Verbum Vitae, 2019, T. 35: Dlaczego przez czas do wieczności?

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/996

Browse

Browsing Verbum Vitae, 2019, T. 35: Dlaczego przez czas do wieczności? by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 24
  • Item
    Marcin Moj, Kompozycje warstwowe w Ewangelii Marka (Attende Lectioni. Series Nova 1; Tarnów: Biblos 2018)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Kubiś, Adam
    Recenzja książki: Marcin Moj, Kompozycje warstwowe w Ewangelii Marka (Attende Lectioni. Series Nova 1; Tarnów: Biblos 2018). Ss. 367. PLN 39,00. ISBN 978-83-7793-607-8
  • Item
    Periodyzacja dziejów Izraela w Pochwale Ojców Księgi Syracha (Syr 44–49)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Pudełko, Jolanta Judyta
    Artykuł ma na celu przedstawić ujęcie poszczególnych okresów dziejów biblijnego Izraela, które zawiera Pochwała ojców Księgi Syracha (Syr 44–49). Na początku autorka zaznacza kontekst i granice tekstu przyjętego do analizy. Następnie pokrótce przedstawia ogólne wprowadzenie do Pochwały ojców (Syr 44,1-15). Kolejne części artykułu stanowią propozycję periodyzacji, która składa się z trzech części: etapu przymierza (Syr 44,16–45,26), etapu proroków i królów (Syr 46,1–49,10) oraz etapu odnowy (Syr 49,11-16). Całość zamyka apendyks, który stanowi wypełnienie wcześniejszych etapów historii w osobie Szymona II, arcykapłana Świątyni Jerozolimskiej (Syr 50,1-24). Periodyzacja dziejów obecna w Pochwale ojców, oprócz chronologii, jest prezentacją, w której można zauważyć podejście teologiczne, kanoniczne i kapłańskie.
  • Item
    Koncepcja czasu w chrześcijaństwie orientalnym
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Żelazny, Jan Witold
    Koncepcja teologii orientalna często utożsamiana jest z tradycją małoazjatycką, choć wydaje się być to dużym uproszczeniem. Charakteryzuje się ona dużym naciskiem na materialny wymiar zbawienia, na realną, materialną odpłatę za dobro i zło. Czas dla semity jest realnie istniejący, choć jego bieg może być różny. Bóg wymyka się kategorii czasu (Efrem), choć ludzie tu i w eschatologicznej przyszłości podlegają jego prawom. Historia ma dla chrześcijan orientalnych walor zapisu odpowiedzi Boga na ludzkie wybory, a jej obserwacja pozwala zrozumieć, które nasze interpretacje były słuszne, a które nie. Zachowanie pokoju z Bogiem, życie w zgodzie z jego przykazaniami ma swoje potwierdzenie, prędzej czy później, w naszych dziejach w wymiarze tego świata. Ta zasada sprawiedliwości zostanie przeniesiona na rzeczywistość zbawionych. Stąd nacisk na historię i interpretację wydarzeń w kategoriach konfirmacji pax deorum w życiu wspólnot chrześcijańskich. W artykule, poprzez kolejnych autorów, podjęto próbę ukazania, jak taka postawa wobec czasu manifestowała się w literaturze chrześcijańskiej kręgu języka syryjskiego.
  • Item
    Liturgia a percepcja i przeżywanie czasu w dobie postmodernizmu
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Jeziorski, Sławomir
    Relacja pomiędzy liturgią a czasem jest głęboko zakorzeniona w naturze celebracji. Liturgia wydarza się w czasie, ale z drugiej strony ma ona zdolność interpretowania czasu i jego percepcji. W świecie, który bywa nazywany epoką prędkości, nie tylko liturgia potrzebuje czasu, ale także czas potrzebuje liturgii. Ta wzajemna relacja między czasem a liturgią jest treścią niniejszego artykułu, w którym zostanie zaprezentowany zarówno wymiar antropologiczno- -fenomenologiczny jak i teologiczny celebracji liturgicznej oraz jej wkład w kształtowanie doświadczenia czasu.
  • Item
    Czas w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu: dzień pierwszy (Rdz 1,3-5)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Napora, Krzysztof
    W artykule autor porusza zagadnienie temporalnego wymiaru stworzonego świata w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu (Rdz 1,1–2,4a). Swoją uwagę koncentruje przede wszystkim na pierwszym dniu stworzenia (Rdz 1,3-5). Stworzenie światła, oddzielenie go od ciemności, wreszcie nazwanie światła dniem, a ciemności nocą wydaje się uruchamiać kosmiczny zegar i tworzyć zręby struktury czasowej stworzonego świata. Jednym z elementów tej struktury wydaje się być sekwencja wieczór – poranek, która może określać granice poszczególnych dni i czasów. Zagadnienie to wydaje się nabierać szczególnego znaczenia w kontekście obrzędów religijnych, zwłaszcza szabatu.
  • Item
    Eternity and Time in the Gospel of John
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Jojko, Bernadeta
    The relationship between eternity and time has been a perennial issue in Johannine studies. Consider that the pre-existent Word of God enters in time and within concrete human history, thus bridging eternity and time. The evangelist describes both Jesus’ divinity as the Logos, existing in an eternal, timeless “beginning” (1:1), and Jesus’ true humanity as the historical person who was made “flesh” (1:14), taking on the human condition in all its fragility, in its temporality, suffering and death. His earthly mission was fulfilled “in time” – in a concrete “hour”. Reading the Fourth Gospel in this light may help us appreciate the Johannine understanding of eternity and time. This survey presents the various interpretations of the expression “in the beginning” and also of the time-related noun “hour”, used by the evangelist on certain occasions with detailed precision: “it was about the tenth hour” (1:39); “it was about the sixth hour” (4:6; 19:14); and “at the seventh hour” (4:52), referring always to a particular chronological point in time. However, this article does not place undue emphasis on the numbers recounting the particular hour, but rather tries to identify the links of each hour with the accompanying words and deeds of Jesus.
  • Item
    Pokolenie polskich milenialsów. Studium socjologiczno-pastoralne
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Pawlina, Krzysztof
    Generacja młodych Polaków, jak nigdy dotąd, przeżywa duże przeobrażenia w sferze religijnej, kulturowej i obyczajowej. Choć określają się oni jako osoby wierzące, nie potwierdza się to w ich deklaracjach dotyczących praktyk religijnych ani życia moralnego. Wyczuwa się spore napięcie między wymaganiami stawianymi przez Kościół a pragnieniem wolności. Wolność staje się wartością absolutną, zaś kryterium wartościowania są zachcianka, użyteczność i ulotność chwili. Mimo że jako swoje cele życiowe wskazują rodzinę, odwzajemnioną miłość i bezpieczeństwo, to jednak w praktyce poszerza się grono ludzi żyjących bez jakiegokolwiek związku, a na pewno - bez sakramentu małżeństwa. Obniża się wpływ Kościoła na życie młodych Polaków i pomniejsza się wychowawcza rola rodziny. Rodzice wobec swoich dzieci często są bezradni, wielu nawet nie próbuje ich przynaglać do chodzenia na lekcje religii czy do kościoła. Za cenę zachowania relacji ze swoimi dziećmi milczeniem pomijają kwestie moralności i religijności. Młodzi ludzie przełomu wieków odznaczają się dużym poczuciem pewności siebie, są dobrze wykształceni, znają języki obce, czują się obywatelami świata.
  • Item
    Teologiczna funkcja terminów καιρός i χρόνος w Apokalipsie Janowej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Siemieniec, Tomasz Marcin
    Prezentowany artykuł zajmuje się teologiczną funkcją terminów καιρός i χρόνος w Apokalipsie Janowej. Rzeczownik kairos występuje pięć razy w księdze (1,3; 11,18; 12,12; 12,14; 22,10). Akcentuje on przede wszystkim interwencję Boga w dzieje świata i ludzi. Choć termin kairos nacechowany jest eschatologicznie, to jednak Bożej interwencji nie można jednak ograniczać jedynie do paruzji. Czasy eschatologiczne zostały bowiem zainaugurowane wraz z przyjściem Mesjasza na ziemię. Z tego powodu całe dzieje świata widziane z tej perspektywy stają się nieustannym kairos, kiedy to Bóg działa na rzecz ludu. Termin chronos, który w swoim podstawowym znaczeniu wskazuje na okres czasu, w Apokalipsie akcentuje czas widziany niejako z perspektywy człowieka (z ziemskiej perspektywy). Jest to zatem czas dany człowiekowi na nawrócenie (2,21), czas objawiania się Boga w historii (10,6). Jest to również czas działania Szatana, który widziany w świetle wydarzenia Mesjasza, jawi się jako „czas krótki” (6,11; 20,3), nawet jeśli dla wiernych jest to czas prześladowania.
  • Item
    Dawid Mielnik, Motyw wskrzeszenia w biblijnych tradycjach o Eliaszu i Elizeuszu. Porównawcze studium historyczno-krytyczne 1Krl 17,8-24 i 2Krl 4,8-37 (Studia Biblica Lublinensia 17; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Podeszwa, Paweł Adam
    Recenzja książki: Dawid Mielnik, Motyw wskrzeszenia w biblijnych tradycjach o Eliaszu i Elizeuszu. Porównawcze studium historyczno-krytyczne 1Krl 17,8-24 i 2Krl 4,8-37 (Studia Biblica Lublinensia 17; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018).
  • Item
    Postulat animacji biblijnej duszpasterstwa w dokumencie Papieskiej Komisji Biblijnej Interpretacja Biblii w Kościele i w adhortacji apostolskiej Benedykta XVI Verbum Domini
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Pikor, Wojciech
    Przedmiotem analizy jest dokument Papieskiej Komisji Biblijnej „Interpretacja Biblii w Kościele”. Jest on najpierw odczytany w kontekście odnowy biblijnej, jaka miała miejsce w Kościele katolickim w XX wieku, w szczególności w związku z konstytucją Dei Verbum Soboru Watykańskiego II. Nowością dokumenty PKB jest położenie większego akcentu na kwestię aktualizacji i inkulturacji Biblii, jak również zwrócenie uwagi na duszpasterską rolę wspólnot podstawowych podejmujących lekturę Pisma Świętego. Pewną słabością dokumentu „Interpretacja Biblii w Kościele” jest zauważalny w nim brak współpracy biblistów z teologiami pastoralnymi. Ten mankament jest przezwyciężony w adhortacji Verbum Domini, której główny postulat zawiera się w „ubiblijnieniu całego duszpasterstwa”. W konsekwencji adhortacja stwarza nowe możliwości animacji biblijnej duszpasterstwa, rozwijając i pogłębiając postulaty wysunięte wcześniej w dokumencie „Interpretacji Biblii w Kościele”.
  • Item
    Scott Hahn, Czwarty Kielich. Odkrywanie tajemnicy Ostatniej Wieczerzy i krzyża (Kraków: Esprit 2019). Ss. 191. PLN 21,90. ISBN 978-83-66061-68-2
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Kubiś, Adam
    Recenzja książki: Scott Hahn, Czwarty Kielich. Odkrywanie tajemnicy Ostatniej Wieczerzy i krzyża (Kraków: Esprit 2019). Ss. 191. PLN 21,90. ISBN 978-83-66061-68-2
  • Item
    Brant Pitre, Jezus i żydowskie korzenie Eucharystii (Kraków: WAM 2018)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Mielcarek, Krzysztof Wojciech
    Recenzja książki: Brant Pitre, Jezus i żydowskie korzenie Eucharystii (Kraków: WAM 2018). Ss. 240. PLN 40,40. ISBN 978-83-277-1583-8
  • Item
    Czas w podwójnym dziele Łukasza
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Bieliński, Krzysztof
    Artykuł przedstawia specyfikę czasu w podwójnym dziele Łukasza. W pierwszym punkcie zarysowana została biblijna, linearna koncepcja czasu. Przypomniano, że gdy chodzi o pojmowanie czasu to Nowy Testament zakłada dane starotestamentowe, lecz wraz z przyjściem Jezusa Chrystusa dokonało się przesunięcie centralnego punktu dziejów na inaugurację ery mesjańskiej, eonu eschatologicznego. W punkcie drugim przedstawiono dwie fundamentalne teorie dotyczące specyficznej koncepcji czasu, a tym samym historii w opus Lucanum: Chrystus jako nowe centrum czasu i historii (Cullmann) oraz czas Jezusa jako „środek czasu” (Conzelmann). Czterem specyficznym określeniom czasu, których używa Łukasz, dedykowano uwagę w trzecim, centralnym punkcie artykułu. Uwzględniając mikro- i makrokontekst perykop, w których one występują, określono treść terminów: „czas łaski Pana” (Łk 13, 8 i 4,19); „dzień i dni Syna Człowieczego” (Łk 17, 22–37); „czasy narodów” (Łk 21,24); „dni ostatnie” (Dz 2,17). Analiza pokazała iż opus Lucanum postrzegać można również jako próbę nowej interpretacji czasu rozciągającego się pomiędzy faktem wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa a realizacją zapowiedzi Jego paruzji. Celem jakim wydał się kierować ewangelista była konieczność podtrzymania gorliwego oczekiwania dopełnienia się nowych czasów, żywej nadziei na pełną realizację królestwa Bożego, zainaugurowanego przyjściem i zbawczym czynem Jezusa, ale znajdującego się jeszcze w procesie stawania się.
  • Item
    „Wszystko ma swój czas” Patrystyczna egzegeza Księgi Eklezjastesa 3,1-8
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Szram, Mariusz
    Z wczesnochrześcijańskich dzieł egezegetycznych dotyczących Księgi Eklezjastesa zachowały się nieliczne fragmenty komentarza Orygenesa, obszerna część komentarza Dydyma Ślepego, homilie św. Grzegorza z Nyssy, krótki komentarz literalny przypisywany św. Janowi Chryzostomowi, komentarz o charakterze umiarkowanie alegorycznym św. Hieronima i komentarz Grzegorza z Agrigentum, biskupa Sycylii z przełomu VI i VII wieku. Analiza zawartego w powyższych dziełach komentarza do wersetów Koh 3, 1-8 ujawnia dwojaki charakter patrystycznej egzegezy tego biblijnego tekstu: uniwersalny i indywidualny. Z jednej strony autorzy odnoszą tekst Koh 1-3 do czasu w wymiarze powszechnym, obejmującego historię zbawienia ludzkości i związanego z działalnością Opatrzności Bożej, czuwającej nad przebiegiem procesu dziejowego. Z drugiej strony interpretują ten passus w odniesieniu do życia duchowego każdego chrześcijanina, jego głębokiej relacji do Boga, procesu doskonalenia wewnętrznego, walki z wadami i nabywania cnót. Oba wymiary czasowe się przenikają: indywidualna droga człowieka do doskonałości wpisuje się w zaplanowane przez Boga dzieje zbawienia ludzkości. Każda czynność, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i uniwersalnym, ma swój właściwy czas wyznaczony przez Boga.
  • Item
    Prorockie ujęcie czasu Izraela – perspektywa Księgi Ezechiela
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Jasiński, Andrzej Sebastian
    Artykuł ukazuje specyficzne rozumienie czasu przez proroków na przykładzie Ezechiela, który pełnił swoją misję stróża pośród zesłańców (gola) w czasie niewoli babilońskiej w VI w. przed Chr. Jego zadaniem było przygotowanie Izraela na czas odnowy, który miał być dziełem Jahwe. Prorok na teraźniejszość, przeszłość i przyszłość patrzy wyłącznie z perspektywy relacji Jahwe – Izrael. Z jego wypowiedzi wyraziście wyłaniają się trzy etapy dziejów narodu, każdemu z nich poświęca osobną uwagę. Takie podejście proroka do dziejów narodu zadecydowało o podziale niniejszego artykułu na trzy punkty: 1. Czas teraźniejszy Izraela (wygnanie), 2. Czas dawnego Izraela, 3. Czas nowego Izraela. Objawienie się Jahwe Ezechielowi i powołanie go na proroka oraz stróża stało się punktem wyjścia w przesłaniu całej Księgi (Ez 1,1–3,21). Był to czas Ezechiela i czas zesłańców, który odsłaniał prawdę o Izraelu jako narodzie buntowników (Ez 2,3). Przyszłość miała jednak odsłaniać ostateczne zwycięstwo Jahwe, który odnowi swój lud (Ez 37,1-14) i pokona wszystkich przeciwników (Ez 38–39). Czas nowego Izraela został opisany przede wszystkim w ostatniej wizji (Ez 40–48).
  • Item
    Termin σήμερον („dziś”) w dziele Łukaszowym. Zarys współczesnych badań
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Mielcarek, Krzysztof Wojciech
    Waga przymiotnika czasowego – σήμερον w dziele Łukaszowym (Łk–Dz) była od dawna doceniana. Przez dziesięciolecia uczeni dyskutowali jednak, czy jego znaczenie ma charakter czysto literacki, czy również teologiczny. Najnowsza monografia kanadyjskiego egzegety, Dominique’a Angers, rzuca nowe światło na tę kwestię. Autor artykułu bada dotychczasowe próby wyjaśnienia obecności „dziś” w dwutomowym dziele, analizując zarówno starsze, jak i najnowsze propozycje. Doceniając wyniki badań kanadyjskiego egzegety, na dyskusję badanej problematyki zaproponowano kilka drobnych korekt jego rozwiązań.
  • Item
    Periodyzacja historii w Księdze Daniela
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Parchem, Marek
    W Księdze Daniela pojawia się charakterystyczna dla pism apokaliptycznych specyficzna koncepcja historii mająca wymiar uniwersalny, która swoim zasięgiem obejmuje dzieje całego świata. Historia w Księdze Daniela jest ukazana przede wszystkim w aspekcie teologicznym, ponieważ jedynie Bóg jest Panem historii objawiającym w niej swoją królewską władzę, potęgę i majestat, jak również Władcą kontrolującym bieg wydarzeń w dziejach wielkich imperiów ziemskich. Cechą koncepcji historii ukazanej w Księdze Daniela (Dn 2 i 7) jest jej periodyzacja, której podłożem jest tzw. schemat czterech królestw, co wyraża prawdę o tym, że historia zmierza do swego kresu. Dzieje świata są ukazane jako kolejno następujące po sobie imperia ziemskie, z których każde następne jest gorsze od poprzedniego, co uwypukla prawdę o ich stopniowej degradacji moralnej. Z powodu nasilającego się zła, wszystkie ziemskie imperia będą unicestwione, a na ich miejscu zostanie ustanowione przez Boga wieczne i niezniszczalne królestwo. W odmienny sposób periodyzacja historii została ujęta w Dn 9, gdzie w nawiązaniu do chronologii „szabatowej” (Kpł 25-26), historia została podzielona na „siedemdziesiąt tygodni (lat)”, a przy końcu tego okresu nastanie „wieczna sprawiedliwość”, czyli era ostatecznego zbawienia.
  • Item
    Jezus a czas w perspektywie antropologii kulturowej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Kręcidło, Janusz
    Artykuł ma szeroką formułę. Najpierw przedstawiono w nim syntetycznie najważniejsze fizyczne, filozoficzne, socjologiczne i antropologiczne ujęcia czasu. Na tym zaś tle ukazano poglądy dotyczące orientacji czasowej w kulturze starożytnego świata śródziemnomorskiego. Zagadnienia te posłużyły jako tło do wyeksponowania tematyki doświadczania czasu przez Jezusa i Jego uczniów ze wskazaniem zasadniczego przeorientowania w związku ze zbawczym wydarzeniem męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Dla ludzi Nowego Testamentu przeszłość, teraźniejszość i przyszłość ogniskują się w wydarzeniu Chrystusa i w Nim nabierają sensu. W jego perspektywie aktualizują się wszystkie przeszłe wydarzenia. W Jezusie również rozpoczyna się eschatologiczna przyszłość, która w każdym kolejnym pokoleniu chrześcijan powinna być przeżywana jako „teraz” zbawienia.
  • Item
    Znaczenie terminu ὥρα („godzina”) w Apokalipsie Janowej
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Karczewski, Marek
    Sposób rozumienia terminu ὥρα w Ap jest zależny od kontekstu literackiego i teologicznego księgi. W pierwszym punkcie artykułu omówiono teksty z Listów do Kościołów. W kontekście przesłania Chrystusa do Kościołów „godzina” wiąże się z kondycją wspólnoty wierzących. W Liście do Kościoła w Sardach (3,3) brak czujności może spowodować, że nie będzie on zdolny rozpoznać czasu nadejścia swojego Pana. W Liście do Kościoła w Filadelfii (3,10) otrzymuje on od Chrystusa obietnicę zachowania w godzinie próby. W punkcie drugim omówiono pozostałe teksty znajdujące się w kontekście głównej części Ap 4,1-22,5. W Ap 17–18 odniesienia do „godziny” posiadają dwa różne znaczenia. W kontekście Ap 17,12 „jedna godzina” symbolizuje ograniczony okres władzy skierowanej przeciwko Bogu, Barankowi i Kościołowi. W pieśni żałobnej w Ap 18 „jedna godzina” stanowi stały element lamentu królów, kupców i właścicieli statków (18,10.17.19). Wyrażenie „jedna godzina” podkreśla nagły i szybki upadek Babilonu. W Ap 11,13 „godzina” to precyzyjny moment realizacji planu Boga (11,13). W Ap 9,15; 14,7.15 jest to dokładnie zaplanowany jest moment sądu Bożego. W punkcie trzecim omówiono znaczenie wyrażenia „pół godziny” W przypadku „półgodziny” w Ap 8,1 prawdopodobnie chodzi o bardzo krótki okres czasu. W kontekście Ap godzina może oznaczać zarówno konkretny moment historyczny, jak i bardzo krótki, ograniczony okres czasu. W jednym i drugim przypadku czas ten jest zaplanowany przez Boga.
  • Item
    Antoni Tronina, Księga Jubileuszy czyli Mała Genesis. Przekład i opracowanie (Apokryfy Starego Testamentu 4; Kraków – Mogilany: The Enigma Press 2018)
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Majewski, Marcin
    Recenzja książki: Antoni Tronina, Księga Jubileuszy czyli Mała Genesis. Przekład i opracowanie (Apokryfy Starego Testamentu 4; Kraków – Mogilany: The Enigma Press 2018) Ss. 384, ISBN: 978-83-86110-84-1.