Roczniki Nauk Prawnych, 2022, Vol. 32, nr 3
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Roczniki Nauk Prawnych, 2022, Vol. 32, nr 3 by Issue Date
Now showing 1 - 9 of 9
Results Per Page
Sort Options
- ItemWspółpraca gminy z inwestorem w sferze planowania przestrzennego(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Błażewski, MaciejModel współpracy gminy z inwestorem w sferze planowania przestrzennego obejmuje dwie płaszczyzny przygotowania aktu planowania przestrzennego oraz realizację aktu planowania przestrzennego. Model ten jest odrębny względem partycypacji społecznej. Przepisy prawa ograniczają znacząco zakres stosowania tego modelu.
- ItemŚwiadczenie przez Kościół partykularny pomocy duszpastersko-prawnej małżonkom rozwiedzionym na przykładzie archidiecezji Trani–Barletta–Bisceglie i archidiecezji Pescara–Penne(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Góralski, WojciechW Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus z 15 sierpnia 2015 r. Franciszek przypomniał biskupom diecezjalnym, że zgodnie z kan. 383 § 1 KPK obowiązani są do opieki nad małżonkami pozostającymi w separacji lub rozwiedzionymi. Troska ustawodawcy o łatwy dostęp do pomocy prawnej i duszpasterskiej dla rozwiedzionych małżonków znajduje odzwierciedlenie w wielu inicjatywach mających na celu towarzyszenie takim osobom w ich życiu i ułatwienie dostępu do sądu. Włoskie archidiecezje Trani–Barletta–Bisceglie i Pescara–Penne są przykładami pożytecznych inicjatyw, które mają pomóc rozwiedzionym małżonkom w rozeznaniu ich sytuacji życiowej oraz we wniesieniu powództwa o unieważnienie małżeństwa. Podjęto tam cenne instytucjonalne formy pomocy tym małżonkom.
- ItemMarek Klimek, Samorząd terytorialny w konstytucjach Polski XX wieku. Wybrane aspekty politologiczno-ustrojowe, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2021, ss. 156(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Lis, Artur
- ItemMiędzy prawem do rzetelnego procesu sądowego a zasadą zaufania w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącym wymiany informacji podatkowych na podstawie dyrektywy 2011/16/UE(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Szymacha, AdamW związku z wprowadzeniem mechanizmu przekazywania informacji podatkowych między państwami członkowskimi powstały kontrowersje dotyczące możliwych naruszeń prawa do rzetelnego procesu sądowego zagwarantowanego przez art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz znaczenia kluczowych pojęć determinujących zgodność z prawem takiej wymiany informacji. TSUE w trzech orzeczeniach wypowiedział się w sprawie tych wątpliwości, ustanawiając standard ochrony przed pochopnym przekazywaniem informacji podatników. Wydaje się, że pomimo pewnej liberalizacji podejścia do zasady zaufania TSUE wciąż przyznaje jej priorytet. W takiej sytuacji zasada pewności prawa oraz ochrona praw podstawowych wymagają, aby limitować zakres treści przekazywanych informacji do zachowań o charakterze nielegalnym.
- ItemPrzestępstwo dobrowolnego i bezprawnego porzucenia świętej posługi przez duchownego w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kaleta, PawełUstawodawca w kan. 1392 penalizuje przestępstwo porzucenia świętej posługi. Jest to nowa regulacja prawna, która nie ma swojego odpowiednika ani w KKKW, ani w KPK/17. Podmiotem popełnienia przestępstwa jest duchowny. Biorąc pod uwagę trzystopniowy sakrament święceń, odnosi się ono do diakona, prezbitera oraz biskupa. Przedmiotem zaś przestępstwa jest umyślne opuszczenie świętej posługi, której celem jest uwolnienie się spod właściwej władzy kościelnej. Autor zwraca uwagę na wszystkie cztery wymagania, aby można zastosować sankcję karną. Do wymagań tych należy: 1) dobrowolne porzucenie świętej posługi; 2) nielegalne porzucenie świętej posługi; 3) zamiar uwolnienia się spod kompetentnej władzy kościelnej oraz 4) sześciomiesięczny, nieprzerwany upływ czasu.
- ItemStatus zwłok ludzkich w przypadku przyznania osobowości osobom zmarłym(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Najman, MichałRozważając kwestię pośmiertnej ochrony człowieka, należy dokonać rozróżnienia na dwojaki rodzaj środków prawnych taką ochronę gwarantujących. Pierwsza grupa odnosi się do ochrony dóbr niezwiązanych z materialnymi pozostałościami po śmierci osoby ludzkiej, jak np. dobre imię, wizerunek, tajemnica korespondencji. Druga z kolei służy do zapewnienia ochrony zwłok lub szczątków ludzkich oraz miejsca ich spoczynku, a także rzeczy w nim lub na nim pozostawionych. Warto zwrócić uwagę na fakt nieporównywalnie szerszego katalogu środków ochrony, w tym przede wszystkim na gruncie prawa karnego, w tej ostatniej grupie. Zwłoki ludzkie chronione są nie tylko w aspekcie ich integralności i nietykalności, ale również jako dowody w postępowaniu wyjaśniającym, jako potencjalny obiekt medyczny, kultu religijnego, a nawet obiekt seksualny (np. w regulacji meksykańskiej). Powstaje zatem pytanie: dlaczego pośmiertna ochrona dóbr osobistych jednostki jest tak nierównomierna; dlaczego większą wagę przypisuje się protekcji ciała zmarłej osoby niż dobrom, które znacznie dłużej żyją wśród ludzi? Aby na nie odpowiedzieć, jak się wydaje, należy w pierwszej kolejności ustalić czym są zwłoki ludzkie oraz czy ich status prawny nie ulegnie zmianie w przypadku przyznania osobowości prawnej osobom zmarłym. W tym kontekście, jak się wydaje, zwłoki ludzkie traktować należy jako corpus mechanicus osoby zmarłej, tak jak ciało ludzkie jest corpus mechanicus osoby fizycznej. Pozwoli to uświadomić szerszemu gronu odbiorców konieczność pośmiertnej ochrony dóbr innych niż te związane z cielesnością człowieka, a tym samym przyczynić się może do rozwoju społecznego i większej aktywizacji osób starszych w życiu społecznym.
- ItemCzłowiek – dziecko – osoba fizyczna. Pojęcia ugruntowane w prawie cywilnym czy wymagające redefiniowania?(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Biały, Aneta; Kaczka, PawełW którym momencie możemy mówić o początku osoby fizycznej – czy to rzeczywiście moment narodzin i co oznacza koniec istnienia osoby – czy też należy uznać, że jest to moment śmierci? W prezentowanym artykule autorzy odpowiadają na te dwa pytania, co wymagało poddania analizie pojęć, takich jak: człowiek, dziecko, nasciturus, a wreszcie także osoba fizyczna zdefiniowana w polskim prawie cywilnym. Z drugiej strony, z uwagi na fakt, że pojęcie osoby fizycznej nie funkcjonuje wyłącznie w obszarze prawa prywatnego, autorzy odwołują się również w niezbędnym zakresie m.in. do prawa karnego i konstytucyjnego, co jest zamierzonym działaniem mającym na celu ukazanie oddziaływania na inne obszary prawa i jednocześnie uwypuklenie doniosłości poruszanej problematyki. Należy jednak zaznaczyć, że podstawowym analizowanym zakresem jest jednak prawo prywatne. Z oczywistych względów w opracowaniu pojęcia te były analizowane nie tylko z perspektywy prawnej, ale także medycznej i aksjologicznej. Nie sposób odpowiedzieć na postawione pytania bez odniesienia do nauk biologicznych czy poglądów filozoficznych, ponieważ omawiana kwestia nie dotyczy tylko obszaru nauk prawnych, ale ze względu na swoje znaczenie praktyczne obejmuje szeroki obszar badawczy. Jedynie tytułem przykładu – nie da się określić momentu śmierci człowieka bez odniesienia do osiągnięć medycyny w tym zakresie. Dodatkowo autorzy dokonali próby odpowiedzi na pytanie, czy art. 8 § 1 k.c. pozwala na jednoznaczny wniosek, że skoro każda osoba ma zdolność prawną od chwili urodzenia, to moment ten należy utożsamiać z uzyskaniem statusu osoby fizycznej.
- ItemEwolucja norm prawnych dotyczących osoby sędziego przed Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1917 roku(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Bartczak, AdamSędzia jest podmiotem, który stosuje prawo. To on rozstrzyga sprawy sądowe. Historia Kościoła pokazuje, że już od samego początku mieliśmy do czynienia z koniecznością rozwiązywania różnego rodzaju spraw i sporów. Prawo kanoniczne na przestrzeni wieków rozwijało się i ewoluowało. Prawo procesowe rozwijało się stopniowo. Osoba sędziego wpisuje się w ten rozwój. Początkowo, jak wskazują źródła prawa, sędzią kościelnym był biskup. Z czasem władza sądzenia przeszła w ręce innych księży, których wskazywał biskup. Tak powstaje urząd wikariusza sądowego (oficjała). Na Soborze Trydenckim mowa jest już o tzw. sędziach synodalnych i prosynodalnych.
- ItemDefekty wiary a nieważność małżeństwa(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Leszczyński, GrzegorzMałżeństwo jest sakramentem, jeśli jest zawarte pomiędzy dwiema osobami ochrzczonymi. Czy zatem oznacza to, że tak naprawdę nie jest istotne, w jakiej dyspozycji dane osoby zawierają małżeństwo i że w ogóle fakt praktykowania wiary nie ma żadnego znaczenia w odniesieniu do ważności zawieranego małżeństwa? Współczesne orzecznictwo dość jednoznacznie określa sakramentalność małżeństwa w oderwaniu od faktu posiadania wiary, jak i intencji celebrowania małżeństwa sakramentalnego. Oczywiście z punktu widzenia duszpasterskiego pogłębienie wiary winno być stawiane jako warunek zawarcia małżeństwa. Co więcej, brak wiary z pewnością uniemożliwia pełne korzystanie z owoców sakramentu, co staje się niewątpliwym problemem duszpasterskim. Czy jednak brak wiary po stronie kontrahenta uniemożliwia ważne zawarcie przez niego małżeństwa? Moim zdaniem nie uniemożliwia, choć nie można takiej sytuacji wykluczyć w przypadku odrzucenia godności sakramentalnej małżeństwa.