Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Permanent URI for this community
„Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II” (skrót: ZNKUL) to kwartalnik istniejący od 1957 r., wydawany przez Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II – Wydawnictwo KUL. W 2020 r. „Zeszyty Naukowe KUL” zostały przypisane do dyscypliny wiodącej, jaką są: nauki socjologiczne. W czasopiśmie publikowane są teksty z zakresu socjologii wartości i szeroko rozumianej aksjologii społeczno-kulturowej. Oznacza to, że redakcja Kwartalnika akceptuje tylko takie artykuły, w których podejmowane są analizy wyników badań nad wartościami, np. z punktu widzenia ich funkcji, relacji zachodzących między kategoriami aksjologicznymi i interesami, zachowaniami czy działaniami społecznymi, m.in. w Europie Środkowej i Wschodniej. Perspektywa poszukiwań aksjologicznych jest z natury rozległa i zróżnicowana, dlatego redakcja ZNKUL jest otwarta na teksty interdyscyplinarne, ale głównie z zakresu nauk społecznych.
Punktacja MEiN: 70 pkt. Bazy danych, w których czasopismo jest indeksowane: Google Scholar; Central European Journal of Social Siences and Humanities (CEJSH); Central and Eastern European Online Library (CEEOL); Baza czasopism humanistycznych (BazHum).
News
Kontakt:
Zeszyty Naukowe KUL
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
Konwikt, pok. 114
znkul@kul.pl
Sekretarz:
Agata Tkaczyk
+48 81 454 53 40
Zeszyty Naukowe KUL
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
Konwikt, pok. 114
znkul@kul.pl
Sekretarz:
Agata Tkaczyk
+48 81 454 53 40
Browse
Browsing Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II by Issue Date
Now showing 1 - 20 of 150
Results Per Page
Sort Options
- ItemMiejsce pracy w systemie wartości. Wyzwania wynikające z rozwoju technologii cyfrowych(Wydawnictwo KUL, 2019) Walczak-Duraj, DanutaRozważania zawarte w tym opracowaniu koncentrują się na dwóch wiodących i powiązanych ze sobą zagadnieniach. Z jednej strony dotyczą miejsca pracy w systemie wartości Polaków, z drugiej zaś traktują o zmianach zachodzących na współczesnych rynkach pracy, wywołanych pod wpływem technologii cyfrowych, szczególnie zaś sztucznej inteligencji. Zmieniająca się nie tylko treść pracy, ale również sposób jej wykonania nie pozostaną bez wpływu zarówno na postawy wobec pracy jako istotnej dotąd wartości w życiu człowieka, jak i na zmiany wiodących profili osobowościowych. W istniejących scenariuszach dotyczących przyszłości pracy odnaleźć można bardzo zróżnicowane prognozy dotyczące rozwoju rynków pracy, pożądanego kształtu ładu aksjonormatywnego społeczeństwa nieodległej przyszłości coraz mocniej zakorzeniającego się w cywilizacji algorytmów. W tym kontekście coraz częściej podnoszony jest postulat, aby pojęcie pracy, rozumiane zarówno jako wartość, jak i określona forma aktywności ludzkiej, obejmowało bardzo zróżnicowane aktywności, również pracę nieodpłatną i niezarobkową, oraz odnosiło się do prac usługowych, opiekuńczych czy wychowawczych, wykonywanych na rzecz rodziny, społeczności lokalnej i do różnych form wolontariatu niepracowniczego. The considerations contained in this study focus on two leading and interrelated issues. On the one hand, they relate to the workplace in the Poles’ system of values, on the other they deal with changes taking place in the contemporary labor markets caused by the influence of digital technologies, especially an artificial intelligence. Changing not only the content of the work but also the way it is done, will not be without influence both on attitudes towards work as significant value in human life so far, as well as on changes in leading personality profiles. In the existing scenarios regarding the future of work, one can find very different forecasts for the development of labor markets, the desired shape of the axionormative order of a society of the near future, algorithms increasingly firmly rooted in civilization. In this context, the postulate is increasingly raised that the concept of work, understood both as a value and the specific form of human activity, covers a wide variety of activities, including unpaid work and work without charge, and refers to service, care or educational work performed for the family, community local and also to the various forms of non-employee volunteering.
- ItemReportażowa saga rodzinna. Fuzja gatunków i dziennikarska archiwistyka(Wydawnictwo KUL, 2019) Żyrek-Horodyska, Edyta KrystynaW niniejszym artykule omówiona została reportażowa saga rodzinna – gatunek będący połączeniem dziennikarskiej sprawozdawczości z pamięciową narracją. Przedmiotem analiz uczyniono książki Fałszerze pieprzu Moniki Sznajderman oraz Dom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego. Tomy te są przykładem osobliwego nurt pisarstwa non-fiction opierającego się na reporterskiej rekonstrukcji i osobistym zaangażowaniu autora. Celem artykułu jest przedstawienie reportażowej sagi rodzinnej jako struktury łączącej w sobie elementy powieści rodzinnej, autobiografii, eseju oraz reportażu. Jej cechą charakterystyczną jest dokonywana przez piszącego eksploracja przeszłości, do której dostęp zapośredniczony został poprzez dziennikarskie i pozadziennikarskie źródła informacji. This article discusses the reportage family saga – a genre that combines journalistic reporting with memory narrative. In my research I focused on two books: Fałszerze pieprzu by Monika Sznajderman and Dom z dwiema wieżami by Maciej Zaremba Bielawski. These books can be treated as examples of an autobiographical trend visible in the field of non-fiction writing. Both are based on the reporter’s reconstruction and personal involvement of the author. The aim of the article is to present the reportage family saga as a complex structure combining elements of a family novel, autobiography, essay and reportage. The writer explores the past events and gains the access to them using journalistic and non-journalistic sources of information.
- ItemJanusz Mariański, Godność ludzka – wartość ocalona? Studium socjopedagogiczne, Instytut Wydawniczy, Płock 2017, ss. 202(Wydawnictwo KUL, 2019) Konieczny, Mariusz GrzegorzRecenzja książki: Janusz Mariański, Godność ludzka – wartość ocalona? Studium socjopedagogiczne, Instytut Wydawniczy, Płock 2017, ss. 202
- ItemWartości patriotyczne w doświadczeniu polskich migrantów w Wielkiej Brytanii(Wydawnictwo KUL, 2019) Adamczyk, TomaszCelem artykułu było ukazanie wartości patriotycznych w doświadczeniu polskich migrantów w Wielkiej Brytanii. Analizie został poddany materiał empiryczny zebrany metodą badań jakościowych przy pomocy techniki wywiadu pogłębionego. Materiał analizowany był z uwzględnieniem trzech zagadnień: poczucia dumy z bycia Polakiem, stosunku do ojczyzny oraz sposób podtrzymywania i rozwijania polskości. Socjologiczna analiza wskazała, że w społeczeństwach wielokulturowych zmiany w podejściu do wartości patriotycznych przebiegają w różnych kierunkach. U części migrantów wartości te zanikają, podczas gdy u innych są kultywowane, odkrywane i nawet rozwijane. The aim of the article was to show patriotic values in the experience of Polish migrants in Great Britain. The empirical material collected using the qualitative research method using indepth in-terview technique was analyzed. The material was analyzed taking into account three issues: a sense of pride in being a Pole, attitude towards the homeland and the ways of maintaining and developing Polishness. Sociological analysis has shown that in multicultural societies, changes in patriotic values occur in different directions. In some migrants, they disappear, while in others they are cultivated, discovered and even developed.
- ItemGodność ludzka jako wartość i sposoby jej uzasadniania w opinii młodzieży(Wydawnictwo KUL, 2019) Mariański, JanuszUzasadnienie godności ludzkiej przebiega na płaszczyźnie przyrodzonej (filozoficznej) i nadprzyrodzonej (teologicznej) lub intuicyjnej. W artykule dokonano analizy i interpretacji wypowiedzi młodzieży szkolnej i akademickiej dotyczących uznawanych przez nią uzasadnień godności. Zostały ustalone następujące kategorie uzasadnień: a) godność ludzka jako gwarancja i przejaw życia moralnego (22,4% ogółu badanych osób); b) godność uzasadniana przez inne wartości (15,8%); c) godność jako człowieczeństwo (9,7%); d) godność jako coś danego, nieutracalnego (7,9%); e) godność jako wartość szczególnie ważna (7,9%); f) godność jako wartość teologiczna (7,9%); g) godność jako wartość wychowawcza (3,6%); h) godność jako coś, czego się nie przestrzega (3,0%); i) godność jako cecha odróżniająca człowieka od innych bytów (2,4%); inne wypowiedzi (2,4%). W całej zbiorowości młodzieży 13,9% ankietowanych zrezygnowało z udzielenia odpowiedzi, a 3,1% udzieliło odpowiedzi negatywnych. Większość ankietowanej młodzieży myśli o godności pozytywnie, choć dość często w niepogłębiony sposób, i wiąże z nią różnorodne treści. Uzasadnienia teologiczne pojawiają się dość sporadycznie. The justification of human dignity occurs on the natural (philosophical) and supernatural (theological) or intuitive levels. The article analyzes and interprets high school and university students’ statements regarding the justifications of dignity recognised by them. The following categories of justifications were identified: a) human dignity as a guarantee and manifestation of moral life (22.4% of the total number of people surveyed); b) dignity justified by other values (15.8%); c) dignity as humanity (9.7%); d) dignity as something given and indelible (7.9%); e) dignity as a particularly important value (7.9%); f ) dignity as a theological value (7.9%); g) dignity as an educational value (3.6%); h) dignity as something that is not respected (3.0%); i) dignity as a feature that distinguishes human beings from other beings (2.4%); other statements (2.4%). In the whole group of youth, 13.9% of the respondents decided not to give any answer and 3.1% gave negative answers. Most of the surveyed young people think positively about dignity, however, often in a rather shallow way, connecting it with various contents. Theological justifications come up quite rarely.
- ItemSocjologiczne rozumienie wartości w aspekcie relacjonistycznym(Wydawnictwo KUL, 2019) Szymczyk, JanCelem niniejszego tekstu jest zaprezentowanie najpierw, z podmiotowo-przedmiotowej (psychospołecznej) perspektywy, ontologicznego aspektu wartości, a następnie ukazanie jej waloru aplikacyjnego (przedmiotem analizy są korelacje zachodzące między wartościami i interesami, oraz kategoriami aksjologicznymi i więziami sąsiedzkimi Polaków). Walor stosowania perspektywy relacjonistycznej, w odniesieniu do sfery aksjologicznej (wartości) i pragmatycznej (interesy), polega na tym, że umożliwia ona bardziej adekwatne w sensie epistemologicznym oglądy badanych podmiotów czy fenomenów życia społecznego (np. relacji sąsiedzkich). Ujmowanie wartości czy interesów, z psychospołecznego punktu widzenia, pozwala również opisać ich znaczenie w procesach integracji społecznej, pełnienia przez nie funkcji motywatorów i regulatorów ludzkich zachowań i działań, ale i tzw. fenomenu maski czy fasady (wartości są tylko rytualnymi formułami ukrywającymi rzeczywiste przyczyny dokonywanych opcji czy podejmowanych decyzji). The aim of the text is to present, from the subject-object (psychosocial) perspective, the ontological status of values, and, secondly, to explicate the merits of applying this perspective (the object of the analysis is the correlation between values and interests, and between axiological categories and neighbourly ties of the Poles). The relationist perspective, applied to the axiological (values) and pragmatic (interests) spheres, allows a more accurate (in an epistemological understanding of the term) perception of the analysed subjects or the phenomena of social life (e.g. neighbourly relations). What is more, from the psychosocial perspective, analysing values and interests makes it possible to describe their significance in the processes of social integration, their functioning as motivators and regulators of human behaviour, and their functioning as the so-called mask or façade (values are merely ritualistic forms that obscure true motives behind actions or choices).
- ItemEgzystencjalna rola choroby(Wydawnictwo KUL, 2019) Motyka, Marek Adam; Jedynak, WitoldWspółczesna kultura masowa charakteryzuje się promowaniem kultu ciała, wygody, doznawania przyjemności, życia pełnego ekscytujących przygód i ciągle pobudzaną zachętą posiadania kolejnych dóbr uznawanych za niezbędne i dające szczęście. Popularność zyskuje eudajmonizm i sybarytyzm. Wartości hedonistyczne coraz częściej zajmują naczelne miejsce w środkach masowego przekazu, natomiast coraz mniej mówi się o chorobie i cierpieniu, które przez współczesnego człowieka bywają postrzegane najczęściej jako nieracjonalne zło kolidujące z promowanym utopijnym i hedonistycznym wizerunkiem ludzkiej egzystencji. W artykule podjęto próbę przedstawienia roli choroby, zwłaszcza wpływu bólu, cierpienia i dysfunkcji ludzkiego ciała na egzystencję człowieka oraz jego stosunek do transcendencji. W odwołaniu do przedstawicieli egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego ukazano zróżnicowane ujęcia cierpienia. Opisano znaczenie choroby w życiu człowieka oraz wskazano przyczyny dewaluacji wartości związanych z jej doświadczaniem. Ponadto, na podstawie analizy treści publikacji autorów podejmujących kwestie cierpienia, podano przykłady określające chorobę jako fundament istotnych egzystencjalnych przemian, potwierdzając istotną rolę cierpienia, jako możliwości rozwoju duchowego oraz integracji z transcendencją. Przedstawiono również różnice w postawach wobec choroby i cierpienia związane z wyznawaniem wiary w Boga lub jej brakiem, a także powiązania w podejmowanych działaniach obserwowane zarówno u osób wierzących jak i ateistów w reorganizacji świata wartości w obliczu doświadczanego kryzysu. W odwołaniu do przykładów z literatury zaprezentowano stanowiska wobec nadchodzącej i nieuchronnej śmierci przyjęte przez osoby cierpiące, przedstawiono także rolę rodziny i otoczenia społecznego we wsparciu osób terminalnie chorych w godnym zakończeniu życia. Zwrócono uwagę na rolę duchowego wsparcia w doznawanych cierpieniach w trakcie świadomego żegnania się ze światem żywych, znacznie istotniejszą – zdaniem autorów artykułu – niż jedynie farmaceutyczne uśmierzanie cierpień fizycznych. Contemporary mass culture is characterized by the promotion of body worship, comfort, pleasure, a life full of exciting adventures and a constantly stimulated encouragement to have more of the goods considered essential for happiness. Eudemonism and sybaritism are becoming more popular. Hedonistic values are increasingly being portrayed in the mass media, and less and less talk about illness and suffering, which by modern man are often perceived as irrational evil colliding with the promoted utopian and hedonistic image of human existence. The article attempts to present the role of the disease, especially the impact of pain, suffering and dysfunction of the human body on human existence and its relationship to transcendence. Dif-ferentiated views on suffering were discussed based on the works by representatives of atheistic and theistic existentialism. The significance of illness in human life was described and the reasons for the depreciation of the values related to this experience were pointed out. In addition, based on the analysis of the publications by the authors addressing the issue of suffering, the examples depicting illness as the foundation for significant existential changes are presented, which confirms the essen-tial role of suffering as opportunity for spiritual development and integration with transcendence. Differences in attitudes towards illness and suffering related to the belief in or lack of God, as well as connections in the actions taken, observed both in believers and atheists in the reorganization of the world of values in the face of the experienced crisis were also presented. In reference to examples from the literature, positions regarding the approaching death adopted by the suffering people were presented, as well as the role of the family and social environment in supporting terminally ill people in a dignified end of life. Attention was paid to the role of spiritual support in the suffering experienced during a conscious goodbye to life, which is much more important - according to the authors of the article - than only the pharmaceutical alleviation of physical suffering.
- ItemKiedy dyskusja przeradza się w spór – różne odsłony programów telewizyjnych o charakterze publicystycznym w sztuce wymiany myśli i wywierania nacisków. Ujęcie genologiczne(Wydawnictwo KUL, 2019) Kalisz, Aleksandra KatarzynaZnana już w starożytności potrzeba wpływania na rozmówcę, a co za tym idzie, chęć ingerowania w jego światopogląd, nierozerwalnie łączy się z koniecznością eksponowania „ja” mówiącego, ukazującego własny punkt widzenia. Doskonałym przykładem kreowania swoistej narracji o sobie samym i własnych przekonaniach są współczesne programy publicystyczne emitowane za pośrednictwem audiowizualnych mediów. Celem prezentowanego artykułu jest przebadanie dyskusji i sporu za pomocą narzędzi genologicznych i uchwycenie dychotomii zachodzącej między przywołanymi konstrukcjami. Tak poczyniona analiza pozwoli nie tylko na zweryfikowanie tezy dotyczącej hybrydyzacji obu form, lecz także na ustalenie tego, gdzie w przestrzeni telewizyjnego studia przebiega granica między dyskusją a sporem i jakie czynniki decydują o pojawieniu się jednego z tych gatunków. Końcowym etapem rozważań będzie przyjrzenie się temu, w jaki sposób samo otoczenie, a zatem środek przekazu, może mieć wpływ na omawiane formy. The need, already known in ancient times, to inf luence the interlocutor, and thus the desire to interfere in his worldview, is inseparably connected with the necessity to expose the speaking “I”, showing its own point of view. A perfect example of creating a kind of narrative about oneself and one’s own beliefs are contemporary current affairs programmes broadcast through audio and visual media. The aim of the presented article is to examine the discussion and dispute with the use of genological tools and to grasp the dichotomy between the above-mentioned constructions. Such an analysis will not only allow us to verify the thesis concerning the hybridization of both forms, but also to determine where in the television space of the studio the boundary between discussion and dispute lies and what factors determine the appearance of one of these species. The final stage of the ref lection will be to look at how the environment itself, and therefore the media, can inf lu-ence these forms.
- ItemWartość rodzin dzieci z niepełnosprawnością(Wydawnictwo KUL, 2019) Jasnos, AndrzejRodzina to wspólnota osób, która stanowi podstawową formę życia indywidualnego i społecznego. Jest ona naturalnym i niezastąpionym środowiskiem, w którym każda osoba może rozwijać się integralnie na miarę swoich możliwości. Współcześnie zauważalne są liczne zmiany zachodzące w życiu społeczeństw, ale także indywidualnym człowieka. Powszechny relatywizm, a przez silnie zideologizowane środowiska zakwestionowanie podstawowych wartości ma swoje reperkusje w postrzeganiu i realizowaniu życia rodzinnego. Najbardziej widocznym przykładem są liczne formy nacisku i próba zmiany definicji małżeństwa jako związku mężczyzny i kobiety, jak również kwestionowanie podstawowego prawa do życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Polska w ostatnich latach w Europie stała się swoistą wyspą niosącą i zachowującą tradycję podstawowych wartości m.in. rodziny. Realizowanie procesu tworzenia rodziny nie jest łatwym zadaniem, szczególnie w kulturze postnowoczesności. Jeszcze trudniejszym zadaniem do spełnienia staje się w rodzinach borykających się z niepełnosprawnością dziecka. Stąd niniejsza refleksja ma na celu nakreślenie sytuacji rodzin z dziećmi z niepełnosprawnością, podkreślenie wartości. The family is a community of people, which is the basic form of individual and social life. It is a natural and irreplaceable environment in which every person can develop integrally according to their capabilities. Nowadays, there are numerous changes taking place in the life of societies, as well as individual human beings. Universal relativism, and through strongly ideologized environments, the questioning of fundamental values has its repercussions in the perception and implementation of family life. The most prominent examples are the numerous forms of pressure and the attempt to change the definition of marriage as a union of man and woman, as well as questioning the basic right to life from conception to natural death. Poland in recent years in Europe has become a kind of island carrying and preserving the tradition of basic values, including families. The process of creating a family is not an easy task, especially in post-modern culture. An even more difficult task is to be fulfilled in the families struggling with the child’s disability. Therefore, this ref lection aims to outline the situation of families with children with disabilities, emphasizing values.
- ItemRozważania o wolności twórczości i jej ograniczeniach(Wydawnictwo KUL, 2019) Ślęzak, Piotr Arkadiusz„Wolność twórczości” należy do pojęć intuicyjnych, wymykających się próbom definiowania. Dlatego autor proponuje rezygnację stworzenia definicji „wolności twórczej” na gruncie nauk prawnych. Wskazuje natomiast konstytutywne cechy aktywności twórczej człowieka. Są nimi: „nowość” i „energia umysłowa” zużyta na stworzenie nowego przedmiotu niematerialnego. Autor wskazuje także cechy charakteryzujące człowieka twórczego. O wolności można mówić w kontekście aktywności artystycznej i pozaartystycznej człowieka. Wolność twórczości nie jest nieograniczona. W praktyce istnieją granice pozaprawne i granice wyznaczone w normach prawnych. Te ostatnie zostały wyznaczone głównie w Konstytucji RP, prawie autorskim, prawie własności przemysłowej, kodeksie cywilnym i kodeksie karnym. “Creative freedom” belongs to intuitive notions, beyond the attempts to define. Therefore, the author proposes to give up the creation of definition for “creative freedom” within the law . However, he points out constitutive features of human creative activity. They are: “newness” and “mental energy” used for the creation of a new immaterial object. The author indicates the features characterising a creative man also. It is possible to speak about the freedom in the context of human artistic and out of artistic activity. Creative freedom is unlimited .In practice there are the boundaries extralegal and the boundaries defined by the legal norms. The latter were drawn mainly in the RP Constitu-tion, in the copyright law, industrial property law, civil code and penal code.
- ItemMiędzy brawurą a powściągliwością. Stosunek młodzieży szkół ponadpodstawowych do wybranych zachowań ryzykownych(Wydawnictwo KUL, 2019) Zemło, MariuszPrzedłożony artykuł zaznajamia czytelnika z oceną wybranych zachowań ryzykownych, jaką dokonali uczniowie szkół ponadpodstawowych pobierający nauki w placówkach mieszczących się na terenie miasta Białystok. Podstawą prezentacji są wyniki badań, w których uczestniczyło ponad dwa tysiące respondentów od drugiej klasy gimnazjalnej do klasy maturalnej włącznie, w ostatnich miesiącach 2015 roku. Za przedmiot ich ocen wybrano „klasyczne” zachowania mogące nieść negatywne skutki dla zdrowia fizycznego lub psychicznego: palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków oraz handel narkotykami. Prócz wartości granicznych uwzględniono sześć zmiennych niezależnych, które korelowały w sposób istotny statystycznie z odpowiedziami. Pytania dotyczące oceny zachowań ryzykownych kierowano do uczniów szkół białostockich od roku 1998, przez kolejne pięć edycji. Pozwoliły to pokazać również jak na przestrzeni 17 lat zmieniał się ich stosunek do tychże zachowań. Dysponując takimi danymi można było pokusić się o odpowiedź na pytanie, czy w ocenie norm społecznych młode pokolenie uczniów szkół ponadpodstawowych wykazuje się „względnie bezpieczną” zachowawczością, czy otwartością na niebezpieczne „atrakcje” dzisiejszego świata w skomasowany sposób atakujące współczesnych? This article acquaints the reader with the evaluation of selected risky behaviors conducted by secondary school students who receive education in institutions located in the city of Białystok. The basis for the presentation are findings of surveys conducted in the last months of 2015 in which over two thousand respondents from the second grade of secondary school to the final year of the secondary high school took part. The chosen subject of evolution are conventional behaviors that could have negative effects on physical or mental health: smoking tobacco, drinking alcohol, taking drugs, and drug dealing. To the border values, six independent variables were included that correlated statistically with the responses. Questions regarding the evaluation of risky behaviors were addressed to students of Białystok schools from 1998, for the next five editions allowed to show how changed students attitude towards these behaviors over 17 years. Regarding such data, one could attempt to answer the question whether in the evaluation of social norms, the young generation of secondary school students demonstrate relatively preservative mode or openness to risky attractions?
- ItemPriorytety wartości podstawowych w świadomości maturzystów puławskich (1994–2009–2016)(Wydawnictwo KUL, 2019) Mariański, JanuszW artykule omówimy funkcjonowanie niektórych wartości podstawowych w świadomości maturzystów puławskich. Zwrócimy uwagę zarówno na rozumienie wartości podstawowych (treść), jak i uznawaną wyższość jednych wartości nad drugimi (preferencja). Zakładamy, że w warunkach radykalnych zmian społecznych dokonuje się wyraźne przewartościowanie wartości, utrata znaczenia jednych wartości i wzrost ważności innych. Maturzystom przedstawiono m.in. test zdań alternatywnych, zawierający kilka par stwierdzeń, z prośbą o wybranie tych, które są bliższe ich opiniom (wybory binarne). Stwierdzenia te dotyczyły wartości, które, jeżeli nawet nie przeciwstawiają się sobie, lecz uzupełniają się i realizują jedne przez drugie, mogą być przedmiotem preferencji. Odpowiedzi na postawiony problem badawczy będziemy szukać w materiałach empirycznych zebranych w latach 1994–2009–2016 wśród maturzystów uczęszczających do liceów ogólnokształcących i techników w Puławach. Z przeprowadzonych analiz socjologicznych wynika, że mniej więcej taka sama część badanych maturzystów opowiada się za indywidualistycznym rozumieniem wolności (,,każdy robi to, co chce”), co i za ujęciem obiektywistycznym (wolność związana z dobrem i prawdą). Indywidualistyczno-liberalną postawę zajmują w tym względzie nieco częściej mężczyźni, młodzież ze szkół ogólnokształcących, mieszkająca w Puławach oraz słabo związana z religią bądź niewierząca. W latach 1994–2016 nie nastąpiły wyraźne zmiany w świadomości maturzystów co do rozumienia wolności w jej wersji subiektywistycznej i obiektywistycznej. In this article we discuss the functioning of some basic values in the consciousness of Puławy high school graduates. We pay attention to both the understanding of basic values (content) and the recognized superiority of one value over another (preference). We assume that in the conditions of radical social changes there is a clear re-evaluation of values, loss of meaning of some values and an increase in importance of others. High school graduates were presented with a test of alternative sentences, containing several pairs of statements, asking them to choose those that are closer to their views (binary choices).These statements concerned values which, even if they do not oppose eachother, but complement each other and realize through each other, may be subject to preferences. Answers to the research problem will be sought in empirical materials collected in the years 1994-2009-2016 among both high school and tech school graduates in Puławy. Sociological analyses show that more or less the same proportion of the surveyed high school graduates support an individualistic understanding of freedom (“everyone does what they want”), as well as an objective approach (freedom related to good and truth). In this respect, boys and teenagers from high schools, living in Puławy and those loosely connected with religion or non-believers hold rather an individualistic-liberal attitude. In the years 1994-2016, there were no significant changes in the consciousness of high school graduates regarding the understanding of freedom in its subjective and objective version.
- ItemWartości funkcjonariuszy Służby Więziennej(Wydawnictwo KUL, 2019) Lenart-Kłoś, KatarzynaCelem artykułu jest ukazanie wartości funkcjonariuszy Służby Więziennej, ktorzy pełnią służbę w instytucji totalnej, a jednocześnie stanowią jedną z grup dyspozycyjnych. Wartości codzienne i uroczyste zostaną omówione w świetle badań socjologicznych zrealizowanych wśród funkcjonariuszy pracujących w bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności, a także porównane z wybranymi dostępnymi badaniami na temat wartości. Od lat 90. XX w. w polskim więziennictwie dokonały się daleko idące przemiany. Najbardziej wyraźne zmiany można dostrzec w postrzeganiu roli więzień. Głównym celem kary pozbawienia wolności nie jest już odwet na przestępcy. Współcześnie więzienie powinno stanowić przede wszystkim miejsce jego poprawy. Jednocześnie zmieniły się oczekiwania wobec personelu więziennego. Funkcjonariusze stali się łącznikiem ze społeczeństwem. Obecnie funkcjonariuszom stawiane są wysokie wymagania, również w obszarze etyki zawodowej. Dlatego ważne jest określenie, jakimi wartościami kierują się pracownicy więziennictwa, ponieważ to właśnie wartości determinują zarówno wybory dokonywane w życiu prywatnym, jak i zawodowym, zwłaszcza w trudnych warunkach służby w instytucji totalnej. The aim of this paper is to present values of Prison Service officers, who work in the total institution and thereby constitute one of the dispositional groups. The so called “common” and “higher” values will be discussed in the light of sociological research carried out among warders working directly with the inmates, as well as compared with selected research on values, available in sociological literature. Since the 1990s. in Polish penitentiary system far-reaching transformations have been made. The most significant alterations are to be found in the way prison role as an institution is being perceived. The main purpose of an imprisonment sentence is no longer viewed as retaliation taken on the offender. Nowadays prison is perceived as a place of improvement. At the same time, expectations for prison staff have changed as well. Warders became mediator of those imprisoned with the rest of society. Currently, prison officers are being faced with high expectations, also in the field of professional ethics. It is therefore significant to identify anew values that make up the axiological foundations of prison service, as values determine the criteria of decision making in both private and professional life, particularly under the demanding circumstances of work in total institution.
- ItemTriada grecka w świecie 2.0(Wydawnictwo KUL, 2019) Czerwiński, JacekArtykuł ma za zadanie opisać i uporządkować triadę wartości prawdy, dobra i piękna w kontekście nowych mediów. Rewolucja komunikacyjna ostatnich lat, nazywana rewolucją Web 2.0, przyniosła znaczące zmiany jakościowe w życiu człowieka. Pomimo, że uniwersalne wartości triady greckiej obecne są w kulturze europejskiej od czasów Platona, wciąż odkrywamy je na nowo. Przybierają wciąż nowe, nieznane dotąd formy. W rzeczywistości, w której podstawą komunikacji społecznej stały się smartfony, mobilny Internet oraz portale społecznościowe, funkcjonowanie fundamentalnych wartości wydaje się szczególnie trudne i ważne. W niniejszych rozważaniach przyjęta została postawa krytyczna i sceptyczna, której celem jest uwypuklić niedoskonałości i zagrożenia „nowego wspaniałego świata”. Zakończenie stanowi krótka refleksja odnośnie wyzwań przyszłości i rozwijania kompetencji XXI wieku. The aim of this article is to describe and organize the values of truth, goodness and beauty in the context of new media. The communication revolution of recent years, called the Revolution Web. 2.0, brought significant qualitative changes in human life. The universal values of truth, goodness and beauty are present in European culture since the time of Plato, however, they are still being rediscovered. They appear in new forms that have never been known before. The reality of smartphones, mobile Internet and social media has become the basis of social communication. The functioning of fundamental values in it seems particularly difficult and important. This article is characterized by a critical and skeptical attitude towards the subject, which aims to highlight the imperfections and threats of the „brave new world”. The final word is a brief ref lection on the challenges of the future and the importance of developing the Key Competences of the 21st century.
- ItemPostawa Stanów Zjednoczonych wobec aneksji Krymu przez Rosję i wojny w Donbasie w perspektywie pozimnowojennej – konflikt wartości w tle konfliktu interesów(Wydawnictwo KUL, 2019) Jureńczyk, ŁukaszPrzedmiotem analizy jest postawa Stanów Zjednoczonych wobec aneksji Krymu przez Rosję i wojny w Donbasie w perspektywie pozimnowojennej w odniesieniu do kwestii konfliktu wartości i interesów. Artykuł składa się z dwóch głównych części. W pierwszej z nich omówiono politykę Stanów Zjednoczonych wobec Ukrainy i Rosji po zimnej wojnie. Podczas analizy znaczną uwagę poświęcono interesom, jakie Stany Zjednoczone miały wobec regionu Europy Wschodniej, jak również promowanym w nim wartościom pokoju, stabilności i demokracji. Druga część artykułu poświęcona została reakcji USA na bezprawne działania Rosji na Krymie i w Donbasie, podważające podstawowe wartości i zasady społeczności międzynarodowej, tj. niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej państw. Przeanalizowano w nim strategię odpowiedzi Stanów Zjednoczonych wobec kryzysu na Ukrainie, w tym działania w obszarze politycznym, gospodarczym i wojskowym. Analiza miała umożliwić odpowiedź na dwa podstawowe pytania badawcze. Po pierwsze, czy naruszone przez Rosję zasady społeczności międzynarodowej oraz interesy Stanów Zjednoczonych w Europie Wschodniej i promowane w regionie wartości demokratyczne były wystarczającą przesłanką do podjęcia przez Waszyngton zdecydowanych działań w obronie Ukrainy? Po drugie, czy podjęte przez USA działania realizowane we współpracy ze społecznością międzynarodową są wystarczające, aby zmusić Rosję do zmiany polityki wobec Ukrainy? Odpowiedź na oba z postawionych pytań jest negatywna. Działania Rosji na Ukrainie nie podważyły żywotnych interesów Stanów Zjednoczonych, dlatego nie zdecydowały się one sięgnąć po rozwiązania militarne. Również promowane przez Amerykanów wartości nie były wystarczającą przesłanką do zastosowania bardziej zdecydowanych metod odpowiedzi. Umiarkowane działania Waszyngtonu niosą za sobą negatywne konsekwencje dla Rosji, jednak nie są w stanie wymusić na niej zmiany polityki wobec Ukrainy. Wynika to z wagi interesów Moskwy wobec Ukrainy, która jest szczególnie istotna w kontekście odbudowy mocarstwowości Rosji oraz zapewnienia sobie bezpiecznego i przyjaznego sąsiedztwa. Mimo, że Stany Zjednoczone nie chcą nadmiernie eskalować konfliktu, to podjęte przez nie działania pogłębiają obserwowany od prawie dwóch dekad negatywny trend w rozwoju stosunków między Moskwą i Waszyngtonem. The subject of the analysis is the attitude of the United States towards the annexation of Crimea by Russia and the war in Donbass in the post-Cold War era perspective regarding the conf lict of values and interests. The article consists of two main parts. The first of these discusses the policy of the United States towards Ukraine and Russia after the Cold War. During the analysis, considerable attention was paid to the interests that the United States had towards the region of Eastern Europe, as well as the values of peace, stability and democracy promoted there. The second part of the article is devoted to the US reaction to Russia’s unlawful actions in the Crimea and Donbass, undermining the core values and principles of the international community, i.e. independence, sovereignty and territorial integrity of states. It analyzed the strategy of the United States’ response to the crisis in Ukraine, including its activities in the political, economic and military spheres. The analysis was to enable the answer to two basic research questions. First of all, were the principles of the international community violated by Russia and also the interests of the United States in Eastern Europe and the democratic values promoted in the region sufficient reason for Washington to take decisive action in defense of Ukraine? Secondly, are the actions taken by the US in cooperation with the international community enough to force Russia to change its policy towards Ukraine? The answer to both of the questions is negative. Russia’s actions in Ukraine did not undermine the vital interests of the United States, which is why it did not decide to resort to military solutions. The values promoted by Americans also were not a sufficient reason to use more decisive means of response. Washington’s moderate actions have negative consequences for Russia, but they are unable to force it to change its policy towards Ukraine. This is due to the importance of Moscow’s interests in Ukraine, which are particularly important in the context of rebuilding Russia’s superpower status and ensuring a safe and friendly neighborhood. Although the United States does not want to escalate the conf lict excessively, its actions have deepened the negative trend in the development of relations between Moscow and Washington observed for almost two decades.
- Item„Przestępstwa terrorystyczne” i przestępstwa o charakterze terrorystycznym w obowiązującym kodeksie karnym – niedoskonała ochrona bezpieczeństwa państwa i jego obywateli(Wydawnictwo KUL, 2019) Michalska-Warias, AnetaW artykule podkreślono istniejący po stronie państwa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa, także przed zamachami terrorystycznymi. Artykuł dotyczy wzajemnej relacji między zdefiniowanym w art. 115 § 20 k.k. przestępstwem o charakterze terrorystycznym a występującymi w kodeksie karnym typami przestępstw odnoszącymi się wprost do zjawiska terroryzmu, które Autorka określa mianem „przestępstw terrorystycznych”. Podkreślono, że definicja z art. 115 § 20 k.k. ma charakter stricte prawny, a zatem za przestępstwa o charakterze terrorystycznym muszą zostać uznane wszelkie czyny wypełniające ustawowe kryteria, w tym te, które znaczeniu kryminologicznym nie mają związku ze zjawiskiem terroryzmu. Z kolei stypizowane w k.k. „przestępstwa terrorystyczne” (jak. np. szkolenie terrorystyczne czy finansowanie terroryzmu) nie mogą, z natury swej być uznawane za przestępstwa o charakterze terrorystycznym w znaczeniu definicji ustawowej. Zaproponowano zatem pewne zmiany w brzmieniu art. 65 § 2 k.k., tak aby sprawcy przestępstw terrorystycznych przy stosowaniu środków probacyjnych, a także na etapie postępowania wykonawczego, mogli być traktowani jak sprawcy czynów o charakterze terrorystycznym. W ten sposób, jak twierdzi Autorka, bezpieczeństwo obywateli (stanowiące wartość konstytucyjną) byłoby lepiej chronione. The paper emphasises the state’s obligation to provide safety, also from terrorist threats. The dogmatic analysis of the binding anti-terrorist solutions of the Polish Criminal Code is presented from this point of view. The paper discusses the mutual relationship between an offence of a terrorist character, as defined in Art. 115 § 20 of the Criminal Code and the types of offences present in the Criminal Code which refer specifically to the phenomenon of terrorism, which are labelled by the Author as “terrorist offences”. It is stressed that the definition from Art. 115 § 20 of the Criminal Code is of a strictly juridical character, therefore all offences meeting the statutory criteria should be considered of terrorist character, even if they have no connection with the phenomenon of terrorism in its criminological sense. On the other hand the “terrorist offences” described in the Criminal Code (as e.g. terrorist training or financing of terrorism) cannot, intrinsically, be considered offences of a terrorist character in the meaning of the legal definition. Therefore some modifications of Art. 65 § 2 of the Criminal Code have been proposed so as make it possible to treat the perpetrators of such terrorist offences in the same way as the perpetrators of offences of a terrorist character during the application of the probation measures and at the stage of punishment execution. Thus, it is claimed, the safety of citizens (which is a constitutional value), would be further enhanced.
- ItemO przedsiębiorczym Żydzie i bogatym protestancie - palindrom hipokryzji, współczesna dystrofia czy próba uetycznienia ładu gospodarczego?(Wydawnictwo KUL, 2019) Kozak, Jarosław
- ItemRec.: Piotr Magier, Metateoria pedagogiki chrześcijańskiej, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2019, ss. 230(Wydawnictwo KUL, 2019) Marczewski, Marek
- ItemWartość czasu pracy w podmiotach leczniczych. Dylematy, uregulowania, społeczno-moralne implikacje(Wydawnictwo KUL, 2019) Prüfer, Paweł; Piszczygłowa, BernadetaCzas jest zarówno wartością samą w sobie, jak i wartością użyteczną. Podmioty lecznicze korzystają z tej wartości w wieloraki sposób. Czas pracy personelu medycznego, pełnione dyżury oraz czas wypoczynku regulowane są formalnymi przepisami prawa. Wartość czasu pracy uzależniona jest od rodzaju jej wykonywania, podmiotu który ją wykonuje oraz od uwarunkowań oraz kontekstu kulturowo-społecznego. Istotnym elementem określającym wartość czasu pracy jest ostatecznie odniesienie do człowieka jako podmiotu i priorytetu wszelkich działań społecznych. Dotyczy to zarówno szeroko rozumianego dobra lekarzy, jak i pacjentów. Jest to perspektywa etyczna i aksjologiczna, której nie powinno się pomijać w funkcjonowaniu i zarządzaniu podmiotami leczniczymi. Time is a value in itself and a useful one. Medical entities use this value in many ways. The medical staff`s working time spent carrying out medical duty and rest periods are regulated by formal laws. The value of working time depends on the type of work, the entity that carries it out, as well as the cultural and social context. An important element determining the value of working time is ultimately the reference to the human being as the subject and priority of all social activities. This applies to the broadly understood good of doctors and patients. This is an ethical and axiological perspective that should not be overlooked in the functioning and management of medicinal entities.