Studia z Prawa Wyznaniowego, 2022, T. 25

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/4156

Browse

Browsing Studia z Prawa Wyznaniowego, 2022, T. 25 by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 22
  • Item
    Współdziałanie Kościoła i państwa na rzecz pokoju i pojednania na Półwyspie Koreańskim. Wstęp do badań
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Buczek, Lech; Fiejdasz-Buczek, Lidia
    Celem artykułu jest analiza form współpracy Kościoła Katolickiego z państwem na rzecz pokoju i pojednania na Półwyspie Koreańskim. Tytułem wstępu przedstawiono genezę współczesnych państw koreańskich oraz odmienności ustroju i porządków prawnych Republiki Korei i Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej. Na tym tle, wykorzystując metodę historyczną i prawno-dogmatyczną, usystematyzowano i scharakteryzowano ważniejsze działania Kościoła Katolickiego (na poziomie parafii, diecezji, Konferencji Episkopatu Republiki Korei i Stolicy Apostolskiej), które zostały ukierunkowane na realizację idei zjednoczenia państw koreańskich. Ustalono, że chociaż w konstytucjach obu tych państw dano wyraz dążeniom do pokojowego zjednoczenia, to jednak współpraca instytucji politycznych i kościelnych w omawianym zakresie w małym stopniu opiera się na aktach normatywnych. W praktyce ma ona z reguły charakter nieformalny, a jej powodzenie zależy między innymi od stopnia wzajemnego zaufania stron. Istotne znaczenie posiada też jednak wola mocarstw, które mają swoje interesy w tej części świata. Niemniej jednak to właśnie z zasady pokojowego zjednoczenia Kościół Katolicki wyprowadza swoją kompetencję do współdziałania i wspierania wysiłków na rzecz pojednania i potencjalnego zjednoczenia Półwyspu Koreańskiego.
  • Item
    Postanowienie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 9 listopada 2021 r., Hermina Geertruida de Wilde v. Netherlands, skarga nr 9476/19
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Bębeniec, Daria
    Niniejszy tekst jest tłumaczeniem postanowienia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 9 listopada 2021 r. w sprawie De Wilde przeciwko Niderlandom (skarga nr 9476/19). Skarżąca, która deklarowała się jako wyznawczyni Kościoła Latającego Potwora Spaghetti, twierdziła, że brak zgody niderlandzkich władz publicznych na umieszczenie w dowodzie osobistym i prawie jazdy jej zdjęcia z durszlakiem na głowie stanowi naruszenie art. 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (wolność myśli, sumienia i wyznania) rozpatrywanego zarówno samodzielnie, jak i w powiązaniu z jej art. 14 (zakaz dyskryminacji). Trybunał uznał jednak skargę za niedopuszczalną i przyznał rację władzom krajowym, że pastafarianizm nie może być uznany za „religię” lub „przekonania” w rozumieniu art. 9 Konwencji.
  • Item
    Wybrane hiszpańskie orzecznictwo z lat 1959–1976 dotyczące reprezentacji wyznaniowych osób prawnych Kościoła Katolickiego z uwzględnieniem płaszczyzny prawno-porównawczej
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Strzała, Marek
    W Królestwie Hiszpanii, na gruncie Konkordatu z 1953 r., w odniesieniu do reprezentacji osób prawnych Kościoła Katolickiego judykatura uznawała skuteczność regulacji prawa kanonicznego dotyczących kontroli kanonicznej. Podstaw recepcji przepisów prawa kanonicznego w prawie hiszpańskim upatrywano w tym przypadku w przepisach konkordatowych, ogólnych regulacjach prawa cywilnego dotyczących działania osób prawnych lub art. 38 ust. 2 Kodeksu cywilnego, który wyraźnie odwołuje się do konkordatu zawartego ze Stolicą Apostolską. Zgodnie z analizowanym orzecznictwem przedmiotowa recepcja dotyczy nie tylko głównego aktu prawa kanonicznego w postaci kodeksu, ale także aktów niższego rzędu, w szczególności konstytucji zakonnych. W sprawach zawisłych przed hiszpańskim Sądem Najwyższym (Tribunal Supremo) istotne znaczenie posiadały takie zagadnienia, jak w szczególności: wpływ warunków zamieszczonych w zezwoleniu na alienację na skuteczność czynności prawnej obejmującej taką alienację, różnice pomiędzy treścią prośby o zezwolenie na alienację i samym zezwoleniem a treścią oświadczenia woli złożonego na ich podstawie czy kanonizacja prawa cywilnego dotyczącego umów. Wszystkie te kwestie były rozstrzygane zgodnie z zasadą recepcji prawa kanonicznego.
  • Item
    Działalność Funduszu Kościelnego w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w świetle najnowszych badań źródłowych. Recenzja monografii Michała Zawiślaka, Fundusz Kościelny w latach 1950-1989, Lublin: Wydawnictwo „Academicon” 2021, ss. 406
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Strzała, Marek
    Działalność Funduszu Kościelnego w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanowi ważny element historii stosunków państwo–Kościół. Recenzowana monografia w oparciu o obszerny, a nieprzebadany w znacznej części wcześniej, materiał źródłowy w postaci archiwaliów Urzędu do spraw Wyznań prezentuje realia funkcjonowania Funduszu Kościelnego w okresie 1950–1989. Opracowanie omawia dane, niedostępne w żadnej innej publikacji, dotyczące konkretnych operacji finansowych Funduszu Kościelnego oraz syntetyzuje wiedzę w zakresie przeznaczenia środków Funduszu Kościelnego na określone rodzaje celów. Autor dowodzi m.in. instrumentalnego wykorzystywania środków, którymi dysponował Fundusz Kościelny oraz wydatkowania przez Fundusz Kościelny środków na cele pozaustawowe. Recenzowana książka stanowi kompendium wiedzy o regulacjach dotyczących Funduszu Kościelnego w latach 1950–1989 oraz o jego działalności w tym okresie, cenne zarówno dla Czytelnika poznającego instytucję Funduszu Kościelnego, jak i dla eksperta poszukującego konkretnych, szczegółowych danych.
  • Item
    Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Gwarancje formalne i materialne wolności sumienia i wyznania – stan de lege lata i postulaty de lege ferenda”, Wigry, 26-27 maja 2022 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Abramowicz, Aneta M.
    Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Gwarancje formalne i materialne wolności sumienia i wyznania – stan de lege lata i postulaty de lege ferenda, Wigry, 26-27 maja 2022 r.
  • Item
    XIX Ogólnopolskie Sympozjum Prawa Wyznaniowego "Dopuszczalne i niedopuszczalne ograniczanie wolności przekonań i kultu", Wigry, 24–26 maja 2022 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Abramowicz, Aneta M.; Bielecki, Marek
    Sprawozdanie z XIX Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego "Dopuszczalne i niedopuszczalne ograniczanie wolności przekonań i kultu", Wigry, 24–26 maja 2022 r.
  • Item
    Revindication of religious organizations’ properties in Poland: Thirty years’ experience of building a democratic state ruled by law
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Walencik, Dariusz
    This article analyzes the provisions under which the property of legal entities of religious organizations in Poland nationalized during the Polish People’s Republic is revindicated after the year 1989. The paper discusses models and methods of regulating the property matters of church legal entities, taking into account numerous changes in the legal status due to subsequent amendments to the provisions as well as the evolution of their interpretation by the judicature and doctrine. Special attention is paid to debatable legal issues, including the unauthorized differentiation of the legal situations of individual religious organizations. It can be concluded that the legislator has consistently enfranchised all church legal entities by applying the status quo principle. The only provisions that raise objections are those of Art. 60 para. 6 of the Act on the relationship between the State and the Catholic Church and Art. 35 para. 3 of the Act on the relationship between the State and the Evangelical Methodist Church, according to which a complaint to a voivode on the failure to issue a decision can be submitted after a period of two years from the date of initiation of administrative proceedings. The regulatory proceedings introduced into the Polish legal system by the provisions of the Act of 1989 on the relationship between the State and the Catholic Church, duplicated in the provisions of the Acts on the relationship between the State and the Polish Autocephalous Orthodox Church, Evangelical Church of the Augsburg Confession, and Jewish Religious Communities, as well as in the Act on guarantees of freedom of conscience and religion were original and innovative in many respects. Based on the proceedings, it was possible to pursue claims out-of-court with the participation of the interested parties, that is, church legal entities and the State. In retrospect, the regulatory proceedings can be considered an instrument of transitional justice. Over the years, however, as a result of the negligence of the legislator, that instrument has become increasingly inconsistent with the 1997 Constitution of the Republic of Poland and the standards set by it. With regard to the possibility of transferring agricultural property located in the Western and Northern Territories of Poland to legal entities of religious organizations, no ad quem deadline to submit applications has been established for legal entities of the Catholic Church. Meanwhile, additional restrictive criteria have been introduced and the list of entities authorized to transfer the property narrowed down. Allowing legal entities of the Polish Autocephalous Orthodox Church, Evangelical Reformed Church, and Baptist Church to file new revindication requests in 2004 in the course of transforming the administrative proceedings into regulatory proceedings should be assessed negatively. The objections raised are mainly the result of the lack of a post-transition systemic solution to the issue of revindication not only of the property of religious organizations but, most of all, other entities. Even though 30 years have passed since the change in the political system in Poland, regulating property relations, including compensation for losses resulting from the activities of the communist authorities, remains an unsolved issue.
  • Item
    Ograniczenie wolności pielgrzymowania jako konsekwencja nowelizacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym z dnia 30 marca 2021 r. Kazus Rolkowej Pielgrzymki Wrocławskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Resler, Tomasz
    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o wpływ dokonanej 30 marca 2021 r. nowelizacji Prawa o ruchu drogowym na wolność pielgrzymowania, przy czym rozważania teoretyczne odnoszone są do kazusu Rolkowej Pielgrzymki Wrocławskiej. Nowe definicje legalne spowodowały, że w obecnym stanie prawnym nie wszystkie pielgrzymki mogą się odbywać w dotychczasowych formach. Dotyczy to przede wszystkim pielgrzymek, których uczestnicy poruszają się za pomocą „urządzeń wspomagających ruch” (rolek). Autor dochodzi do wniosku, że de lege lata tego rodzaju pielgrzymki nie mogą się odbywać, jeżeli ich uczestnicy poruszają się po jezdni. W artykule rozstrzygnięto także wątpliwość dotyczącą organów, które są właściwe w sprawie uzgodnienia trasy i czasu pielgrzymki, wykazując, że takiego uzgodnienia nie powinien dokonywać wojewoda, mimo że w ostatnich latach przyjęta była taka właśnie praktyka. Wskazano ponadto na potrzebę zmiany obowiązujących przepisów, tak aby organizator mógł w sposób efektywny skorzystać z prawa do sądu w sytuacji ewentualnego sporu z organami administracji w sprawie organizacji pielgrzymki.
  • Item
    Wolność religijna i stosunek państwa do wspólnot religijnych w konstytucjach wybranych państw muzułmańskich
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Krzysztofek-Strzała, Katarzyna
    Celem niniejszego artykułu jest analiza przepisów konstytucji 21 państw, w których wyznawcy islamu stanowią większość, choć islam niekoniecznie uznawany jest za religię państwową. Autorka bada związek pomiędzy zakresem wolności religijnej w wymiarze indywidualnym oraz wspólnotowym a kształtem relacji państwa ze związkami wyznaniowymi. Punkt odniesienia stanowił przy tym podział państw na wyznaniowe i świeckie. Analiza porównawcza prowadzi do wniosku, że zakres wolności religijnej gwarantowanej w poszczególnych państwach jest różny i nie jest w pełni zależny od przyjętego w nich modelu relacji ze związkami wyznaniowymi. Nie ma też bezpośredniego związku pomiędzy liczbą muzułmanów w danym państwie a kształtem tych relacji. Jako dyskusyjna jawi się ponadto użyteczność stosowania w odniesieniu do muzułmańskich państw wyznaniowych podziału na dwie wersje: otwartą i zamkniętą. Nie odzwierciedla on bowiem różnorodności unormowań dotyczących wolności religijnej, które przyjęto w ustawach zasadniczych analizowanych państw.
  • Item
    Działalność gospodarcza kościelnych osób prawnych a alienacja majątku Kościoła Katolickiego w Polsce. Problem spółek z ograniczoną odpowiedzialnością
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Świto, Lucjan
    W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy kościelne osoby prawne mogą posiadać status przedsiębiorców w Polsce i prowadzić działalność gospodarczą. Analiza norm prawa polskiego i kanonicznego doprowadziła do wniosku, iż zarówno w prawie kanonicznym, jak i w porządku prawa polskiego, nie ma żadnych norm, które wykluczałyby kościelne osoby prawne z obrotu gospodarczego ze względu na ich religijną specyfikę. Nie oznacza to jednak, że podjęcie działalności gospodarczej przez kościelną osobę prawną jest irrelewantne w świetle prawa kanonicznego. Ta działalność gospodarcza, która odbywa się w przestrzeni prawa cywilnego, winna również uwzględniać respektowanie zasad dotyczących dóbr doczesnych Kościoła określonych w prawie kanonicznym. Oznacza więc to, iż podjęcie przez kościelną osobę prawną działalności gospodarczej w formule spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi alienację w rozumieniu prawa wewnętrznego Kościoła Katolickiego i tym samym wymaga – co do ważności – zgody stosownych władz kościelnych.
  • Item
    Problem urzędowego nazewnictwa jednostek organizacyjnych Kościoła Katolickiego
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Malesa, Wojciech
    Ustalenie i zmiana nazwy kościelnej jednostki organizacyjnej należy do wyłącznej kompetencji władzy kościelnej (np. biskupa diecezjalnego lub wyższego przełożonego zakonnego), od której właściwy organ administracji państwowej (wojewoda lub minister) przyjmuje pisemne powiadomienie o utworzeniu podmiotu lub zmianach w jego strukturze oraz wskazuje dane osoby pełniącej funkcję organu jednostki. Na podstawie tego dokumentu organ państwowy może potwierdzić w drodze zaświadczenia nazwę kościelnej jednostki organizacyjnej. W artykule zostały ukazane okoliczności i przyczyny powstawania rozbieżności w nazewnictwie parafii, klasztorów i domów zakonnych między danymi potwierdzanymi przez wojewodę, figurującymi w bazie REGON oraz ujawnionymi w księgach wieczystych. Przeprowadzone analizy potwierdziły zasadność postulatu wprowadzenia jednolitej formy rejestrowania lub ewidencjonowania kościelnych osób prawnych. Efektem badawczym jest także twierdzenie, że ujednolicenie nazewnictwa kościelnych jednostek organizacyjnych stosowanego w różnych bazach jest możliwe bez rozwiązań systemowych. W artykule wskazano działania, które w tym celu mogą być podjęte zarówno przez przełożonych kościelnych, jak i zarządców konkretnych jednostek organizacyjnych oraz organy administracji państwowej.
  • Item
    Legal regulation of religious education in Ukraine: Implementation of the separation of the church and other religious organizations from state educational institutions
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Bilash, Oleksandr; Karabin, Tetyana
    This article, via an analysis of legislation, law-application practice, and individual elements of statistical information, reveals the implementation of the constitutional provision on the separation in Ukraine of the church (religious organizations) from the state and the school from the church. The authors state that the requirements of the constitutional legislation are not fully observed, and religious education at schools depends on religious organizations to a significant extent. The intensity and depth of the influence of religious organizations on educational institutions differs however at various levels of education and in different institutions. At the level of pre-school and general secondary education, due to state standardization and control, the sphere of autonomy of religious organizations in providing educational services is sufficiently narrow. At the level of higher education, in institutions founded by religious organizations, the educational process is carried out under the control of the religious organization itself, and the state and communal institutions (which train specialists majoring in theology) are under the aegis of the Ministry of Education and Science. Higher religious education (both that obtained in private institutions and that obtained in state or communal institutions) is de facto not separated from religious organizations, although the Constitution of Ukraine declares this. The confessional nature of theology is manifested in the content of academic courses and the organization of the educational process. In practice, however, the cooperation of churches with educational institutions is based on the need for the former to determine or at least influence the content of the training of their future ministers; for educational institutions, cooperation is a powerful tool for ensuring the employment of graduates of educational programs, and, respectively, directly affects the number of applicants.
  • Item
    Insults to religious feelings v. freedom of expression: Lessons from Aiisa’s case
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Gegenava, Dimitry
    The present article aims to analyze selected aspects of the conflict between two basic values: freedom of expression and freedom of religion. Based on the co-called Aiisa’s case (see the judgement of the European Court of Human Rights of 22 July 2021, Ana Gachechiladze v. Georgia, App. No. 2591/19), the paper proposes general criteria for assessing insults to religious feelings. It is argued that national courts must not act as guardians of concrete religious groups or conventional morals, as this leads to negative results and destruction of the national law system. As a rule, it cannot be excluded that sacred images and figures are used in commercials or other ways of expression. When adjudicating on a case, every court should primarily consider the context, content and form, and prohibition of expression should be the last and final resort.
  • Item
    Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych po wprowadzeniu „Polskiego Ładu”: uwagi do ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Stanisz, Piotr; Walencik, Dariusz
    Niniejsza opinia dotyczy ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Jednym z celów tej nowelizacji jest rozszerzenie kręgu podatników, dla których zmiany zainicjowane ustawą z dnia 29 października 2021 r. będą korzystne lub neutralne. Zamierzenie projektodawców zasługuje bez wątpienia na pozytywną ocenę. Poza zakresem podmiotów, w przypadku których złagodzono likwidację możliwości odliczenia 7,75% składki na ubezpieczenie zdrowotne od płaconego podatku, nadal pozostawieni są jednak podatnicy opłacający zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych. Jak wykazują autorzy, rozwiązanie to pozostaje w sprzeczności z zasadą równości, a tym samym z zasadą sprawiedliwości podatkowej. W związku z tym postuluje się przyjęcie przepisów, których celem byłoby naprawienie krytykowanego stanu rzeczy.
  • Item
    VI Konferencja ICLARS “Human Dignity, Law, and Religious Diversity: Designing the Future of Inter-Cultural Societies”, Kordoba (Hiszpania), 19-21 września 2022 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Stanisz, Piotr
    Sprawozdanie z VI Konferencji ICLARS “Human Dignity, Law, and Religious Diversity: Designing the Future of Inter-Cultural Societies”, Kordoba (Hiszpania), 19-21 września 2022 r.
  • Item
    Sukcesja majątkowa i doktrynalna w przypadku ustawowego uregulowania sytuacji prawnej rejestrowego związku wyznaniowego – wprowadzenie do badań
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Zawiślak, Michał
    Zmiana podstaw prawnych funkcjonowania związku wyznaniowego z wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych na przepisy ustawy regulującej sytuację prawną tego podmiotu w sposób indywidualny nie została uregulowana w prawie polskim. Wiąże się to z różnorodnymi zagrożeniami. Związana z taką zmianą modyfikacja katalogu osób prawnych związku wyznaniowego może w szczególności prowadzić do pokrzywdzenia osób trzecich. Wykorzystując prace nad ustawą, osoby pełniące funkcje kierownicze w danym związku wyznaniowym mogą też dążyć do zmiany jego oblicza doktrynalnego z pominięciem kontroli zgodności nowej doktryny z prawem polskim. W związku z tym postuluje się wprowadzenie przepisów szczegółowo regulujących procedurę przejścia związku wyznaniowego z wpisu do rejestru na indywidualną regulację ustawową. Jak twierdzi autor, istotna rola w tej procedurze powinna być zagwarantowana organowi rejestrowemu, którego szczególnym zadaniem powinna być troska o interes publiczny i zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego.
  • Item
    Wyłączenie osoby duchownej z ryczałtu. Glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 kwietnia 2016 r. (II FSK 491/14)
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Rakoczy, Tomasz
    Jak wynika z przepisu art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, podmiotem obowiązku podatkowego są osoby duchowne spełniające łącznie dwa warunki, którymi są: pełnienie funkcji duszpasterskich (wskazanych w ustawie) oraz osiąganie przychodów z opłat otrzymywanych w związku z pełnieniem takich funkcji. Dokonując ścisłej interpretacji, należy przyjąć, że osoba duchowna, która nie uzyskuje (w sposób stały) dochodu w związku z pełnieniem funkcji duszpasterskiej, nie mieści się w hipotezie powołanego przepisu i nie podlega opodatkowaniu, nawet jeśli taką funkcję faktycznie sprawuje. W opisanej sytuacji znajdują się osoby duchowne, będące członkami instytutów zakonnych, po złożeniu ślubu ubóstwa. Prawo kanoniczne pozbawia je zdolności nabywania dóbr, zgodnie z zasadą, iż „cokolwiek nabywa zakonnik, nabywa klasztor”. Krytycznie należy więc ocenić komentowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 kwietnia 2016 r. (II FSK 491/14). Przyjęto w nim, że zakonny ślub ubóstwa nie pozbawia zakonnika prawa do uzyskiwania dochodów osobistych, a jedynie wiąże się z (nieistotnym dla prawa podatkowego) zobowiązaniem, aby uzyskane przez niego środki zostały przekazane instytutowi zakonnemu. Jak twierdzi autor, w omawianym przypadku normy prawa kanonicznego trzeba bowiem traktować jako niezbędne uzupełnienie przepisów prawa polskiego.
  • Item
    Interference with an object of religious worship as a sign of the crime of offending religious feelings in Polish law
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Wiak, Krzysztof; Gądzik, Zuzanna
    The paper addresses the recent issue of interference with an object of religious worship in the context of criminal liability for the crime under Art. 196 of the Penal Code (PC). It is based on events known to the public that have been assessed in the context of criminal liability for such an act (e.g., destruction of the Bible at a concert, dissemination of an image of the Mother of God with a rainbow halo, or the chopping down of a roadside cross). The paper discusses the issue of the protection of religious feelings, which is reflected in the criminalization of conduct consisting in insulting an object of religious worship. In particular, attention is paid to the multifaceted view of what an object of religious worship is, including not only its physical (material) form but also its spiritual (metaphysical) aspect. In this regard, an analysis was carried out to answer the question of whether interfering with a certain symbolism and violating the specific canon in which an object of religious worship is presented can constitute the crime of offending religious feelings. It was assumed that, taking into account the subjective aspect of the crime under Art. 196 PC, criminal liability in this respect is possible. The paper also considers the so-called justification of art, which is supposed to lead to the exclusion of the unlawfulness of behaviours that involve artistic expression and are based on the freedom of expression. The paper employs primarily the dogmatic method, and to a limited extent also the historical method.
  • Item
    Filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Góralski, Wojciech
    Każdy ze współczesnych, posoborowych konkordatów zawieranych przez państwa ze Stolicą Apostolską jest osadzony w określonym kontekście historycznym, socjologicznym, kulturowym i normatywnym, co w sposób oczywisty ma wpływ na kształt uzgodnionych postanowień. Można powiedzieć, że każdy konkordat ma swoją filozofię. Przedmiotem niniejszego opracowania jest filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, który podpisano dnia 28 lipca 1993 r. Jak twierdzi autor, odzwierciedla ona przede wszystkim dążenie państwa polskiego i Kościoła Katolickiego, jako wspólnot świadomych swoich zadań i kompetencji, do realizacji dobra wspólnego i rozwoju człowieka. Do podstawowych założeń przyjętego modelu relacji państwo–Kościół, zgodnie z nauczaniem soborowym, należą zasady niezależności państwa i Kościoła oraz ich współdziałania. Dzięki temu zawarcie tej umowy znacząco przyczyniło się do zapewnienia właściwej równowagi w stosunkach między państwem i Kościołem Katolickim, korzystnie wpływając również na sytuację prawną innych związków wyznaniowych w Polsce.
  • Item
    Argumentacja religijna w debacie publicznej – wprowadzenie do zagadnienia z perspektywy Johna Rawlsa i Jürgena Habermasa
    (Wydawnictwo KUL, 2022) Łabieniec, Paulina
    Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy w państwie liberalnym dopuszczalne jest posługiwanie się argumentami religijnymi w debacie publicznej nad prawem. Zagadnienie to nabrało szczególnego znaczenia po niedawnym orzeczeniu polskiego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie konstytucyjności jednej z przesłanek dopuszczalności aborcji. Oprócz pytania o obecność argumentów religijnych w debacie nad prawem pojawiła się wątpliwość, czym właściwie są argumenty religijne i czy można do nich zaliczyć argumenty treściowo (co do istoty) zgodne ze stanowiskiem danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. Punktem odniesienia rozważań jest stanowisko Johna Rawlsa na temat obecności argumentacji religijnej w przestrzeni publicznej, z uwzględnieniem pojęcia „rozumu publicznego”. Artykuł przedstawia także stanowisko Jürgena Habermasa, który akcentuje obowiązek przekładania argumentów religijnych na język wartości politycznych przez urzędników państwowych przy formułowaniu ustaw.