Studia Prawnicze KUL, 2021, nr 3

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/2427

Browse

Browsing Studia Prawnicze KUL, 2021, nr 3 by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 22
  • Item
    Some legal issues on compensation for environmental damage under Vietnamese law and the law of the European Union
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Tran, Cong Thiet; Vu Thi, Duyen Thuy
    In recent years, the law on environmental damage compensation has been a burning issue in many countries around the world, especially in developing nations where the dilemma concerns the balance between economic development and environmental protection. The issue of liability for environmental damage can be considered from many perspectives, and the focus of this study will be civil liability compensation. Learning and studying the regulations of developed countries like the European Union plays an important role in the development and improvement of environmental laws in general and the law on environmental compensation in particular for Vietnam. In this article, the authors provide insights on some legal provisions on compensation for environmental damage based on comparison with the laws of the European Union to determine how to develop legal regulations in the field of environmental damage compensation. This creates a foundation that contributes to the introduction of solutions to improve the efficiency of the law on environmental damage compensation in Vietnam.
  • Item
    Ocena prawna wypowiedzi dehumanizujących ludzi w prenatalnej fazie rozwoju w kontekście postulatów legalizacji aborcji w Polce
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Ciepły, Filip Mateusz
    Przedmiotem artykułu jest prawna ocena wypowiedzi dehumanizujących ludzi w prenatalnej fazie rozwoju formułowanych w kontekście postulatów legalizacji aborcji w Polce. Kolejność przedstawionych zagadnień jest następująca: 1) charakterystyka fenomenu dehumanizacji na podstawie dorobku nauk społecznych; 2) przywołanie przykładów wypowiedzi środowisk proaborcyjnych, które mogą być brane pod uwagę jako wypowiedzi dehumanizujące człowieka w prenatalnej fazie rozwoju; 3) dokonanie oceny prawnej przytoczonych wypowiedzi, w szczególności z perspektywy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  • Item
    Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania, czyli o konieczności ograniczenia ilości postępowań odrębnych w Kodeksie postępowania cywilnego. Wybrane zagadnienia
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Góra-Błaszczykowska, Agnieszka
    Podjęcie tematu wynika ze zwiększania liczby postępowań odrębnych w Kodeksie postępowania cywilnego, co powoduje odwrócenie istniejącej uprzednio i naturalnej proporcji między postępowaniem zwykłym, służącym rozpoznawaniu większości spraw, a postępowaniami odrębnymi, mającymi służyć wyłącznie rozpoznawaniu pewnych rodzajów spraw. Przepisy art. 478 i 479 K.p.c. budzą poważne wątpliwości w praktyce sądów, nie są adekwatne do potrzeb praktyki i nie są w pełni skorelowane z przepisami prawa materialnego. Dlatego postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania nie wymaga, zdaniem autorki, odrębnej regulacji i powinno zostać usunięte z Kodeksu.
  • Item
    Polski model „Klauzuli dobrego samarytanina” – perspektywa karnoprawna
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Potulski, Jacek Tomasz
    Artykuł omawia nowopowstałą regulację prawną ograniczającą odpowiedzialność karną personelu medycznego związaną z diagnozą i leczeniem COVID-19 – przepis zwany jest również „klauzulą dobrego samarytanina”. Autor analizuje poszczególne znamiona kontratypu i próbuje odnaleźć praktyczne znacznie regulacji. Praca zawiera również postulaty de lege ferenda odnoszące się do poszczególnym znamion czynu oraz do zakresu obowiązywania przepisu. W toku analizy zastosowano metodę dogmatyczno-językową jako podstawową metodę analizy tekstu prawnego. Artykuł jest jednym z pierwszych przykładów analizy przepisu stąd też odnosi się do regulacji Kodeksu karnego jako płaszczyzny porównawczej.
  • Item
    Spór o opodatkowanie kolei linowych i wyciągów narciarskich. Uwagi na tle wyroku NSA z 9 lipca 2019 r. , II FSK 2693/17
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Pahl, Bogumił
    Tematyka opodatkowania podatkiem od nieruchomości infrastruktury narciarskiej wywołuje na etapie stosowania przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych liczne wątpliwości interpretacyjne. Spowodowane jest to brakiem jednoznacznej definicji pojęcia „budowla” na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Obowiązująca od 2003 r. legalna definicja tego terminu ma charakter odsyłający. W ustawie podatkowej nie zdecydowano się wymienić obiektów uznanych za budowle, lecz zawarto odesłanie do przepisów prawa budowlanego. Te z kolei zaś w wielu przypadkach są nieprecyzyjne. W efekcie prowadzi to do różnych, często odmiennych rozstrzygnięć organów podatkowych oraz sądów administracyjnych. Jest to szczególnie zauważalne w przypadku obiektów budowlanych o złożonej strukturze konstrukcyjnej.
  • Item
    Nauka administracji jako subdyscyplina łącząca nauki prawne i nauki o zarządzaniu
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Wrzosek, Stanisław
    Analiza zagadnień związanych z organizacją i funkcjonowaniem administracji publicznej wymaga ujęcia interdyscyplinarnego. Platformą łączącą nauki prawne z naukami o zarządzaniu powinna być w tym zakresie nauka administracji traktowana jako subdyscyplina nauk prawnych. Wiąże się to z genezą nauki administracji. Następuje w niej synteza zagadnień dotyczących kierowania organizacją z zagadnieniami prawnych uwarunkowań procesu administrowania. Podstawowym przedmiotem zainteresowania nauki administracji jest aparat pomocniczy organu administracji publicznej, czyli urząd. W nauce administracji zachodzący w urzędzie proces decyzyjny jest badany z punktu widzenia realizacji przez administrację określonej przez prawo misji.
  • Item
    Problem stosowania przepisów o pomocy publicznej do działalności kulturalnej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Ciak, Małgorzata
    Przedmiotem artykułu jest zbadanie, czy przepisy o pomocy publicznej znajdują zastosowanie do niektórych działań mieszczących się w pojęciu „wspierania kultury i zachowania dziedzictwa kulturowego” w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit. d Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W pracy ustalono, że do działań w sferze kultury i dziedzictwa kulturowego stosuje się przepisy dotyczące pomocy publicznej, jeżeli działania dotyczą finansowania ze środków publicznych przedsiębiorstwa. Problematyczna jest jednak w niektórych przypadkach ocena, kiedy taka sytuacja ma miejsce. W artykule poddano badaniu niektóre decyzje Komisji Europejskiej, a także jej późniejsze stanowisko wyrażone w dokumencie Zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
  • Item
    IX Seminarium naukowe doktorantów Katedry Postępowania Cywilnego KUL
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Jaskowski, Łukasz
  • Item
    Uwagi do polskiego systemu pozasądowej kompensacji szkód medycznych na tle nowozelandzkiego Injury Prevention, Rehabilitation, and Compensation Act
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Białkowski, Michał
    Dochodzenie przez pacjenta roszczeń związanych ze szkodą doznaną przez niego w toku leczenia napotyka w praktyce liczne trudności, począwszy od tych związanych z udowodnieniem przesłanek odpowiedzialności, na kosztach i długotrwałości procesu skończywszy. W konsekwencji w wielu systemach prawnych na świecie podjęto próby projektowania pozasądowych systemów kompensacyjnych opartych na ubezpieczeniu na rzecz pacjenta albo na funduszu gwarancyjnym mającym zrekompensować doznany przez pacjenta uszczerbek. Celem artykułu jest porównanie najdłużej funkcjonującego systemu typu no-fault, który w Nowej Zelandii w obecnej formie zapewnia naprawienie szkody pacjentom od 1 stycznia 2002 r., oraz działającego od 1 stycznia 2012 r. systemu polskiego. Analiza skupia się na trzech płaszczyznach, tj. konieczności wykazania naruszenia zasad wiedzy medycznej jako przesłanki odpowiedzialności, zakresu definicji zdarzenia medycznego i treatment injury oraz ustalenia kręgu osób posiadających uprawnienie w obu analizowanych systemach do dochodzenia świadczenia odszkodowawczego. Na tym tle sformułowane zostały szczegółowe postulaty de lege ferenda, co do zmiany przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dotyczące w szczególności odejścia od konieczności wykazania obiektywnego naruszenia zasad wiedzy medycznej jako przesłanki odpowiedzialności, odejścia od różnicowania szkód powstałych w szpitalach oraz poza nimi, jak i rozszerzenia zakresu definicji zdarzenia medycznego o szkody powstałe w związku z naruszeniem praw pacjenta i szeroko rozumianą profilaktyką leczenia. W artykule proponuje się również rezygnację z ustalenia kręgu podmiotów pośrednio poszkodowanych przez pryzmat posiadania formalnego statusu spadkobiercy na rzecz znanego z przepisów art. 446 § 3 i 4 Kodeksu cywilnego zabiegu polegającego na powiązaniu uprawnienia do dochodzenia świadczenia odszkodowawczego w przypadku śmierci pacjenta z rzeczywistą więzią emocjonalną łączącą zmarłego z wnioskodawcą.
  • Item
    Transport zwierząt egzotycznych w UE a multicentryczność systemów prawnych (na przykładzie regulacji odnoszących się do transportu tygrysów z Włoch przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2019 r.)
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Lubelska-Sazanów, Małgorzata Maria
    Głównym założeniem publikacji jest ocena norm prawnych dotyczących przewozu zwierząt egzotycznych obowiązujących na terenie Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem ich obowiązywania i przestrzegania w krajach, w których doszło do ich naruszenia lub nieskutecznego zastosowania w opisywanym przypadku. Na podstawie analizy zależności pomiędzy nieprawidłowościami w stosowaniu regulacji prawnych dotyczących przewozu zwierząt egzotycznych w Europie a wystąpieniem sytuacji faktycznej, w której doszło do śmierci jednego z tygrysów i zagrożenia życia pozostałych osobników, możliwe jest także znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy w przedstawianym stanie prawnym występuje tzw. luka prawna, jak również zaproponowanie subiektywnych rozwiązań prawnych mających na celu uniknięcie podobnych sytuacji w przyszłości. Zawarte w tekście rozważania dokonywane są na podstawie rozporządzeń i dyrektyw UE oraz przepisów krajowych (przy czym w odniesieniu do stosowania przepisów prawnych UE – zachodzą także odniesienia do ich stosowania przez włoskie organy prawa, jako kraju, w którym rozpoczął się transport tygrysów). W zakończeniu przedstawione zostały wnioski, mające na celu zapewnić większą ochronę zwierzętom egzotycznym w czasie ich transportu (przede wszystkim transgranicznego). Autorka wykazuje, że w opisywanym przypadku nie występuje luka prawna, a doszło jedynie do błędnej interpretacji, a następnie stosowania prawa UE przez organy państwowe Włoch i Polski, wskazując podstawowe zagrożenia dobrostanu dzikich zwierząt podczas transportu przez kraje UE. Po pierwsze: brak jest odgórnego systemu kontroli na poziomie UE; po drugie: uwidocznione zostały wady funkcjonowania systemu TRACES, po trzecie: dużą trudność sprawia wskazanie norm prawnych na poziomie ponadnarodowym dotyczących zwierząt egzotycznych.
  • Item
    Sytuacja prawna małoletnich rodziców w zakresie możliwości sprawowania władzy rodzicielskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Urbańska-Łukaszewicz, Anna Katarzyna
    Artykuł analizuje sytuację prawnej małoletnich rodziców w zakresie możliwości sprawowania przez nich władzy rodzicielskiej i uprawnień w stosunku do dziecka. Małoletni rodzice na gruncie prawa są jeszcze „dziećmi”, ponieważ do osiągnięcia pełnoletności pozostają pod władzą rodzicielską lub opieką swoich rodziców. Rodzicom takim nie przysługuje władza rodzicielska nad swoim dzieckiem. Zgodnie z przyjętym ustawodawstwem matka dziecka może uzyskać pełnoletność, a tym samym władzę rodzicielską po ukończeniu 16. roku życia i zawarciu małżeństwa za zgodą sądu. Podobne uprawnienie nie przysługuje małoletniemu ojcu dziecka. Małoletni rodzice posiadają uprawnienia związane z samym faktem bycia rodzicami, takie jak prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem. Uczestniczą oni też w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu, chyba że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka postanowi inaczej.
  • Item
    Traktat z Lizbony a polityka migracyjna Unii Europejskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Podraza, Marek Dawid
    Budowa efektywnej polityki migracyjnej jest jednym z największych wyzwań Unii Europejskiej. Jej celem jest skuteczne zarządzanie ruchami migracyjnymi przy jednoczesnym niwelowaniu nielegalnej migracji i poszanowaniu praw człowieka. Pierwsze próby prawnego uregulowania tej kwestii na szczeblu wspólnotowym podjęto już w 1985 r. O ile Traktat amsterdamski z 1997 r. dokonał uwspólnotowienia polityki azylowej, wizowej i migracyjnej, o tyle dopiero Traktat z Lizbony nadał im dzisiejszą formę i rozszerzył kompetencje Unii Europejskiej w tym zakresie. Dodatkowo poprawił on koordynację podejmowanych zadań i wzmocnił ochronę obywateli państw trzecich. Prawdziwym sprawdzianem dla unijnej polityki migracyjnej był kryzys migracyjny na naszym kontynencie, będący efektem Arabskiej Wiosny. Jak pokazały ostatnie lata, wypracowane mechanizmy nie zdały egzaminu, a zasady solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi w dużym stopniu pozostały martwymi przepisami traktatowymi.
  • Item
    Zakres podmiotowy stosunku pracy z mianowania – refleksje de lege lata i de lege ferenda
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Mędrala, Małgorzata Maria; Matyjas-Łysakowska, Paulina Ilona
    Na łamach niniejszego artykułu Autorki poruszają problematykę zakresu podmiotowego stosunku pracy z mianowania. Zwracają uwagę na zauważalne na gruncie najnowszych regulacji prawa pracy i prawa urzędniczego zjawiska eliminowania mianowania jako podstawy zatrudnienia w niektórych zawodach czy wobec określonych grup pracowników, wprowadzania równoległego względem mianowania zatrudnienia kontraktowego, jak również wprowadzania do zatrudnienia kontraktowego elementów charakterystycznych dla stosunku pracy z mianowania. Celem rozważań jest próba uchwycenia pewnych cech generalnych, które byłyby wyznacznikami zatrudnienia dla określonych grup pracowników w oparciu o tę podstawę nawiązania stosunku pracy.
  • Item
    Umocowanie wspólnika do reprezentowania spółki jawnej a prawo i obowiązek prowadzenia jej spraw
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Bucior, Dariusz
    Artykuł dotyczy relacji między „prawem reprezentowania spółki” (art. 29 § 1 k.s.h.) a „prawem i obowiązkiem prowadzenia spraw spółki” (art. 39 § 1 k.s.h.). Terminy te opisują status wspólników jako zarządców spółki. W pierwszym kroku przedstawiono stanowisko literatury niemieckiej w odniesieniu do takich samych zwrotów użytych w niemieckim kodeksie handlowym; stanowisko nawiązujące do XIX-wiecznej koncepcji P. Labanda rozróżnienia umocowania oraz zlecenia. Następnie poddano krytycznej analizie prezentowane w polskiej literaturze poglądy na temat relacji między „prowadzeniem spraw spółki” a „reprezentacją”. W artykule broniona jest teza, że „prawo reprezentowania spółki” oznacza umocowanie do reprezentowania, zaś przepisy o prowadzeniu spraw spółki stanowią źródło stosunku podstawowego (wewnętrznego) dla umocowania do reprezentowania.
  • Item
    Wariantowanie skalą przedsięwzięcia. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 stycznia 2019 r. , II OSK 3147/18
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Krystek, Jacek Joachim
    Glosa odnosi się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 stycznia 2019 r., II OSK 3147/18, w którym stwierdzono, że zmiana mocy farmy wiatrowej nie jest wariantem alternatywnym, lecz innym rodzajem przedsięwzięcia. Zastosowany przez sąd sposób wnioskowania został poddany wyczerpującej analizie i krytyce. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko nie wprowadza żadnych wymogów formalnych, jakie w czasie oceny oddziaływania na środowisko muszą spełniać analizowane warianty, za wyjątkiem alternatywności w stosunku do wariantu proponowanego przez wnioskodawcę.
  • Item
    Brak możliwości wypowiadania się przez organ odwoławczy w decyzji kasacyjnej wydanej na podstawie art. 138 § 2 K.p.a. o ewentualnym naruszeniu prawa materialnego lub interesu prawnego strony skarżącej - glosa aprobująca do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2018 r., II OSK 1781/17
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Zdyb, Przemysław
    W glosowanym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego poruszono problem wypowiadania się przez organ odwoławczy w decyzji kasacyjnej wydanej na podstawie art. 138 § 2 K.p.a. w przedmiocie ewentualnego naruszenia prawa materialnego lub interesu prawnego strony skarżącej przez organ pierwszej instancji. NSA słusznie zauważył, że na podstawie tego artykułu organ odwoławczy nie rozstrzyga o meritum sprawy, nie przeprowadza merytorycznej kontroli decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji, gdyż wydając decyzję kasacyjną (która ma charakter formalny), wskazuje na konieczność przeprowadzenia w określonym zakresie lub w całości postępowania wyjaśniającego, celem poczynienia ustaleń niezbędnych do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy. W tej sytuacji organ odwoławczy nie może wypowiadać się o ewentualnym naruszeniu prawa materialnego lub interesu prawnego strony skarżącej. Decyzja kasacyjna nie może bowiem spowodować niekorzyści „materialnej” dla strony.
  • Item
  • Item
    Mandat imperatywny: panaceum na kryzys demokracji przedstawicielskiej?
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Zieliński, Michał
    Spotyka się pogląd, że demokracja parlamentarna jest w kryzysie. Za jeden z tego kryzysu przejawów można uznać problem z odpowiedzialnością parlamentarzystów przed ich wyborcami. Odpowiedzią na to może być koncepcja mandatu imperatywnego. Autor rozważa w artykule zalety i wady takiego rozwiązania, spekulując również na temat tego, jak regulacja tegoż mandatu mogłaby wyglądać, a także podsumowując, odpowiada z uzasadnieniem na pytanie, czy we współczesnych realiach jest to lepsza alternatywa wobec dominującej koncepcji mandatu wolnego.
  • Item
    Czy zakresem zastosowania art. 15 § 1 Kodeksu spółek handlowych objęte są umowy ustanawiające zabezpieczenia hipoteczne na nieruchomościach spółek – uwagi na tle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2017 r.
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kubasik, Krzysztof Andrzej
    Przepis art. 15 Kodeksu spółek handlowych ustanawia wymóg uzyskania zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia na dokonanie wskazanych w nim czynności prawnych. Zawarty w przepisie katalog ma jednak charakter otwarty, a ustalenie jego zakresu budzi istotne wątpliwości interpretacyjne. W orzecznictwie sądowym wyłącza się z tego zakresu ustanawianie hipoteki, co budzi zastrzeżenia z punktu widzenia reguł wykładni funkcjonalnej, ochrony majątku spółki oraz uprawnień kontrolnych wspólników bądź akcjonariuszy.
  • Item
    Epistula Imperatoris Hadriani ad Ephesios. List Cesarza Hadriana do Efezjan
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Tadajczyk, Konrad
    Cesarz Hadrian poświęcał dużo uwagi funkcjonowaniu rad miejskich miast greckich. Przedstawiony artykuł zawiera oryginalne teksty cesarskich listów związane z wyborem członków rady miejskiej Efezu. Listy zostały przetłumaczone oraz wyposażone w aparat krytyczny.