Verbum Vitae, 2019, T. 35: Dlaczego przez czas do wieczności?
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Verbum Vitae, 2019, T. 35: Dlaczego przez czas do wieczności? by Issue Date
Now showing 1 - 20 of 24
Results Per Page
Sort Options
- ItemDlaczego przez czas do wieczności?(Wydawnictwo KUL, 2019) Witczyk, HenrykSłowo wstępne redaktora naczelnego ks. prof. dr. hab. Henryka Witczyka.
- ItemKoncepcja czasu w chrześcijaństwie orientalnym(Wydawnictwo KUL, 2019) Żelazny, Jan WitoldKoncepcja teologii orientalna często utożsamiana jest z tradycją małoazjatycką, choć wydaje się być to dużym uproszczeniem. Charakteryzuje się ona dużym naciskiem na materialny wymiar zbawienia, na realną, materialną odpłatę za dobro i zło. Czas dla semity jest realnie istniejący, choć jego bieg może być różny. Bóg wymyka się kategorii czasu (Efrem), choć ludzie tu i w eschatologicznej przyszłości podlegają jego prawom. Historia ma dla chrześcijan orientalnych walor zapisu odpowiedzi Boga na ludzkie wybory, a jej obserwacja pozwala zrozumieć, które nasze interpretacje były słuszne, a które nie. Zachowanie pokoju z Bogiem, życie w zgodzie z jego przykazaniami ma swoje potwierdzenie, prędzej czy później, w naszych dziejach w wymiarze tego świata. Ta zasada sprawiedliwości zostanie przeniesiona na rzeczywistość zbawionych. Stąd nacisk na historię i interpretację wydarzeń w kategoriach konfirmacji pax deorum w życiu wspólnot chrześcijańskich. W artykule, poprzez kolejnych autorów, podjęto próbę ukazania, jak taka postawa wobec czasu manifestowała się w literaturze chrześcijańskiej kręgu języka syryjskiego.
- ItemLiturgia a percepcja i przeżywanie czasu w dobie postmodernizmu(Wydawnictwo KUL, 2019) Jeziorski, SławomirRelacja pomiędzy liturgią a czasem jest głęboko zakorzeniona w naturze celebracji. Liturgia wydarza się w czasie, ale z drugiej strony ma ona zdolność interpretowania czasu i jego percepcji. W świecie, który bywa nazywany epoką prędkości, nie tylko liturgia potrzebuje czasu, ale także czas potrzebuje liturgii. Ta wzajemna relacja między czasem a liturgią jest treścią niniejszego artykułu, w którym zostanie zaprezentowany zarówno wymiar antropologiczno- -fenomenologiczny jak i teologiczny celebracji liturgicznej oraz jej wkład w kształtowanie doświadczenia czasu.
- ItemTradycja roku 364-dniowego w judaizmie okresu Drugiej Świątyni(Wydawnictwo KUL, 2019) Klukowski, Michał JarosławArtykuł przedstawia rok 364-dniowy jako rok schematyczny, będący innowacją w ramach judaizmu Drugiej Świątyni, która wyłoniła się z astrologii mezopotamskiej. Po raz pierwszy na gruncie judaizmu rok ten spotykamy w Księdze Astronomicznej (1 Hen 72–82), a następnie w Księdze Jubileuszy, której autor włącza go w ramy przymierza z Bogiem. Rok schematyczny prawdopodobnie wyłonił się z babilońskiego roku idealnego, złożonego z 360 dni, do którego dodano cztery dodatkowe dni, po jednym na koniec każdego kwartału, tak aby dostosować go do cyklu szabatowego. Świadkami tego dostosowania są zwoje wspólnoty z Qumran, w których wszystkie teksty kalendarzowe opierają się na 364-dniowym roku. Roku schematycznego nie należy ściśle utożsamiać z rokiem słonecznym, gdyż uwzględnia on również fenomeny związane z księżycem.
- ItemDawid Mielnik, Motyw wskrzeszenia w biblijnych tradycjach o Eliaszu i Elizeuszu. Porównawcze studium historyczno-krytyczne 1Krl 17,8-24 i 2Krl 4,8-37 (Studia Biblica Lublinensia 17; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018)(Wydawnictwo KUL, 2019) Podeszwa, Paweł AdamRecenzja książki: Dawid Mielnik, Motyw wskrzeszenia w biblijnych tradycjach o Eliaszu i Elizeuszu. Porównawcze studium historyczno-krytyczne 1Krl 17,8-24 i 2Krl 4,8-37 (Studia Biblica Lublinensia 17; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018).
- ItemPostulat animacji biblijnej duszpasterstwa w dokumencie Papieskiej Komisji Biblijnej Interpretacja Biblii w Kościele i w adhortacji apostolskiej Benedykta XVI Verbum Domini(Wydawnictwo KUL, 2019) Pikor, WojciechPrzedmiotem analizy jest dokument Papieskiej Komisji Biblijnej „Interpretacja Biblii w Kościele”. Jest on najpierw odczytany w kontekście odnowy biblijnej, jaka miała miejsce w Kościele katolickim w XX wieku, w szczególności w związku z konstytucją Dei Verbum Soboru Watykańskiego II. Nowością dokumenty PKB jest położenie większego akcentu na kwestię aktualizacji i inkulturacji Biblii, jak również zwrócenie uwagi na duszpasterską rolę wspólnot podstawowych podejmujących lekturę Pisma Świętego. Pewną słabością dokumentu „Interpretacja Biblii w Kościele” jest zauważalny w nim brak współpracy biblistów z teologiami pastoralnymi. Ten mankament jest przezwyciężony w adhortacji Verbum Domini, której główny postulat zawiera się w „ubiblijnieniu całego duszpasterstwa”. W konsekwencji adhortacja stwarza nowe możliwości animacji biblijnej duszpasterstwa, rozwijając i pogłębiając postulaty wysunięte wcześniej w dokumencie „Interpretacji Biblii w Kościele”.
- ItemScott Hahn, Czwarty Kielich. Odkrywanie tajemnicy Ostatniej Wieczerzy i krzyża (Kraków: Esprit 2019). Ss. 191. PLN 21,90. ISBN 978-83-66061-68-2(Wydawnictwo KUL, 2019) Kubiś, AdamRecenzja książki: Scott Hahn, Czwarty Kielich. Odkrywanie tajemnicy Ostatniej Wieczerzy i krzyża (Kraków: Esprit 2019). Ss. 191. PLN 21,90. ISBN 978-83-66061-68-2
- ItemJezus a czas w perspektywie antropologii kulturowej(Wydawnictwo KUL, 2019) Kręcidło, JanuszArtykuł ma szeroką formułę. Najpierw przedstawiono w nim syntetycznie najważniejsze fizyczne, filozoficzne, socjologiczne i antropologiczne ujęcia czasu. Na tym zaś tle ukazano poglądy dotyczące orientacji czasowej w kulturze starożytnego świata śródziemnomorskiego. Zagadnienia te posłużyły jako tło do wyeksponowania tematyki doświadczania czasu przez Jezusa i Jego uczniów ze wskazaniem zasadniczego przeorientowania w związku ze zbawczym wydarzeniem męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Dla ludzi Nowego Testamentu przeszłość, teraźniejszość i przyszłość ogniskują się w wydarzeniu Chrystusa i w Nim nabierają sensu. W jego perspektywie aktualizują się wszystkie przeszłe wydarzenia. W Jezusie również rozpoczyna się eschatologiczna przyszłość, która w każdym kolejnym pokoleniu chrześcijan powinna być przeżywana jako „teraz” zbawienia.
- ItemTermin σήμερον („dziś”) w dziele Łukaszowym. Zarys współczesnych badań(Wydawnictwo KUL, 2019) Mielcarek, Krzysztof WojciechWaga przymiotnika czasowego – σήμερον w dziele Łukaszowym (Łk–Dz) była od dawna doceniana. Przez dziesięciolecia uczeni dyskutowali jednak, czy jego znaczenie ma charakter czysto literacki, czy również teologiczny. Najnowsza monografia kanadyjskiego egzegety, Dominique’a Angers, rzuca nowe światło na tę kwestię. Autor artykułu bada dotychczasowe próby wyjaśnienia obecności „dziś” w dwutomowym dziele, analizując zarówno starsze, jak i najnowsze propozycje. Doceniając wyniki badań kanadyjskiego egzegety, na dyskusję badanej problematyki zaproponowano kilka drobnych korekt jego rozwiązań.
- ItemMarcin Moj, Kompozycje warstwowe w Ewangelii Marka (Attende Lectioni. Series Nova 1; Tarnów: Biblos 2018)(Wydawnictwo KUL, 2019) Kubiś, AdamRecenzja książki: Marcin Moj, Kompozycje warstwowe w Ewangelii Marka (Attende Lectioni. Series Nova 1; Tarnów: Biblos 2018). Ss. 367. PLN 39,00. ISBN 978-83-7793-607-8
- Item„Wszystko ma swój czas” Patrystyczna egzegeza Księgi Eklezjastesa 3,1-8(Wydawnictwo KUL, 2019) Szram, MariuszZ wczesnochrześcijańskich dzieł egezegetycznych dotyczących Księgi Eklezjastesa zachowały się nieliczne fragmenty komentarza Orygenesa, obszerna część komentarza Dydyma Ślepego, homilie św. Grzegorza z Nyssy, krótki komentarz literalny przypisywany św. Janowi Chryzostomowi, komentarz o charakterze umiarkowanie alegorycznym św. Hieronima i komentarz Grzegorza z Agrigentum, biskupa Sycylii z przełomu VI i VII wieku. Analiza zawartego w powyższych dziełach komentarza do wersetów Koh 3, 1-8 ujawnia dwojaki charakter patrystycznej egzegezy tego biblijnego tekstu: uniwersalny i indywidualny. Z jednej strony autorzy odnoszą tekst Koh 1-3 do czasu w wymiarze powszechnym, obejmującego historię zbawienia ludzkości i związanego z działalnością Opatrzności Bożej, czuwającej nad przebiegiem procesu dziejowego. Z drugiej strony interpretują ten passus w odniesieniu do życia duchowego każdego chrześcijanina, jego głębokiej relacji do Boga, procesu doskonalenia wewnętrznego, walki z wadami i nabywania cnót. Oba wymiary czasowe się przenikają: indywidualna droga człowieka do doskonałości wpisuje się w zaplanowane przez Boga dzieje zbawienia ludzkości. Każda czynność, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i uniwersalnym, ma swój właściwy czas wyznaczony przez Boga.
- ItemPeriodyzacja historii w Księdze Daniela(Wydawnictwo KUL, 2019) Parchem, MarekW Księdze Daniela pojawia się charakterystyczna dla pism apokaliptycznych specyficzna koncepcja historii mająca wymiar uniwersalny, która swoim zasięgiem obejmuje dzieje całego świata. Historia w Księdze Daniela jest ukazana przede wszystkim w aspekcie teologicznym, ponieważ jedynie Bóg jest Panem historii objawiającym w niej swoją królewską władzę, potęgę i majestat, jak również Władcą kontrolującym bieg wydarzeń w dziejach wielkich imperiów ziemskich. Cechą koncepcji historii ukazanej w Księdze Daniela (Dn 2 i 7) jest jej periodyzacja, której podłożem jest tzw. schemat czterech królestw, co wyraża prawdę o tym, że historia zmierza do swego kresu. Dzieje świata są ukazane jako kolejno następujące po sobie imperia ziemskie, z których każde następne jest gorsze od poprzedniego, co uwypukla prawdę o ich stopniowej degradacji moralnej. Z powodu nasilającego się zła, wszystkie ziemskie imperia będą unicestwione, a na ich miejscu zostanie ustanowione przez Boga wieczne i niezniszczalne królestwo. W odmienny sposób periodyzacja historii została ujęta w Dn 9, gdzie w nawiązaniu do chronologii „szabatowej” (Kpł 25-26), historia została podzielona na „siedemdziesiąt tygodni (lat)”, a przy końcu tego okresu nastanie „wieczna sprawiedliwość”, czyli era ostatecznego zbawienia.
- ItemBrant Pitre, Jezus i żydowskie korzenie Eucharystii (Kraków: WAM 2018)(Wydawnictwo KUL, 2019) Mielcarek, Krzysztof WojciechRecenzja książki: Brant Pitre, Jezus i żydowskie korzenie Eucharystii (Kraków: WAM 2018). Ss. 240. PLN 40,40. ISBN 978-83-277-1583-8
- ItemPeriodyzacja dziejów Izraela w Pochwale Ojców Księgi Syracha (Syr 44–49)(Wydawnictwo KUL, 2019) Pudełko, Jolanta JudytaArtykuł ma na celu przedstawić ujęcie poszczególnych okresów dziejów biblijnego Izraela, które zawiera Pochwała ojców Księgi Syracha (Syr 44–49). Na początku autorka zaznacza kontekst i granice tekstu przyjętego do analizy. Następnie pokrótce przedstawia ogólne wprowadzenie do Pochwały ojców (Syr 44,1-15). Kolejne części artykułu stanowią propozycję periodyzacji, która składa się z trzech części: etapu przymierza (Syr 44,16–45,26), etapu proroków i królów (Syr 46,1–49,10) oraz etapu odnowy (Syr 49,11-16). Całość zamyka apendyks, który stanowi wypełnienie wcześniejszych etapów historii w osobie Szymona II, arcykapłana Świątyni Jerozolimskiej (Syr 50,1-24). Periodyzacja dziejów obecna w Pochwale ojców, oprócz chronologii, jest prezentacją, w której można zauważyć podejście teologiczne, kanoniczne i kapłańskie.
- ItemZnaki czasu dla katechezy w Polsce(Wydawnictwo KUL, 2019) Mąkosa, PawełRozeznawanie znaków czasu i wypracowywanie na nie odpowiedzi jest podstawowym warunkiem skutecznej działalności katechetycznej Kościoła adresowanej szczególnie do ludzi młodych. Z tego względu podjęcie refleksji naukowej nad tym zagadnieniem wydaje się nie tylko zasadne, ale wręcz konieczne. Na początku niniejszego artykułu przeprowadza się analizę znaczenia terminu „znaki czasu”. Następnie wskazuje i scharakteryzuje te znaki czasu, które wydają się współcześnie najbardziej istotne dla szeroko pojętej katechezy. Zwieńczeniem refleksji jest z kolei próba wypracowania odpowiedzi na przedstawione problemy.
- ItemEternity and Time in the Gospel of John(Wydawnictwo KUL, 2019) Jojko, BernadetaThe relationship between eternity and time has been a perennial issue in Johannine studies. Consider that the pre-existent Word of God enters in time and within concrete human history, thus bridging eternity and time. The evangelist describes both Jesus’ divinity as the Logos, existing in an eternal, timeless “beginning” (1:1), and Jesus’ true humanity as the historical person who was made “flesh” (1:14), taking on the human condition in all its fragility, in its temporality, suffering and death. His earthly mission was fulfilled “in time” – in a concrete “hour”. Reading the Fourth Gospel in this light may help us appreciate the Johannine understanding of eternity and time. This survey presents the various interpretations of the expression “in the beginning” and also of the time-related noun “hour”, used by the evangelist on certain occasions with detailed precision: “it was about the tenth hour” (1:39); “it was about the sixth hour” (4:6; 19:14); and “at the seventh hour” (4:52), referring always to a particular chronological point in time. However, this article does not place undue emphasis on the numbers recounting the particular hour, but rather tries to identify the links of each hour with the accompanying words and deeds of Jesus.
- ItemStwarzanie wieczne i poza czasem. Filozoficzne źródła koncepcji "generatio aeterna" Orygenesa(Wydawnictwo KUL, 2019) Mrugalski, DamianDialog Platona Timajos, uznawany przez uczonych za „Biblię Platoników”, był interpretowany alegorycznie już w Starej Akademii (IV w. przed Chr.). W epoce hellenistycznej (I–III w. po Chr.) natomiast, w kręgach filozofów zwanych medioplatonikami, toczyła się poważna dyskusja na temat tez, które w nim się pojawiają. Zasadnicza kwestia dotyczyła tego, czy świat powstał w czasie, czy też istnieje ab aeterno. Większość filozofów medioplatońskich uważała, że świat musi być odwieczny. W dyskusji tej, począwszy od I w. po Chr., uczestniczyli również platonicy żydowscy i chrześcijańscy, tacy jak Filon Aleksandryjski, Klemens Aleksandryjski i Orygenes. W ich opinii Bóg, ponieważ jest niezmienny a zarazem dobry, nie zaczął działać dopiero w momencie stworzenia świata. Pismo Święte stwierdza jednak, że świat zaczął istnieć w czasie. W związku z tym, postulowani oni odwieczne rodzenie świata idei (kosmos noetos), który jako świat myśli Boga, istnieje ab aeterno w Boskim Logosie. Koncepcja generatio aeterna (czyli odwiecznego rodzenia Syna przez Ojca), którą znajdujemy w dziełach Orygenesa, jest związana z prowadzoną w tym czasie dyskusją na temat wieczności świata. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie tej dyskusji i uwypuklenie zależności, jakie zachodzą między argumentami stawianymi przez medioplatoników, a tymi, które znajdujemy w różnych hipotezach Orygenesa.
- ItemZnaczenie terminu ὥρα („godzina”) w Apokalipsie Janowej(Wydawnictwo KUL, 2019) Karczewski, MarekSposób rozumienia terminu ὥρα w Ap jest zależny od kontekstu literackiego i teologicznego księgi. W pierwszym punkcie artykułu omówiono teksty z Listów do Kościołów. W kontekście przesłania Chrystusa do Kościołów „godzina” wiąże się z kondycją wspólnoty wierzących. W Liście do Kościoła w Sardach (3,3) brak czujności może spowodować, że nie będzie on zdolny rozpoznać czasu nadejścia swojego Pana. W Liście do Kościoła w Filadelfii (3,10) otrzymuje on od Chrystusa obietnicę zachowania w godzinie próby. W punkcie drugim omówiono pozostałe teksty znajdujące się w kontekście głównej części Ap 4,1-22,5. W Ap 17–18 odniesienia do „godziny” posiadają dwa różne znaczenia. W kontekście Ap 17,12 „jedna godzina” symbolizuje ograniczony okres władzy skierowanej przeciwko Bogu, Barankowi i Kościołowi. W pieśni żałobnej w Ap 18 „jedna godzina” stanowi stały element lamentu królów, kupców i właścicieli statków (18,10.17.19). Wyrażenie „jedna godzina” podkreśla nagły i szybki upadek Babilonu. W Ap 11,13 „godzina” to precyzyjny moment realizacji planu Boga (11,13). W Ap 9,15; 14,7.15 jest to dokładnie zaplanowany jest moment sądu Bożego. W punkcie trzecim omówiono znaczenie wyrażenia „pół godziny” W przypadku „półgodziny” w Ap 8,1 prawdopodobnie chodzi o bardzo krótki okres czasu. W kontekście Ap godzina może oznaczać zarówno konkretny moment historyczny, jak i bardzo krótki, ograniczony okres czasu. W jednym i drugim przypadku czas ten jest zaplanowany przez Boga.
- ItemCzas w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu: dzień pierwszy (Rdz 1,3-5)(Wydawnictwo KUL, 2019) Napora, KrzysztofW artykule autor porusza zagadnienie temporalnego wymiaru stworzonego świata w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu (Rdz 1,1–2,4a). Swoją uwagę koncentruje przede wszystkim na pierwszym dniu stworzenia (Rdz 1,3-5). Stworzenie światła, oddzielenie go od ciemności, wreszcie nazwanie światła dniem, a ciemności nocą wydaje się uruchamiać kosmiczny zegar i tworzyć zręby struktury czasowej stworzonego świata. Jednym z elementów tej struktury wydaje się być sekwencja wieczór – poranek, która może określać granice poszczególnych dni i czasów. Zagadnienie to wydaje się nabierać szczególnego znaczenia w kontekście obrzędów religijnych, zwłaszcza szabatu.
- ItemAntoni Tronina, Księga Jubileuszy czyli Mała Genesis. Przekład i opracowanie (Apokryfy Starego Testamentu 4; Kraków – Mogilany: The Enigma Press 2018)(Wydawnictwo KUL, 2019) Majewski, MarcinRecenzja książki: Antoni Tronina, Księga Jubileuszy czyli Mała Genesis. Przekład i opracowanie (Apokryfy Starego Testamentu 4; Kraków – Mogilany: The Enigma Press 2018) Ss. 384, ISBN: 978-83-86110-84-1.