Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2014, T. 101

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/7801

Browse

Browsing Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2014, T. 101 by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 23
  • Item
  • Item
    Niezrealizowane wileńskie zamówienie warszawskiej firmy „J. Szpetkowski i Spółka” – dokument z archiwum antokolskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Czyż, Anna S.
    W drugiej połowie XIX wieku nastąpiła intensyfikacja kontaktów artystycznych między Warszawą a Wilnem, czego przykładem jest list (18 V 1903 r.) z archiwum klasztoru i kościoła pw. śś. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie, które obecnie znajduje się w Vilniaus Arkivyskupijos Kurija Archyvas. Adresatem listu był ostatni antokolski kanonik regularny laterański – ks. Franciszek Zawadzki, który w latach 1903-1904 prowadził remont świątyni. Prace obejmowały także kwestię uporządkowania dwóch ołtarzy u wejścia do prezbiterium. W tym miejscu ustawione były pierwotnie dwa snycerskie ołtarze ufundowane przez dobrodzieja wileńskich kanoników regularnych laterańskich Michała Kazimierza Paca. Nowe ołtarze miały wykonać warszawskie zakłady artystyczno-kościelne „J. Szpetkowski i Spółka”, które w tamtym czasie realizowały wiele wystrojów świątyń na terenie dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Z powodu kłopotów finansowych parafii, mimo rozpoczęcia prac, ołtarze ostatecznie nie zostały zrealizowane. Warszawski zakład wysłał jednak do Wilna figurę św. Franciszka, która do co najmniej 1939 r. znajdowała się w jednym z ołtarzy u wejścia do prezbiterium. In the second half of the nineteenth century there was an increase in artistic contacts between Warsaw and Vilnius, as exemplified by the letter (18 May 1903) from the Archive of the Monastery and Church dedicated to Saints Peter and Paul in Antakalnis in Vilnius, which is now located in Vilnius Arkivyskupijos Kurija Archyvas. The addressee of the letter was the last canon regular of the Lateran from Antakalnis – Rev. Franciszek Zawadzki, who in 1903-1904 carried out the renovation of the church. The works also included the issue of ordering two altars at the entrance to the chancel. In that place there were originally two woodcarving altars donated by the benefactor of the Vilnius Canons Regular of the Lateran, Michał Kazimierz Pac. The new altars were to be performed by Warsaw artistic and ecclesiastical firm “J. Szpetkowski and Company“, which at that time performed a great number of decors in churches in the area of the former Grand Duchy of Lithuania. Due to the financial problems of the parish, despite the fact that the works began, the altars were not finally finished. The Warsaw company, however, sent the statue of St. Francis to Vilnius, and that figure was in one of the altars at the entrance to the chancel at least to 1939.
  • Item
  • Item
    Bractwa charytatywne w Polsce od średniowiecza do końca XVIII wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Surdacki, Marian
    Jedną z instytucji, oprócz szkół i szpitali, jaka w minionych wiekach odgrywała ważną rolę w życiu poszczególnych parafii, miast i wsi, były bractwa religijne. Były to stowarzyszenia – wspólnoty przykościelne, posiadające osobowość prawną, zrzeszające ludzi w celach religijnych bez względu na płeć i pochodzenie społeczne. Różnego rodzaju organizacje brackie, w tym o charakterze dobroczynno-opiekuńczym, stały się na Zachodzie zjawiskiem powszechnym w XI-XV w. W oparciu o wzory zachodnioeuropejskie w XIII w. zaczęły się także korzenić na ziemiach polskich. Najstarsze tradycje spośród świeckich stowarzyszeń charytatywnych na ziemiach polskich posiadają bractwa szpitalne (fraternitas hospitales). Miały one na celu dostarczanie ludzi, którzy bardzo często oddawali się pracy w szeroko zakreślonej działalności szpitalnictwa średniowiecznego. Niektóre z nich nawet fundowały i prowadziły szpitale. Tak jak i wszystkie inne bractwa religijne, najwcześniej, bo już w XIII w., pojawiły się na Śląsku. W grupie bractw szpitalnych szczególne miejsce zajmowało świeckie bractwo Świętego Ducha, związane ze szpitalami prowadzonymi przez zakon pod tym samym wezwaniem, tzw. duchaków. Dużo bardziej rozpowszechnione były na ziemiach polskich konfraternie ubogich. Nastawione wybitnie na działalność charytatywną swoim zasięgiem objęły prawie wszystkie ziemie Rzeczypospolitej. Ich największy rozkwit przypadł przede wszystkim na XV i początki XVI w. Bractwa ubogich rozwijały się w miarę równomiernie pod względem chronologii na całości ziem państwa polskiego. Bractwa te sprawowały pełną kontrolę nad życiem każdego żebraka przebywającego w mieście, regulowały rewiry i procedurę żebrania, nadzorowały zachowanie ubogich. Za główny obowiązek bractwa ubogich przyjęły opiekę nad chorymi w szpitalach i ich domach. Powinnością braci była też troska o zapewnienie zmarłym, zwłaszcza ubogim i bezdomnym, chrześcijańskiego pochówku i pogrzebu, a także odprawianie za nich modlitw. W atmosferze reform Soboru Trydenckiego (1545-1563), nastąpił w Polsce ponowny żywiołowy rozwój bractw religijnych. Najważniejszym z nowych stowarzyszeń charytatywnych było bractwo miłosierdzia, zakładane w końcu XVI w. przez kaznodzieję jezuitę Piotra Skargę. Pierwsze wzorcowe bractwo miłosierdzia zorganizował P. Skarga, w 1584 r. przy jezuickim kościele św. Barbary w Krakowie. Na jego wzór powstały następne w najważniejszych miastach Rzeczypospolitej, m.in. w Wilnie, Warszawie, Poznaniu, Pułtusku, Łowiczu, Lwowie, Zamościu, Rzeszowie, Lublinie, Przemyślu. Okres rozwoju bractw miłosierdzia przypadł na koniec XVI i początek XVII w., później organizacje te stopniowo zanikały i ulegały zapomnieniu. W nowym, oświeceniowym duchu ideę bractw miłosierdzia Piotra Skargi odnowił w latach 70. XVIII w. biskup, późniejszy prymas, Michał Jerzy Poniatowski. Nie miały to być jedne z wielu bractw, lecz bractwa, którym inne miały być „subordynowane”. Poniatowski inkorporował do nich wszystkie dotychczasowe konfraternie dewocyjne wraz z ich funduszami, wykorzystywanymi odtąd do celów nie tyle pobożnych, ile użytecznych społecznie. Odrodzone w dobie pierwszego rozbioru bractwa miłosierdzia, w porównaniu do wcześniejszego prototypu, z uwagi na obowiązek zakładania ich przy każdej parafii, posiadały bardziej powszechny i uniwersalny charakter, realizowały bardziej różnorodną działalność charytatywno-społeczną, również edukacyjną. Oprócz wyżej wymienionych, najbardziej znanych i rozpowszechnionych bractw charytatywnych, na ziemiach polskich w średniowieczu i czasach nowożytnych działało wiele innych stowarzyszeń o charakterze dobroczynnym. Były to: bractwa kapłańskie, bractwa dobrej śmierci, bractwa pogrzebowe, bractwa św. Barbary, bractwo, św. Łazarza, bractwo św. Rocha, bractwo św. Sebastiana, bractwo św. Benona, bractwo św. Mikołaja czy św. Jakuba. Działalnością charytatywną zajmowały się również niektóre bractwa dewocyjne. Wprawdzie koncentrowały się przede wszystkim na odprawianiu różnych form kultu, to jednak w wielu z nich statuty wprost zalecały członkom czynienie odpowiednich aktów miłosierdzia wobec bliźnich. Najbardziej na tym polu wyróżniało się bractwo literackie. Religious brotherhoods were one of the institutions, apart from schools and hospitals, which in past centuries played an important role in the lives of individual parishes, towns and villages. They were associations – church communities, with legal personality, bringing together people for religious purposes, regardless of gender and social origin. Different kinds of brotherhoods, including the ones of charitable and protective nature became a common phenomenon between the 11th and the 15th centuries in the West. In the thirteenth century, they also began to take hold on Polish soil, referring to Western patterns. Hospital fraternities (fraternitas hospitales) have the oldest tradition of secular charities in the Polish land. Their aim was to provide people, who often did the activities connected with the medieval hospital. Some of them even founded and ran hospitals. Just like all other religious brotherhoods, at the earliest, in the thirteenth century, they appeared in Silesia. In the group of hospital fraternities the brotherhood of the Holy Spirit played a special role. That brotherhood was associated only with hospitals run by the Order of the same name, so-called ‘duchaki’. Brotherhoods of the poor were far more common in the Polish land. Their main aim was to focus on charitable activities and they encompassed almost all the lands of the Polish Republic. Their heyday was primarily in the fifteenth and the early sixteenth century. Brotherhoods of the poor developed evenly in terms of chronology in the whole land of the Polish state. Those fraternities exercised complete control over the lives of every beggar who was in the town; they regulated districts, begging procedures and oversaw the behaviour of the poor. The chief duty of brotherhoods of the poor was to take care of the sick in hospitals and their homes. The duty of brothers was also a concern for the dead, especially the poor and homeless, Christian burial and funeral as well as the prayers for those whom they took care of. In the atmosphere of the reforms of the Council of Trent (1545-1563), religious brotherhoods began again spontaneously developing in Poland. The most important of the new brotherhoods of charity was a brotherhood of mercy, established at the end of the sixteenth century by the preacher Jesuit Piotr Skarga. The first model brotherhood of mercy was organized by Skarga in 1584, and it was attached to the Jesuit Church of St. Barbara in Krakow. Other brotherhoods, based on Skarga’s pattern, were formed in major cities of the Polish Republic, including Vilnius, Warsaw, Poznań, Pułtusk, Łowicz, Lviv, Zamość, Rzeszów, Lublin, Przemyśl. The period of the development of brotherhoods of mercy occurred in the late sixteenth and early seventeenth century. Then those organizations gradually disappeared and were forgotten. The idea of Piotr Skarga’s brotherhoods of mercy was renewed in the new spirit of the Enlightenment in the 1770s by Bishop, later Primate Michał Jerzy Poniatowki. They were not to be one of many brotherhoods, but the ones to which the others were to be “subordinate”. Poniatowski incorporated all the previous devotional confraternities into them, along with their funds, used henceforth for the purpose not so much pious as socially useful. Reborn in the era of the first partition, brotherhoods of mercy, compared to their earlier prototype, due to the obligation of establishing them at every parish, had a more common and universal character, and were involved in more diverse charitable, social and educational activities. Apart from the above mentioned brotherhoods of charity, which were the most famous and widespread in the Polish land in the Middle Ages and modern times, there were a number of other charitable associations. Those were: brotherhoods of priests, brotherhoods of good death, funeral brotherhoods, brotherhoods of St. Barbara, brotherhoods of St. Lazarus, brotherhoods of St. Roch, brotherhoods of St. Sebastian, brotherhoods of St. Benon, brotherhoods of St. Nicholas and St. Jacob. Some devotional brotherhoods also dealt with charity. Although they mainly focused on the celebration of different forms of worship, the statutes of many explicitly advocated doing the acts of mercy toward other people. A brotherhood which stood out in this field was the literary one.
  • Item
  • Item
    Przegląd bibliograficzny
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Hamryszczak, Artur Paweł; Kiper, Daniel
  • Item
  • Item
  • Item
    Spis rzeczy podarowanych kościołowi i klasztorowi norbertanek w Imbramowicach w latach 1712-1742
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Skrzydlewska, Beata
    W Archiwum Sióstr Norbertanek w Imbramowicach wśród wielu ważnych dokumentów znajduje się „Rejestr rzeczy darowanych różnych dobrodziejów kościołowi naszemu po zgorzeniu kościoła naszego spisany w roku 1712 dnia 1 sierpnia”. Sporządzony został przypuszczalnie na polecenie ksieni Zofii Grothówny, która klasztorem zrządzała przez prawie czterdzieści lat. Wybrana na tę funkcję dnia 4 sierpnia 1703 roku, pozostawała na urzędzie do swej śmierci, która nastąpiła 31 maja 1741 roku. Rejestr rzeczy darowanych spisywać zaczęto dnia 1 VIII 1712 roku, prawie w całości uzupełniany był za życia Zofii Grothówny. Zaledwie jedna, ostatnia notatka wpisana została dnia 23 kwietnia 1742 r., czyli już za rządów ksieni Katarzyny Bąkowskiej i dotyczy przekazanego przez nią klasztorowi ornatu. Znalazło się jednak wielu darczyńców, którzy wspierali klasztor imbramowicki w tych trudnych chwilach. Wśród donatorów były zarówno osoby duchowne, jak i świeckie. Najbardziej obdarowała zgromadzenie sama ksieni – Zofia Grothówna, wiele cennych rzeczy przekazał także ksiądz Dominik Lochman. W rejestrze informacje dotyczące darowizn spisane są w sposób bardzo klarowny. Można dowiedzieć się, jakie przedmioty przekazywano klasztorowi, a także uzyskać wiedzę, kim byli poszczególni ofiarodawcy. W rejestrze informacje ułożone są według czasu ich przekazania klasztorowi. Wyszczególnione obiekty opatrzone są krótkim opisem z uwzględnieniem materiału, z którego zostały wykonane. Podano także imiona i nazwiska darczyńców. In the Archives of the Norbertine Sisters in Imbramowice, among many important documents, there is the “The register of the things donated to the church after it had burnt down written on 1 August in 1712.” It was probably drawn up at the behest of abbess Zofia Grothówna, who managed the convent for almost forty years. Appointed to this function on 4 August 1703, she held office until her death, which occurred on 31 May 1741. The first notes about the donated things appeared in the registry on 1 August 1712, and it was almost entirely supplemented during the life of Zofia Grothówna. Only one, the last note was entered on 23 April 1742, during the reign of abbess Katarzyna Bąkowska and it concerns a chasuble given to the convent by her. There were a number of donors who supported the convent in Imbramowice in those difficult times. Among the donors there were both clergy and laymen. Abbess Zofia Grothówna was the one who gave the most things. In addition, Rev. Dominik Lochman donated a great number of valuable things. The information on donations are written in a very explicit way in the registry, which includes the information on the items handed over to the convent as well as the identity of individual donors. The registry information is arranged according to the time of its transfer to the convent. The objects listed in the registry are accompanied by a brief description, including the material which they were made of and the names of the donors.
  • Item
    „Heri et hodie”. Chełmskie akta biskupie i konsystorskie według spisu zdawczo-odbiorczego z 1743 roku a obecny stan ich zachowania w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Marczewski, Jarosław Roman
    W 1743 r. kanonik Józef Ludwik Balicki sporządził spis dokumentów przekazywanych wówczas do archiwum kapituły przy katedrze w Krasnymstawie. Były to materiały pochodzące z kancelarii biskupów chełmskich oraz konsystorza chełmskiego. Spis ten został opublikowany w niniejszym artykule. Czy i w jakim zakresie wymienione w spisie materiały znajdują się obecnie w zasobach Archiwum Archidiecezjalnego Lubelskiego? Ustalenia poczynione w wyniku analizy porównawczej prowadzą do kilku wniosków ogólniejszej natury. Pozytywnym zaskoczeniem jest wysoki stopień zachowania omawianych materiałów. Spośród trzydziestu pięciu pozycji wymienionych w spisie kanonika Balickiego jedynie sześciu brakuje w dzisiejszych zasobach archiwum. Daje to powód do postawienia tezy o kompetentnym obchodzeniu się archiwariuszy z powierzonymi im materiałami i to pomimo gwałtownych przemian instytucjonalnych i niekorzystnych okoliczności dziejowych. Tylko w niewielkim stopniu księgi wykazują rozbieżność chronologiczną w stosunku do ich opisu w regestrze. Możliwe, że różnice te wynikają nie tyle z materialnych strat, co z pobieżnego oglądu i w konsekwencji omyłkowego omówienia dokonanego niegdyś przez autora regestru. Zdecydowane różnice występują natomiast w zewnętrznym wyglądzie ksiąg, a mianowicie w oprawach woluminów. In 1743 Canon Józef Ludwik Balicki drew up an inventory of the documents transferred to the Archive of the Cathedral Chapter in Krasnystaw. Those materials came from the office of the bishops of Chełm and the Consistory of Chełm. The inventory has been published in the following article. Are the materials listed in the inventory in the folds of the Archdiocesan Archives of Lublin now? And to what extent have they been preserved? The findings, done on the basis of the comparative analysis, lead to several conclusions of a more general nature. A positive surprise is the fact that most of those materials have been preserved. Of the thirty-five items listed in Canon Balicki’s inventory only six are missing in today’s records of the archive. It enables the author to propose a theory of competent handling the entrusted materials, in spite of the rapid institutional changes and the adverse circumstances in history. There are only little chronological discrepancies in the books in relation to their description in the register. It is possible that these differences arise not so much from the material losses, but from a cursory inspection and consequently wrong description of the material once done by its author. Distinct differences exist, however, in the external appearance of the books, namely the binding of the volumes.
  • Item
  • Item
    Początki parafii Matki Bożej Królowej Korony Polskiej na Kijowskim Przedmieściu w Brześciu nad Bugiem
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Żurek, Waldemar Witold
    Grassroots initiatives of the faithful of the city of Brześć, supported by the clergy, have been approved by the Ordinary of the Diocese of Pińsk - Bishop Zygmunt Łoziński, who on 16 October 1938 erected the parish in the Kiev Suburb in Brześć. For a growing number of the inhabitants of Brześć in the interwar period of the Second Polish Republic, the above- mentioned parish was established to meet the religious needs of the local Catholics. In August 1937, Rev. Wacław Piątkowski was mandated, by the Bishop of Pińsk, to create a parish with an indication of the Kiev Suburb, where he soon began celebrating daily liturgy in a temporary chapel. Organized in November 1937, the Church Social Construction Committee undertook the care of raising funds for the implementation of a costly venture. A temporary chapel was consecrated on 14 August 1938 by Rev. Wacław Piątkowski, a parish priest. On 30 July 1939 the Bishop of Pińsk consecrated the foundation stone of the church, and next day the construction of the foundations began. Until the outbreak of World War II, a concrete footing under the foundation of the church was made along with the necessary excavations. War and occupation: the Soviet and German prevented the implementation of the initiated project. During those years, priests performed pastoral service, not only in their own parishes but often helped other parishes which were deprived of priests because of the arrests of clergy and their deportation to concentration camps, as well as due to the moving of many priests to the west of the created in 1945 Polish-Soviet frontier on the Bug. Thanks to the clergymen who, despite everything, stayed after the war in the Diocese of Pińsk within the borders of Byelorussian SSR, the continuity of the hierarchical authority of the Church was preserved. That authority was exercised by the vicars general until the church administration had been organized within the borders of the Republic of Belarus.
  • Item
    Reklama książki na łamach tygodnika społeczno-religijnego „Wiara” (1906-1909)
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Bednarz-Grzybek, Renata
    Celem artykułu jest przybliżenie reklamowanych na łamach „Wiary” (1906-1909), czasopisma ukazującego się w Warszawie, głównych tytułów książek i broszur. W sposób szczególny potraktowane zostały publikacje dotyczące wychowania dzieci i młodzieży, obyczajowości, zdrowia i ekonomii, zwracające uwagę na wartości patriotyczne i moralne, omawiające dzieje ojczyste i historię Kościoła katolickiego, wskazujące na wzorce osobowe, zawarte w żywotach świętych, a także służące rozrywce (beletrystyka). W dobie zaborów szczególnie ważna stała się sprawa właściwego wychowania kolejnych pokoleń Polaków. Nie mogli oni uczęszczać do polskich szkół, trzeba było zatem w rodzinnym domu uczyć ich polskości, patriotyzmu, szacunku do drugiego człowieka, solidarności społecznej. Rozwijanie kultury czytelniczej było jednym ze sposobów właściwego kształtowania osobowości młodego człowieka. Czytelnicy mogli się zapoznać z krytycznymi opiniami o najnowszych wydawnictwach. Toteż na szpaltach pisma przybliżano tytuły godne przeczytania i wskazywano te, które nic wartościowego nie wnosiły. The aim of this article is to present the main titles of the books and pamphlets advertised in „Wiara” (1906-1909), a magazine which appeared in Warsaw. The paper particularly focuses on the publications on education of children and young people, customs, health and economics, drawing attention to the patriotic and moral values , presenting native history and the history of the Catholic Church, pointing to role models included in the lives of saints. The article also mentions books, the aim of which was an entertainment (fiction). In the era of partitions the issue of particular importance was to provide the proper education for the next generations of the Polish people. They could not attend Polish schools. It was necessary, therefore, to teach them in their family home. They were taught Polish identity, patriotism, respect for others, social solidarity. Developing the reading culture was one of the ways to shape the personality of the young man. Hence the magazine enabled readers to get acquainted with the critical opinions about the latest releases. The authors presented the titles worth reading as well as those books which were of no value.
  • Item
    [Recenzja]: Leszek Kuk, Stanisław Zimniak (a cura di/pod red.), Il Primate di Polonia card. August Hlond di fronte ai grandi conflitti dell’epoca: la seconda guerra mondiale e la guerra fredda [...]
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Inglot, Marek
    Pełny tytuł: [Recenzja]: Leszek Kuk, Stanisław Zimniak (a cura di/pod red.), Il Primate di Polonia card. August Hlond di fronte ai grandi conflitti dell’epoca: la seconda guerra mondiale e la guerra fredda/Prymas Polski kard. August Hlond wobec wielkich konfliktów epoki: drugiej wojny światowej i zimnej wojny. (Accademia Polacca delle Scienze Biblioteca e Centro di Studi a Roma – Conferenze 127), Roma 2012, 261 s.
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
  • Item
    „Varia” – zapomniane czasopismo studentów KUL
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Centek, Barbara
    W roku akademickim 1983/1984 wśród studentów drugiego roku historii KUL zrodził się pomysł powołania własnego periodyku pod tytułem „Varia”. Głównymi jego inicjatorami byli Mirosław Filipowicz i Adam Hlebowicz, a z czasem dołączył do nich Wojciech Zajączkowski. Pismo powielane było w Zakładzie Prawa Kanonicznego KUL, gdzie Filipowicz zaangażowany został do pełnienia dyżurów. Pisemko ukazywało się w nakładzie ok. 30 egzemplarzy. Kolportowano je wśród kolegów i koleżanek z roku, mieszkańców akademika oraz bywalców czytelni Zakładu Historii KUL. Jak oszacował jeden z twórców pisma, była to grupa około pięćdziesięciu osób. Czasopismo nie miało na celu krytyki ówczesnych władz, gdyż zainteresowała się nim Służba Bezpieczeństwa. Sprawdzano twórców pisma, ale ostatecznie zaniechano działań operacyjnych. In the academic year 1983/1984, the students of the second year of history of the Catholic University came up with an idea of establishing their own journal titled „Varia”. Its main initiators were Miroslaw Filipowicz and Adam Hlebowicz; later Wojciech Zajączkowski joined them. The magazine was duplicated in the Department of Canon Law of the Catholic University of Lublin, where Filipowicz was assigned to be on duty. The magazine circulation was approx. 30 copies and it was distributed among the students of the second year, student hostel residents and regulars of the reading room of History at the Catholic University. As estimated by one of the creators of the magazine, it was a group of about fifty people. The journal was not intended to criticize the then authorities as the Security Service took interest in them. The creators of the magazine were checked, but finally the operational activities were discontinued.
  • Item
    Wypisy źródłowe do biografii polskich biskupów i opatów z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz niewoli narodowej doby zaborów (XVI-XIX W.) (cz. XII)
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Prokop, Krzysztof R.
    Zamykająca cykl Wypisów źródłowych część dwunasta obejmuje trzy działy. Dwa pierwsze, zatytułowane Monastica oraz Varia, przynoszą kolejną porcję zaczerpniętych z archiwaliów oraz starodruków świadectw do biografii przedstawicieli staropolskiej hierarchii Kościoła katolickiego – biskupów, opatów oraz ksień. Trzeci, to zbiorczy indeks uwzględnionych postaci, obejmujący wszystkie dotychczasowe części Wypisów źródłowych. Umożliwia on swobodne poruszanie się po obfitym i zarazem różnorodnym materiale, wydawanym drukiem w latach 2004-2013 i odnoszącym się do łącznie 683 postaci. Indeks ów uwzględnia ponadto pokrewne edycje z owej problematyki, zamieszczone przez tego samego wydawcę na łamach półrocznika „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” – wyłącznie wszakże co się tyczy tych postaci, o których mowa o kolejnych częściach Wypisów źródłowych. Bogaty zasób danych faktograficznych, wprowadzonych do obiegu naukowego dzięki tej serii, winien wydatnie dopomóc w dalszych badaniach prozopografcznych nad staropolskimi elitami kościelnymi, a w szczególności w niejednokrotnie postulowanym opracowaniu słowników biograficznych zarówno biskupów, jak i opatów z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. The twelfth part, closing the series Source extracts, comprises three sections. The first two, entitled Monastica and Varia, bring another portion of information, taken from the archives and manuscripts, for the biographies of the representatives of the Old Polish hierarchy of the Catholic Church - bishops, abbots and abbesses. The third one is a cumulative index of the included persons, which comprises all the previous parts of Source extracts. It enables researchers to easily explore the rich and diverse material published in 2004-2013, and referring to a total of 683 characters. The index also includes the related editions on this topic, published by the same publisher in the pages of the semi-annual “Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” – it mentions, however, only those persons who appear in the individual parts of Source extracts. A wealth of factual data, introduced into the scientific world thanks to this series, should greatly assist in further prosopographical studies on the Old Polish church elites, particularly in the often postulated development of biographical dictionaries of both bishops and abbots from the time of the Polish-Lithuanian Commonwealth.