cleaning, preparing meals, shopping) between siblings or duties related to personal and general care (feeding, bathing, administering medications, making medical appointments, and recreation). The main research problem in this article is to define the caring function of the family and family relations in the context of caring for parents with the use of mediation. The research method used in the text was content analysis. Mediation is an increasingly popular procedure implemented to restore normal relations between conflicting parties, including family members. Apart from conciliation, arbitration, and negotiations, it is the most dynamically developing method of dispute resolution and an alternative to the existing procedures offered by the justice system. Family mediation can help families in making many difficult decisions. The advantages of this procedure result both from the fact that it offers a holistic approach to very complex problems that require an effective resolution, as well as from the involvement of a neutral third party facilitating and organizing the process of communication between family members. Ze względu na fakt, iż jesteśmy społeczeństwem starzejącym się, postawy i relacje dzieci względem opieki nad starzejącymi się rodzicami stają się coraz częstszą przyczyną konfliktów rodzinnych, zwłaszcza między rodzeństwem. Potencjalnym źródłem konfliktów rodzinnych coraz częściej jest ustalenie formy, zakresu i czasu opieki nad starzejącymi się rodzicami. Podział obowiązków i organizacja opieki nad rodzicami niejednokrotnie powoduje wzrost napięcia w rodzinach. Problemem staje się niejasny podział obowiązków rodzeństwa względem pomocy w pracach domowych o charakterze ogólnym (sprzątanie, przygotowywanie posiłków, zakupy) czy tych o charakterze opiekuńczo-pielęgnacyjnym (karmienie, kąpiel, podawanie leków, wizyty lekarskie, rekreacja). Wielokrotnie stosowanym rozwiązaniem przywracającym poprawność relacji pomiędzy stronami konfliktu, również w przypadku środowiska rodzinnego, jest postępowanie mediacyjne, które obok koncyliacji, arbitrażu i negocjacji stanowi najprężniej rozwijającą się metodę wygaszania konfliktów oraz alternatywę dla dotychczasowego działania systemu sprawiedliwości. Mediacje rodzinne mogą pomóc w podjęciu wielu trudnych decyzji rodzinnych. Ich zalety wynikają zarówno z możliwości holistycznego podejścia do bardzo złożonych problemów, które trzeba rozwiązać kompleksowo, jak i obecności neutralnej trzeciej strony, facylitującej i porządkującej proces komunikacji pomiędzy członkami rodziny.
- ItemJanusz Mariański, Godność ludzka a praca. Szkice ze społecznego nauczania Kościoła katolickiego, Wydawca: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Lublin 2022, ss. 320(Wydawnictwo KUL, 2023) Kowalczyk, StanisławRecenzja książki: Janusz Mariański, Godność ludzka a praca. Szkice ze społecznego nauczania Kościoła katolickiego, Wydawca: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Lublin 2022, ss. 320.
- ItemOd podziału postsolidarnościowego do polaryzacji. (Krótkie) studium relacji między Prawem i Sprawiedliwością a Platformą Obywatelską i ich wyborcami(Wydawnictwo KUL, 2023) Zagała, ZbigniewToczący się spór między partiami – Prawem i Sprawiedliwością a Platformą Obywatelską – nosi znamiona polaryzacji o charakterze totalnym, czyli takiej, która obejmuje niemal wszystkie sfery życia społecznego. W każdej z nich dochodzi do ciągłej konfrontacji liderów i członków partii, wyborców i zdecydowanej większości członów społeczeństwa. Proces ten uruchomiony został w 2005 roku przez elity polityczne, po zakończonych niepowodzeniem negocjacjach, które nie doprowadziły do powstania rządu opartego na, zapowiadanej w kampanii wyborczej, większościowej koalicji POPiS. Zasadniczą dynamikę temu procesowi nadawały czynniki o charakterze afektywnym, a w zdecydowanie mniejszym stopniu czynniki ideologiczne. W artykule podjęto próbę przyjrzenia się polaryzacji współczesnego społeczeństwa polskiego oraz odpowiedzi na niektóre związane z tym problemem pytania: W jaki sposób polaryzacja została zapoczątkowana?; W jaki sposób się rozwijała?; Na czym polega jej specyfika? Podstawą obserwacji i formułowanych wniosków są wyniki badań ilościowych zrealizowanych przez różne instytucje, w tym przede wszystkim przez CBOS. The ongoing dispute between the parties – Law and Justice and Civic Platform – bears the hallmarks of total polarization. This polarization is present in almost all spheres of social life. In all of them, there is a constant confrontation between the parties involving their leaders and members, voters, and the vast majority of members of society. This process started in 2005 after a failed attempt to form a coalition government (POPiS) that was announced during the election campaign. The essential dynamics of this process were driven by affective factors and, to a much lesser extent, by ideological ones. The article attempts to look at the polarization in contemporary Polish society and answer some of the questions related to this problem: How was the polarization initiated? How did it develop? What are its specifics? The observations and the conclusions are formulated based on the results of quantitative surveys carried out by a variety of institutions, especially the Public Opinion Research Center.
- ItemReligijność głęboko wierzącej młodzieży(Wydawnictwo KUL, 2023) Klimski, WojciechArtykuł przedstawia charakterystykę religijności uczniów szkół średnich i studentów, którzy w badaniach socjologicznych zdeklarowali się jako głęboko wierzący. W opisie i wnioskowaniu sięgnięto do zastanych, choć relatywnie najmłodszych badań ogólnopolskich (2017 rok), które opisywały religijność w jej różnych wymiarach. Na opracowany portret pobożności składały się takie aspekty religijności jak: globalny stosunek do wiary, ideologia religijna, praktyki i moralność religijna oraz sensotwórcza rola religii. Został on uwyraźniony przez porównanie religijności głęboko wierzących z pobożnością wierzących i niezdecydowanych, ale przywiązanych do tradycji religijnej. Badania pokazują, że kategoria głęboko wierzących nie jest liczna, więc ich religijność nie jest powszechna. Pewne jej wymiary charakteryzuje wysoki poziom konformizmu wobec nauczania Kościoła, a inne są naznaczone selektywnością. To pierwszy typ religijności najczęstszy wśród głęboko wierzących. Mniejszość z nich prezentuje inny typ – kościelny, pozbawiony wybiórczości i możliwie najpełniej odwzorowujący instytucjonalny model pobożności. Te dwa typy religijności są także formami religijnego etosu i wpisują się w warunki pluralizmu społeczno-kulturowego w Polsce. The article presents the characteristics of the religiousness of high school and university students who declared themselves deeply religious in sociological research from 2017. The value of the study is that it shows different dimensions of religiousness. There are no newer studies of this type. The authors were interested in such dimensions of religiousness as the global attitude to faith, religious ideology, religious practices and morality, and the sense-creating role of religion. The religiousness of deeply believing individuals was also compared with the religiousness of believers who are undecided but attached to religious tradition. The analysis shows that the category of deep believers is not numerous, so their religiousness is not common. Some of its dimensions are characterised by a high level of conformity to the teaching of the Church, and others are marked by selectivity. This is the first type of religiousness most widespread among deeply believing people. A minority of them represent a different type – church religiousness. It is not selective and reflects the institutional model of piety as fully as possible. These two types of religiousness can also be forms of religious ethos and fit into the conditions of social and cultural pluralism in Poland.