Kościół i Prawo, 2022, Vol. 11(24), nr 2
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Kościół i Prawo, 2022, Vol. 11(24), nr 2 by Title
Now showing 1 - 19 of 19
Results Per Page
Sort Options
- ItemChaplain Service Pastor as a Special Kind of Public Service Military Officer in the Ukrainian Army(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Chaika, Olena; Dragan, OlenaThe article is devoted to the study of the chaplain’s legal status as a serviceman of the Ukrainian army, and the service of military chaplains as a component of the public service system in Ukraine, to the identification of signs and peculiarities of their legal regulation. The authors suggest considering a military chaplain as an employee of a separate type of public service, which has a dualistic status: on the one hand, he is a military serviceman, and on the other, a religious servant of a certain church. Despite the fact that the practice of military chaplaincy under the new legislation in Ukraine has not been developed yet, the duality of status will emerge in some practical and theoretical problems, which are also described and analysed in the article.
- ItemCzy treść pozwu rozpoczynającego kanoniczny proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa może naruszać dobra osobiste z kodeksu cywilnego?(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Rycek, MarcinCelem niniejszego artykułu jest określenie relacji pozwu do dóbr osobistych oraz odpowiedzenie na pytanie, czy treść pozwu rozpoczynającego kanoniczny proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa może naruszać dobra osobiste z Kodeksu cywilnego. Dobra osobiste są to chronione przez prawo wartości, które przysługują każdej osobie. Regulacje prawne z nimi związane możemy znaleźć w k.c. Zawierają one katalog otwarty dóbr osobistych i są one chronione w przypadku bezprawnego naruszenia. Małżeństwo cieszy się przychylnością prawa, jeżeli jednak małżonek z jakiegoś powodu uznał, że zawarte przez niego małżeństwo jest nieważne, ma prawo do wyjaśnienia swojej sytuacji i rozpoczęcia procesu o stwierdzenie nieważności. Może się zdarzyć, że strona pozwana nie będzie zgadzać się z treścią tego pozwu i opisem jej osoby tam przedstawionym, może ona uznać, że treść pozwu narusza jej dobre imię lub jedną z wartości chronionych przez dobra osobiste i wytoczy powództwo do sądu państwowego o naruszenie jej dóbr osobistych. Artykuł zawiera ocenę, czy można wytoczyć takie powództwo i jego zasadność w oparciu o prawo kanoniczne, prawo polskie i wyroki polskich sądów.
- ItemDuszpasterstwo osób znajdujących się w sytuacji nieregularnej według dyrektyw zawartych w adhortacji apostolskiej Amoris laetitia papieża Franciszka(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kasperowicz, PawełW zaprezentowanym opracowaniu o charakterze przyczynkowym Autor rozważył problem duszpasterstwa osób znajdujących się w sytuacji nieregularnej w świetle dyrektyw zawartych w adhortacji apostolskiej Amoris laetitia papieża Franciszka. W oparciu o analizę papieskiego dokumentu oraz komentarze kanonistów do jego wytycznych wykazał, iż problem wiernych żyjących w sytuacjach nieregularnych jest wezwaniem nie tylko pastoralnym, ale i prawnym. Jego zdaniem poruszony w artykule problem duszpasterstwa wciąż pozostaje sprawą otwartą. Poszczególnych dyrektyw zaprezentowanych w opracowaniu, w jego opinii, nie należy postrzegać rozłącznie, ale integralnie. Kształtowanie bowiem sumień, nauczanie pełnej prawdy o małżeństwie, integrowanie ze wspólnotą Kościoła, czy w końcu bardzo pragmatyczne wnioski w kwestii korzystania z uprawnień i ich ograniczania mogą się wzajemnie uzupełniać; należy aplikować je nie w sposób wybiórczy, ale adekwatnie do zaistniałych uwarunkowań.
- ItemDykasteria do spraw Komunikacji w strukturze Kurii Rzymskiej(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Menke, MonikaReforma Kurii Rzymskiej przeprowadzona przez papieża Franciszka w 2022 r. była oczekiwana od początku jego pontyfikatu. W artykule zwrócono uwagę na jedną z nowo utworzonych dykasterii: Dykasterię ds. komunikacji. Powstanie tej dykasterii poprzedziło utworzenie w 2015 r. Sekretariatu ds. Komunikacji. Dykasteria ds. Komunikacji jest tym urzędem Kurii Rzymskiej, który w ostatnich czasach rozwinął się chyba najbardziej dynamicznie, ponieważ zarządza całym obszarem komunikacji papieża i Stolicy Apostolskiej.
- ItemEvangelization Through Social Media – Opportunities and Threats to the Religious Life of an Individual and Community(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Banaszak, ArturEvangelization is a task and mission commissioned by Christ to the Church as an institution, but it is also the task of every member of the community of believers. Christ calls us to go with the good news wherever there is a person. Today’s human being lives in two worlds – the real one, but also in the digital one. Therefore, it is important that the process of evangelization takes place not only in a traditional way in the real world, but also that the Gospel is present in the digital world. The subject of this article is the issue of on-line evangelization, including the use of social media. The aim is to show that the presence of the Gospel in the digital world is necessary, but it carries many opportunities and threats.
- ItemGrzebanie zmarłych w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Stępień, AgataPogrzeb kościelny jest bardzo ważnym wydarzeniem dla każdego wiernego. Pochówek ciała jest nie tylko uhonorowaniem zmarłego, ale także uświęca i daje nadzieję żyjącym. W KPK/83 ustawodawca zawarł regulacje, w których określono, kto może otrzymać pogrzeb kościelny, gdzie odbywa się pogrzeb i gdzie można pochować ciało. Artykuł dotyczy aktualnych regulacji w zakresie pogrzebu kościelnego. Autor omawia i analizuje normy zawarte w kanonach, w szczególności w tytule III części II księgi IV KPK/83.
- ItemKierowanie świętą liturgią według Magnum principium. Komentarz do kan. 838 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kołodziej, MarcinLiturgia stanowi przestrzeń szczególnego spotkania teologii i prawa. Nawet jeśli niektórym wydaje się, że powinna być ona ograniczona tylko do wymiaru czysto mistycznego, bo widzi się w niej specjalny rodzaj modlitwy, to w rzeczywistości jej kształt jest dokładnie określony przez normy prawa kościelnego. Krytyczna ocena Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. musiała uwzględnić obiektywne stwierdzenie, że nie każdy przepis w nim określony i zawarty oddał w sposób precyzyjny sensus Ecclesiae twórców i uczestników Soboru Watykańskiego II. Tak było chociażby w przypadku kan. 838 KPK/83. Zawarte w nim normy odnoszące się do adaptacji i akomodacji oraz określające zasady współpracy pomiędzy Stolicą Apostolską a lokalnymi konferencjami biskupów wymagały uzgodnienia z przepisami przyjętymi już w ramach obrad Soboru Watykańskiego II. Dlatego na mocy listu apostolskiego motu proprio Magnum principium papież dokonał stosownych zmian, które uczyniły współpracę Stolicy Apostolskiej i konferencji biskupów jeszcze sprawniejszą i bardziej owocną w służbie wiernym. Ponadto dzięki tej nowelizacji modlitwa liturgiczna ma być bardziej przystosowana do zrozumienia ludzi.
- ItemNormy ogólne czy przepisy ogólne – refleksje po zmianie nazwy Księgi I Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku w polskim przekładzie z 2021 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Przytulski, MateuszW prezentowanym opracowaniu przedmiotem zainteresowania autora stała się zmiana nazwy I Księgi Kodeksu prawa kanonicznego w najnowszym polskim przekładzie (z 2021 r.) – „Normy ogólne” zmieniono na „Przepisy ogólne”. Rozważania rozpoczęła charakterystyka przepisów o charakterze generalnym sprzed Kodeksu. Następnie poddano krytyce aktualną typiczną nazwę De normis generalibus. Wskazując na komentatorów z romańskiego kręgu kulturowego, autor zasugerował, że posługujący się łaciną ustawodawca kościelny, tak jak i wspomniani kanoniści, mógł postrzegać normę jako przepis. Omówiono występujące w Kodeksie innego typu przepisy ogólne i ich relację do Księgi I, a także z aspektu teorii prawa ukazano relację przepisu do normy. Według autora zmiana nazwy tej księgi w nowym tłumaczeniu Kodeksu jest właściwa.
- ItemOkoliczności modyfikujące odpowiedzialność karną sprawcy w kontekście reformy Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Cichawa, KingaArtykuł ma na celu wskazanie okoliczności, które mają znaczenie podczas orzekania o winie oraz karze sprawcy przestępstwa. Są to okoliczności, które wyłączają odpowiedzialność karną, takie które ją zmniejszają oraz takie, które powodują, że kara przewidziana dla przestępcy ma być zaostrzona. W takim też reżimie została utrzymana niniejsza praca. Bardzo ważnym wydarzeniem, które skłoniło autorkę do podjęcia tego zagadnienia, była reforma Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. Reforma ta wprowadziła kilka istotnych zmian w zakresie omawianego problemu. Niektóre z tych zmian miały charakter porządkujący, ale były też takie, które zdecydowanie zmieniły dotychczasowe przepisy, m.in. obligatoryjność obostrzenia kary w przypadku powrotu do przestępstwa.
- ItemOrdinary Informative Process on John Nepomucene Neumann in the Diocese of Budweis in 1886-1888 and Examination of His Written Estate in 1891(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Svoboda, RudolfThe process of the canonization and beatification of John Nepomucene Neumann began in 1886 in the Archdiocese of Philadelphia and the Diocese of Budweis. His canonization was completed in 1977. The study presents the as yet uncharted topic of the informative process in the Diocese of Budweis in 1886-1888, including a follow-up examination of John Nepomucene Neumann’s written estate in 1891 and other activities and events related to the Neumann’s process of beatification and canonization up to the beginning of the so-called Apostolic process in December 1896. This study seeks to describe in more detail the ecclesiastical legal process of the whole case; in addition to the context, it seeks to show in a broader horizon the so-called second life of John Nepomucene Neumann in the Diocese of Budweis, which was associated with the spread of his spiritual legacy.
- ItemPobożny zapis w prawie kanonicznym a darowizna w prawie polskim(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Gajda, AnnaPobożny zapis jest dobrowolnym rozporządzeniem woli na cele religijne, co pozwala odróżnić go od zwykłego aktu darowizny. Do ważności tegoż zapisu nie jest jednak wymagana „nadprzyrodzona” intencja, a spełnienie warunków wymaganych przez prawo. Wykonawcą pobożnego zapisu jest ordynariusz. Do wykonania rozporządzenia, darczyńca może powołać także inną dowolną osobę. Darowizny, odnoszące się do instytucji Kościoła możemy podzielić na: dokonywane ze względu na kult religijny oraz na te, które odnoszą się do charytatywno-opiekuńczej działalności kościelnych osób prawnych. Zarówno pobożny zapis w prawie kanonicznym, jak i darowizna w prawie polskim są jednostronnymi czynnościami prawnymi, między osobami żyjącymi, jak i na wypadek śmierci.
- ItemPosługi stałe jako jeden z trzech rodzajów służebnego zaangażowania wiernych świeckich(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kiliszek, MaciejArtykuł przedstawia źródła prawa, będące podstawą do ustanowienia posług: lektora, akolity, katechety (katechisty) od reformy papieża Pawła VI do papieża Franciszka. W kolejnej części autor podaje zadania własne posługujących oraz zadania, które wykonują oni w czyimś zastępstwie. W dalszej części artykułu podejmuje rozważanie na temat istotnych różnic pomiędzy posługą a funkcją czy zadaniem ujętych w liście Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów do Przewodniczących Konferencji Biskupów w związku z wydaniem obrzędów ustanowienia posługi katechety. Po zestawieniu tych różnic opisane zostały powody, dla których w praktyce częściej powierza się funkcje i obowiązki, zamiast ustanawiać do posług. W podsumowaniu zostały zawarte najważniejsze różnice pomiędzy posługą a funkcją czy zadaniem.
- ItemPrawo do eksponowania symboli religijnych w przestrzeni publicznej i jego ograniczenia – komparatystyczne rozważania prawne na gruncie orzecznictwa międzynarodowego i krajowego(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Michałkiewicz-Kądziela, EwaWolność sumienia i wyznania to jedno z podstawowych praw człowieka, które jest gwarantowane zarówno w porządku prawa międzynarodowego, jak i w aktach państwowych o charakterze konstytucyjnym. Jednym z jej przejawów jest ekspresja religijna, której wyrazem jest prawo do eksponowania symboli religijnych w przestrzeni publicznej. Prawo to jest objęte ochroną prawa międzynarodowego oraz przepisami prawa krajowego, jednakże nie ma charakteru bezwzględnego, w związku z czym może ulegać ograniczeniu. Podstawowe zasady dotyczące limitacji tego prawa określone są w aktach międzynarodowych oraz w ustawach zasadniczych państw, jednakże wszelkie kwestie sporne rozpatrywane są na drodze sądowej, czego skutkiem jest powstawanie wielu nowych interpretacji tych samych przepisów. Celem niniejszych rozważań jest ustalenie, jakie przyczyny mogą leżeć u podstaw ograniczenia prawa do ekspresji wiary poprzez symbole religijne oraz czy są one wspólne dla wszystkich kultur prawnych, a także jaki wpływ na to ma charakter relacji państwa ze związkami wyznaniowymi?
- Item„Sakrament kapłaństwa” czy „sakrament święceń” – kwestia jedynie terminologiczna? (problem w ujęciu uchwał soborowych, Kodeksów prawa kanonicznego i katechizmów rzymskich)(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Janczewski, ZbigniewDokumenty Kościoła katolickiego w odniesieniu do szóstego sakramentu posługują się terminem „sakrament święceń”. Tymczasem w wielu polskich tłumaczeniach takich dokumentów, w starszych podręcznikach, a nawet wypowiedziach hierarchów kościelnych pojawia się termin „sakrament kapłaństwa”. Niniejsze opracowanie stara się odpowiedzieć na pytanie, czy te dwa terminy mogą być używane zamiennie, czy też zamienne ich stosowanie łączy się z poważnym problemem umiejscowienia poszczególnych stopni święceń we właściwej optyce teologiczno-kanonistycznej.
- ItemSeminarium naukowe Relacje Państwo-Kościół w Myśli Polityczno-Prawnej. Toruń, 30 maja 2022 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Boike, Paweł
- ItemState Financial Control over Costs of Religious Organisations in Ukraine(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Bilash, Oleksandr; Karabin, TetyanaThe article is devoted to the study of issues of state financial control over the activities of religious organizations in Ukraine through the disclosure of the goals to which such control is directed and the state's intervention in the activities of religious organisations. The analysis was carried out in several directions, which are tools of state influence. First of all, it is a legally defined obligation to keep accounting records by a religious organisation and the requirement to submit financial statements as one of the components of state financial control. Secondly, it is a control over the targeted use of funds that religious organisations can and do receive during the implementation of budget programs. Thirdly, it is the state financial control over the activities of economic entities, which are formed by religious organisations (publishing, printing, production, restoration and construction, agricultural and other enterprises). In each of the cases, the subject of the control activity, control activity procedures and goals that must be achieved as a result of the control procedures carried out by the state bodies differ.
- ItemTroska Kościoła katolickiego o osoby z niepełnosprawnością(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Robak, PawełKościół katolicki w swojej działalności kieruje się przede wszystkim misją wsparcia każdego człowieka. W sposób szczególny wsparciem otacza osoby z niepełnosprawnością. Pokazuje, że pomimo dysfunkcji, słabości i ograniczeń osobom takim powinna przysługiwać taka sama godność, jak pełnosprawnym. Zadanie opieki nad wiernymi powierzone zostało biskupom. Aby jeszcze lepiej dotrzeć do wiernych, Kościół kieruje swoją pomoc poprzez działanie instytucji mu podległych. Nauczanie Kościoła nakazuje pełne włączanie niepełnosprawnych w życie lokalnych społeczności, jakimi są parafie oraz w życie instytucji na szczeblu ponadparafialnym. Artykuł ma na celu przekrojowe ukazanie nauczania oraz form wsparcia, jakie Kościół katolicki oferuje swoim wiernym, a w sposób szczególny osobom niepełnosprawnym.
- ItemTroska Kościoła katolickiego o uchodźców w kontekście wojny w Ukrainie(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Tutak, GrzegorzProblematyka uchodźstwa jest dzisiaj aktualna, jak nigdy dotąd. Dzieje się tak z racji rosnącej liczby osób migrujących przymusowo. Przedmiotowa problematyka stanowi istotne zadanie i wyzwanie, przed jakim stoją państwa, społeczeństwa oraz Kościół katolicki. To właśnie poprzez działalność pomocową Kościół realizuje zbawczą misję. Będąc drogowskazem moralnym dla wiernych ukazuje nie tylko, jak nieść pomoc, ale także daje wielu wiernym impuls do zaangażowania się na rzecz drugiego człowieka. Agresja Rosyjska na Ukrainie zapoczątkowana 24 lutego 2022 r. zmieniła nie tylko sytuację geopolityczną w Europie, stała się także swoistym egzaminem z człowieczeństwa dla tych, którzy mają możliwość niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Artykuł prezentuje w syntetyczny sposób podejście Kościoła do problematyki migracji i uchodźstwa. Ponadto praca zawiera dane statystyczne dotyczące współczesnych trendów migracyjnych i uchodźczych. Artykuł przedstawia także formy pomocy, jakie świadczy Kościół katolicki w Polsce na rzecz uchodźców.
- ItemWiesław Wenz, Marcin Kołodziej, Znaczenie parafii w życiu Kościoła partykularnego, Wrocław: Wydawnictwo PWT 2020, ss. 183(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Lewandowski, Piotr