Studia Prawnicze KUL, 2020, nr 3

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/2280

Browse

Browsing Studia Prawnicze KUL, 2020, nr 3 by Title

Now showing 1 - 20 of 25
  • Item
    Administracyjne zatrzymanie prawa jazdy. Problem dualizmu postępowań administracyjnego i w sprawie wykroczeń w kontekście postępowania dowodowego
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Kuś, Artur
    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy możliwe jest wydanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy wyłącznie na podstawie informacji (notatki policyjnej) o ujawnieniu czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym w sytuacji, gdy w danej sprawie nie zostało wszczęte równoległe postępowanie w sprawie o wykroczenie ze względu na „pouczenie” kierującego pojazdem przez policjanta. Wskazana sytuacja powoduje, że w analizowanej sprawie nie można przeprowadzić żadnego postępowania dowodowego. Wynika to z tego, że w postępowaniu administracyjnym (biorąc pod uwagę uchwałę NSA) nie przeprowadza się postępowania dowodowego, zaś postępowanie w sprawie o wykroczenie nie będzie wszczęte (ze względu na „pouczenie” kierującego pojazdem). Konsekwencją takiego stanu faktycznego i prawnego (tzw. pominięcie ustawodawcze) jest pozbawienie strony realnego prawa do sądu i możliwości zainicjowania jakiegokolwiek postępowania dowodowego w sprawie, co nie może zostać uznane za odpowiadające standardom konstytucyjnym i wynikającym z prawa międzynarodowego.
  • Item
    Analiza krytyczna rozwiązań ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych i niektórych innych ustaw
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Czesyk, Dawid
    Regionalne izby obrachunkowe stanowią państwowe organy nadzoru i kontroli nad jednostkami samorządu terytorialnego. Ich ustrój oraz zasady funkcjonowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych. Po 25 latach funkcjonowania opracowany został projekt ustawy nowelizującej, który w dniu 8 czerwca 2017 r. został uchwalonych przez Sejm oraz Senat. Przyjęta przez parlament ustawa zakładała szereg zmian w zakresie ustroju oraz organizacji regionalnych izb obrachunkowych. Jednocześnie w ustawie zastosowano rozwiązania dotyczące stosunków pracy dotychczasowych pracowników. W dniu 12 lipca 2017 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, korzystając z przysługującej mu prerogatywy na mocy art. 122 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, odmówił podpisania ustawy. Niniejsza publikacja stanowi krytyczną analizę przyjętych przez parlament rozwiązań ustawowych, a także uzasadnienie odmowy podpisania ustawy przez Prezydenta RP.
  • Item
  • Item
    Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16.11. 2017 r., II AKa 178/17
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Michalska-Warias, Aneta
    W glosie skrytykowany został pogląd, że grupa przestępcza może nie mieć wewnętrznej struktury. Przeprowadzono analizę terminu „zorganizowany”, wskazując na niedopuszczalność wykładni przyjętej przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku. W glosie podzielono natomiast pogląd, że nie jest konieczny niezmienny skład grupy czy też istnienie wewnętrznej dyscypliny. Na aprobatę zasługuje także pogląd, że członkowie grupy mogą należeć do niej na zasadzie dobrowolnego podporządkowania.
  • Item
    Kara umowna a zastrzeżenie gwarancyjne
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Szanciło, Tomasz
    Kara umowna, która stanowi jedno z najczęściej stosowanych tzw. dodatkowych zastrzeżeń umownych, pozwala zabezpieczyć interes wierzyciela, niemniej dłużnik ma różne możliwości, aby zwolnić się z obowiązku jej zapłaty albo zapłacić kwotę niższą niż wynikałaby z postanowienia umownego. Przepisy regulujące karę umowną pozwalają jednak na modyfikację instytucji prawa cywilnego w kierunku rozszerzenia okoliczności, w których wierzyciel będzie uprawniony obciążyć dłużnika karą umowną. W wyniku tego może dojść do znacznego odstępstwa od ustawowych zasad związanych ze stosowaniem kar umownych, prowadząc w skrajnym przypadku do rozszerzenia odpowiedzialności dłużnika do granic odpowiedzialności absolutnej. Daje to możliwość wprowadzenia do umowy tzw. zastrzeżenia gwarancyjnego. W artykule została podjęta próba rozróżnienia tych dwóch instytucji prawa cywilnego, wskazania ich cech wspólnych, ale przede wszystkim różnic, jak i zasad wprowadzenia tych postanowień do umowy. Modyfikacja zasad odpowiedzialności dłużnika z tytułu kar umownych nie może bowiem pomijać granic, o których mowa w art. 3531 Kodeksu cywilnego. Zastrzeżenie gwarancyjne, jako bardzo daleko idące odstępstwo od kodeksowej konstrukcji kary umownej, powinno być wprowadzane do umowy z dużą ostrożnością.
  • Item
    Karnoprawna ochrona obiektów i terenów chronionych w świetle wybranych przepisów rozdziału XXII Kodeksu karnego (art. 181 § 2 i 5, art. 187, art. 188 K.k.)
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Budyn-Kulik, Magdalena
    Ochrona przyrody to przede wszystkim domena prawa administracyjnego, jednak prawnokarna ochrona środowiska stanowi znaczące uzupełnienie regulacji mających na celu utrzymanie równowagi przyrodniczej oraz dążenie do zachowania możliwości odnawiania zasobów naturalnych. W polskim Kodeksie karnym w rozdziale poświęconym przestępstwom przeciwko środowisku zawartych jest pięć samoistnych typów przestępstw, do znamion których należy szczególne miejsce ich popełnienia w postaci terenu lub obiektu objętego ochroną. Są to przestępstwa stypizowane w art. 181 § 2 i 5, art. 187 oraz art. 188 K.k. We wszystkich przedmiotem ochrony jest środowisko. Ich pozostałe znamiona są zróżnicowane. Ponieważ omawiane przepisy mają charakter akcesoryjny, przy ich wykładni konieczne jest odwołanie się do innych niż Kodeks karny ustaw, co rodzi określone problemy. Mogą one pozostawać w różnych konfiguracjach zbiegu z innymi przepisami.
  • Item
    Koncepcja patient safety jako norma soft law na tle konwencyjnych zobowiązań władz krajowych w systemie Rady Europy
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Tabaszewski, Robert
    Przedmiotem artykułu uczyniono koncepcję patient safety jako normę soft law na tle konwencyjnych zobowiązań władz krajowych. W artykule przedstawiono stanowisko, że bezpieczeństwo pacjenta należy uznać za niezbędny fundament wysokiej jakości opieki zdrowotnej. Podejście władz krajowych w zakresie zapewnienia tego prawa konwencyjnego powinno opierać się na kompleksowych działaniach zapobiegawczych oraz na systematycznej analizie informacji pochodzących od różnych typów podmiotów uprawnionych: zgłoszeń, skarg i roszczeń pacjentów, jak również na podstawie badanie zgłaszanych przez personel medyczny incydentów i wypadków. Zgodnie z zaleceniem Rec (2006)7 Komitetu Ministrów z dnia 24 maja 2006 r. w sprawie zarządzania bezpieczeństwem pacjenta i zapobiegania zdarzeniom niepożądanym w opiece zdrowotnej dla państw członkowskich istnieje prawna potrzeba ciągłej oceny bezpieczeństwa pacjentów, ciągłej poprawy bezpieczeństwa i przewidywania sytuacji, czy i kiedy nastąpi naruszenie bezpieczeństwa pacjenta. W artykule poruszono kwestę charakteru zobowiązań państwa w tym zakresie.
  • Item
    Konfrontacja biegłych w polskim procesie karnym. Zagadnienia procesowe
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Kłak, Czesław Paweł
    Artykuł analizuje podstawy prawne przeprowadzenia „konfrontacji biegłych” w polskim procesie karnym. Autor – dopuszczając taką możliwość – wskazuje, że art. 201 Kodeksu postępowania karnego wprawdzie nie posługuje się takim pojęciem, ale uregulowany w tym przepisie tryb weryfikacji opinii biegłych przewiduje możliwość „ponownego wezwania tych samych biegłych” w celu wydania opinii uzupełniającej, co stwarza możliwość przeprowadzenia czynności konfrontacji, o której mowa w art. 172 zd. pierwsze K.p.k. Z art. 201 K.p.k. wynika tryb postępowania organu procesowego w przypadku stwierdzenia m.in. „sprzeczności między różnymi opiniami w tej samej sprawie” i w jego ramach możliwe jest przesłuchanie konfrontacyjne biegłych. Z przepisu tego nie wynika bowiem, że po „ponownym wezwaniu tych samych biegłych” możliwe jest jedynie ich osobne przesłuchanie, a tym samym wyklucza możliwość przeprowadzenia konfrontacji. Ustawa procesowa nie określa w art. 201 K.p.k. enumeratywnie, jakie czynności mogą być podjęte po „wezwaniu biegłych”, co oznacza, że zastosowanie znajdują tu przepisy dotyczące przesłuchania, a więc także przepis o konfrontacji.
  • Item
    Normy komplementarne Konferencji Episkopatów Stanów Zjednoczonych i Kanady do Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r. w zakresie księgi II
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Adamczyk, Jerzy
    Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia wydania przez konferencje biskupów Stanów Zjednoczonych i Kanady norm uzupełniających do Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r. w zakresie księgi II. Autor przytacza i ocenia poszczególne normy komplementarne wydane przez te konferencje episkopatu. Najpierw omawia się normy obligatoryjne, a następnie fakultatywne. Całość artykułu zamykają wnioski i bibliografia.
  • Item
    Nowa ustawa o spółdzielniach rolników – wybrane zagadnienia
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Suchoń, Aneta
    Celem artykułu jest określenie prawnych uwarunkowań tworzenia i prowadzenia działalności przez spółdzielnie rolników oraz próba ustalenia, które z regulacji prawnych mogą zachęcać producentów rolnych do organizowania takich podmiotów albo stanowić bariery w tym zakresie. Rozważania rozpoczyna wskazanie cech charakterystycznych spółdzielni rolników na tle innych podmiotów spółdzielczych, a wynikających z nowej ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników. Następnie zaprezentowana została procedura zakładania spółdzielni rolników. Szczególna uwaga została zwrócona na statut, organy spółdzielni, zagadnienie udziałów i wkładów. W dalszej kolejności autorka stara się ustalić, czy działające spółdzielnie, w tym spółdzielcze grupy producentów rolnych, spółdzielcze organizacje producentów rolnych (także owoców i warzyw), spełniające wymagania wskazane w ustawie z 4 października 2018 r. będą mogły zostać uznane za spółdzielnie rolników. W ramach studium poruszone zostało także zagadnienie instrumentów finansowych mających zachęcić do zakładania spółdzielni rolników (preferencje w podatku od nieruchomości oraz podatku dochodowym od osób prawnych) w aspekcie pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie. W podsumowaniu autorka stwierdziła m.in., że należy ocenić pozytywnie uchwalenie i wejście w życie ustawy z 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników. Od kilku lat podejmowane były bowiem próby uchwalenia nowych przepisów dotyczących spółdzielni zarówno w odniesieniu do zasad ogólnych, jak i wybranych branż, w tym spółdzielni rolników. Jednocześnie w obecnym kształcie ustawa o spółdzielniach rolników może nie przyczynić się do ożywionego zainteresowania ruchem spółdzielczym na obszarach wiejskich i tworzenia tych organizacji. Dlatego autorka proponuje rozważanie wprowadzenia kilku zmian do nowego aktu prawnego.
  • Item
    O wydziedziczeniu z powodu uporczywego niedopełniania obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Wolak, Grzegorz
    Wydziedziczenie uregulowane w art. 1008-1011 K.c. służy pozbawieniu prawa do zachowku osób uprawnionych do niego, tj. małżonka spadkodawcy, jego zstępnych oraz rodziców, którzy byliby powołani z mocy ustawy do dziedziczenia. Może być ono dokonane tylko w testamencie oraz tylko z przyczyn wskazanych w art. 1008 pkt 1-3 K.c. Jest to zamknięty katalog przyczyn wydziedziczenia. Jedną z nich jest uporczywie niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (pkt 3). Dla przykładu w wyroku z dnia 23 marca 2018 r., I CSK 424/17, Sąd Najwyższy uznał, że dzieci, które nie wypełniają obowiązków rodzinnych – nie wspierają ojca w potrzebie, mogą zostać wydziedziczone, nawet jeśli spadkodawca przyczyniał się do powstania konfliktu rodzinnego. W artykule omówiono, z powołaniem się na wybrane orzecznictwo sądowe, przedmiotową przesłankę wydziedziczenia.
  • Item
    Ochrona praw pracowników w zakresie zaangażowania w spółce europejskiej z siedzibą w Polsce
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Golema, Kamil
    Zaangażowanie pracowników jest jedną z form realizacji szerszej koncepcji, jaką jest dialog społeczny. Spółka europejska jest to podmiot ponadnarodowy, który prowadzi działalność na terenie wielu państw Unii Europejskiej. Opracowanie poddaje analizie mechanizmy ochronne w zakresie zaangażowania pracowników w procesie tworzenia oraz funkcjonowania spółki europejskiej w Polsce, z uwzględnieniem ochrony indywidualnego stosunku pracy przedstawicieli strony pracowniczej, zbiorowych interesów pracowników oraz zabezpieczenia o charakterze prawnokarnym.
  • Item
    Podmiotowość prawna na tle podziału prawa na prywatne i publiczne
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Doliwa, Adam
    Przedmiotem opracowania są teoretyczne aspekty zagadnienia podmiotowości prawnej definiowanej na tle podziału systemu prawnego na prawo publiczne i prawo prywatne. Po przedstawieniu rozumienia ogólnego pojęcia podmiotu prawnego oraz relacji i kryteriów wyróżniania pojęć: prawo publiczne i prawo prywatne następuje analiza najważniejszych problemów w zakresie podmiotowości cywilnoprawnej i podmiotowości cywilnoprawnej. Celem rozważań jest wykazanie, że w odniesieniu do pojęcia osobowości prawnej (podmiotowości osób prawnych) ustalenia doktryny prawa cywilnego są uniwersalne i mogą stanowić punkt wyjścia dla konstruowania pojęcia osobowości publicznoprawnej. To ostatnie pojęcie uznane zostało za użyteczne w szczególności jako narzędzie analizy pozycji ustrojowej jednostek samorządu terytorialnego w państwie.
  • Item
    Postępowanie odwoławcze w procesie karnym na gruncie nowelizacji z dnia 19 lipca 2019 r. – zagadnienia wybrane
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Łukowiak, Bartosz
    19 lipca 2019 r. uchwalono nowelizację Kodeksu postępowania karnego, która w znaczący sposób przebudowała dotychczasowy kształt postępowania odwoławczego w sprawach karnych. Celem tej pracy jest analiza niektórych z wprowadzonych tą nowelizacją zmian. Szczegółowe rozważania dotyczą modyfikacji w zakresie zarzutów możliwych do podniesienia w treści środka odwoławczego, problematyki zaskarżania uzasadnień, a także zmian w zakresie podstaw oddalenia wniosku dowodowego oraz redukcji części reguł ne peius.
  • Item
    Recenzja monografii naukowej dr. Marka Mrówczyńskiego pt.: „Uczestnicy postępowania upadłościowego”
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Wrzaszcz, Paweł
    Przepisy postępowania upadłościowego ze względu na swoją specyfikę wymagają dogłębnej analizy. Recenzja zawiera próbę oceny inferencji przepisów dokonanej przez dra Marka Mrówczyńskiego. Autor oprócz oceny struktury i treści monografii dodatkowo porusza kwestie dotyczące: zmiany listy wierzytelności, podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub kuratora upadłego. Wskazuje również na te zagadnienia monografii, które powinny podlegać dodatkowej analizie, jak również punktuje zalety przygotowanej pracy naukowej. Zagadnienia wspomniane przez dra Marka Mrówczyńskiego ze względu na swoją specyfikę mają charakter sporny w nauce, dlatego też ich analiza w recenzji ogranicza się wyłącznie do tych zagadnień, które są istotne z punktu widzenia praktyki sądowej. Finalnie autor recenzji ocenia i podsumowuje przygotowaną monografię naukową.
  • Item
  • Item
    Stosowanie środków niepenalnych jako sposób reagowania na wykroczenia
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Tunia, Anna
    Przedmiotem niniejszego artykułu są: problem dotyczący możliwości stosowania środków pozakarnych jako sposobu reagowania na wykroczenia oraz ocena skuteczności takich reakcji z punktu widzenia wdrożenia sprawców wykroczeń do przestrzegania ustalonego porządku prawnego i przyjętych zasad współżycia społecznego. W związku z zastosowaniem wobec sprawcy środka pozakarnego pojawia się jednak problem dotyczący zakończenia kwestii odpowiedzialności sprawcy wykroczenia. Stąd w artykule podjęte zostały rozważania dotyczące tego, czy zastosowanie takiego środka wobec sprawcy wykroczenia kończy sprawę, czy też nadal możliwe jest wszczęcie przeciw danej osobie postępowania sądowego i wymierzenie jej określonej kary, w tym nałożenie grzywny w formie mandatu karnego.
  • Item
    Sytuacja procesowa oskarżyciela subsydiarnego – próba oceny skuteczności ochrony praw pokrzywdzonego w świetle przepisów Kodeksu postępowania karnego i jego nowelizacji
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Karaźniewicz, Justyna
    Artykuł odnosi się do najważniejszych elementów instytucji oskarżenia subsydiarnego w polskim procesie karnym. Zwrócono uwagę przede wszystkim na procedurę prowadzącą do uzyskania przez pokrzywdzonego prawa do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, inne wymogi, których spełnienie warunkuje wejście w tę rolę procesową, oraz relacje pomiędzy oskarżycielem subsydiarnym a publicznym. Wyeksponowano także podobieństwa oskarżyciela subsydiarnego i jego skargi do oskarżyciela prywatnego, podkreślając jednocześnie specyficzne cechy publicznoskargowego trybu ścigania przestępstw. Poszczególne zagadnienia zostały przedstawione z uwzględnieniem zmian kodeksowych, także nowelizacji z lipca 2019 r. Ocena istniejących rozwiązań została dokonana przede wszystkim z punktu widzenia skuteczności realizacji praw pokrzywdzonego.
  • Item
    Udział organizacji ekologicznych w ochronie środowiska a granice realizacji przez nie prawa do udziału w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Barczak, Anna
    Udział organizacji ekologicznej w ochronie środowiska ma kluczowe znaczenie w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. Organizacja ta w postępowaniu administracyjnym, sądowym czy sądowo-administracyjnym występuje w interesie publicznym, posiadając szeroką legitymację procesową. W działalności organizacji ekologicznej dochodzi czasami do nadużyć prawa publicznego, dlatego też regulacje prawne powinny zawierać unormowania utrudniające ich nielegalne działanie. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na środki prawne hamujące działania prowadzące do nadużyć przez te organizacje.
  • Item