"Roczniki Pedagogiczne", 2022, Vol. 14(50), nr 1

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/4636

Browse

Browsing "Roczniki Pedagogiczne", 2022, Vol. 14(50), nr 1 by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 13 of 13
  • Item
    Polityka wielokulturowości a edukacja obywatelska w Anglii – wybrane aspekty socjopedagogiczne
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Hejwosz-Gromkowska, Daria
    W angielskim dyskursie politycznym wielokrotnie ogłaszano już koniec wielokulturowości jako idei łączącej więzy społeczne. W niniejszym artykule podjęto próbę analizy dyskursu debaty publicznej wokół problematyki wielokulturowości w Anglii oraz implikacji dla edukacji obywatelskiej. W artykule zostały przedstawione – po pierwsze – założenia edukacji obywatelskiej w kontekście budowania spójnego społeczeństwa w ramach kategorii Britishness, co było fundamentem działań laburzystów po 1997 roku. Po drugie ukazana została koncepcja idei Big Society w kontekście wielokulturowości, zaproponowanej przez Torysów po przejęciu władzy w 2010 roku. Ponadto podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy istotnie nastąpił koniec polityki wielokulturowości, czy też przybrała ona inną formę i jakie znaczenie ma ona dla przyszłości edukacji obywatelskiej.
  • Item
    The Image of a Lonely Child in a Modern Family
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Majchrzyk-Mikuła, Joanna; Buk-Cegiełka, Marta
    In today’s reality, which is constantly changing and transforming, the constant pursuit of material goods and social position is very evident. Parents often have no time for other household members. While they are mainly concerned with providing their children with the best possible material conditions, they pay too little attention to satisfying their psychological needs. Hence, the feeling of loneliness, which in contrast to solitude, is always a difficult and unpleasant psychological state, appears more and more often among children. The paper attempts to analyse the phenomenon of children’s loneliness in their parents, its sources and ways of overcoming it.
  • Item
    Troska o normatywne punkty orientacyjne w wychowaniu – śladem myśli pedagogicznej Teresy Kukołowicz
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Chrobak, Stanisław
    Teresa Kukołowicz (1925-2014) podkreślała, że człowiek jest bytem niedoskonałym, niedokończonym, potencjalnym, a dzięki oddziaływaniom pedagogicznym ma szansę na kształtowanie siebie tak, by stawać się coraz bardziej doskonałym, dokończonym, by aktualizować swoje możliwości. Zatem, jeśli chcemy mówić, że wychowanie jest pomocą niesioną człowiekowi w jego rozwoju i wzrastaniu – to jego sens tkwi w realizacji tych celów, które wyrażają sposób rozumienia świata i życia, sposób wartościowania rzeczywistości i jego ocenę. W efekcie wyrazem takiej postawy człowieka wobec świata i życia jest jego deklaracja wobec podstawowych wartości. Człowiek odpowiada na wezwanie wartości i w ten sposób nie tylko przekształca świat, lecz także buduje siebie jako wartość na tym świecie. Pedagog staje więc przed zadaniem wyposażenia wychowanka w sprawności i struktury, które będą rozwijać w nim gotowość do aktualizowania siebie jako osoby. Bez oczywistych prawd religijno-światopoglądowych, etycznych i estetycznych nasze życie osobiste i społeczne byłoby bardziej chaotyczne niż obecnie.
  • Item
    Rzecz o kształtowaniu tożsamości zawodowej nauczyciela
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) De Tchorzewski, Andrzej M.
    Podstawowym celem naukowym artykułu jest zwrócenie uwagi na jedno z ważnych zagadnień, które mieści się w obszarze pedeutologii. Dotyczy ono treści i zakresu nauczycielskiej tożsamości zawodowej, analizy jej źródeł i podstaw, a także atrybutów. Problemy wynikające z tych zagadnień zostały ujęte w strategię poszukiwań odpowiedzi na pytania o strukturę i dynamikę ich kształtowania się. Proces wywodu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie o znaczenie nauczycielskiego etosu i generacji praw podmiotowych będących świadectwem zawodowej tożsamości. Ponadto wskazano w nim na rolę i istotę procesu dochodzenia nauczycieli do zawodowej tożsamości w czasach chaosu aksjonormatywnego. Przeprowadzona analiza zmierzała do opisu poznawczego, wyjaśnienia wraz z interpretacją głównego przedmiotu podjętego zagadnienia oraz aplikacji w postaci pytań otwartych skierowanych w zakończeniu do czytelników.
  • Item
    Wspólnota rodzinna a współczesne wyzwania związane z przygotowaniem młodego pokolenia do właściwego rozumienia wartości pracy ludzkiej
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Łobacz, Małgorzata
    Wspólnota rodzinna stanowi podstawowe środowisko życia ludzkiego. To w rodzinie człowiek po raz pierwszy poznaje wartość pracy ludzkiej, doświadcza jej obserwując ludzi pracy czy wykonując różne czynności. Praca ludzka stanowi ważny składnik systemu aksjo-normatywnego społeczeństwa. Zaspokaja ona potrzeby konsumpcyjne człowieka, umożliwia realizację siebie w kontakcie ze światem zewnętrznym i z innymi ludźmi, pozwala też na podejmowanie zadań życiowych. Sprawia, że człowiek czuje się potrzebny, a jego życie ma sens. W niniejszym artykule została ukazana rola wspólnoty rodzinnej w przygotowaniu młodych pokoleń do właściwego rozumienia wartości pracy. Z jednej strony rodzina powinna ukazywać istotę pracy, jej sens, z drugiej zaś uczyć uczciwego i rzetelnego stosunku do niej, ale także uwrażliwiać na budowanie mądrych relacji międzyosobowych w środowisku pracy (bez niezdrowej rywalizacji, konkurencyjności, wyzysku) i wreszcie zobowiązana jest do uświadamiania, że „praca jest dla człowieka”, dlatego nie on ma jej służyć i w niej się zatracać, ale wykonywać ją w sposób wolny i rozumny, na miarę osoby ludzkiej.
  • Item
    Kwestia praw i edukacji kobiet w tekstach Jana Hulewicza
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Głowacka-Sobiech, Edyta; Chmura-Rutkowska, Iwona
    Celem artykułu jest przypomnienie postaci profesora Jana Hulewicza, historyka wychowania i kultury, działacza społecznego oraz znawcy historii edukacji kobiet. Dzięki Hulewiczowi „kwestia kobieca” zaistniała na stałe w historiografii oświatowej. Jego głęboka analiza dyskursu publicznego w XIX stuleciu na temat praw i możliwości edukacyjnych kobiet oraz opis ich walki o średnie i wyższe wykształcenie pokazały nie tylko polityczne, ale i społeczno-kulturowo-ekonomiczne przyczyny nierównych szans między kobietami i mężczyznami na ziemiach polskich w XIX i w początkach XX wieku.
  • Item
    Nauczyciele w systemie organizacji polskiego szkolnictwa sobotniego w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Zamecka-Zalas, Olga
    Edukacja ojczysta dziecka oraz przygotowanie w tym celu kadr pedagogicznych na uchodźstwie były nadrzędnym zadaniem polskich środowisk oświatowych przebywających po drugiej wojnie światowej w Wielkiej Brytanii. Gdy wycofane zostało uznanie dla rządu polskiego w Londynie, to właśnie działacze nauczycielscy przejęli ogromny trud utrzymania polskiego szkolnictwa, a tym samym przeciwdziałania wynarodowieniu młodego pokolenia Polaków. Celem artykułu jest ukazanie sytuacji nauczycieli w systemie organizacyjnym polskiego szkolnictwa oraz roli Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskiego Zagranicą, które stworzyło podwaliny pod system szkół przedmiotów ojczystych. W artykule ponadto ukazano cele działalności nauczycieli, którzy byli ogarnięci wielką społeczną pasją i umiłowaniem tradycji, różnorodne formy kształcenia oraz ich ogromną rolę w wychowaniu dzieci w polskiej kulturze i tradycji. W celu realizacji problemu badawczego zastosowano metodę monograficzną, krytykę analizy dokumentów i piśmiennictwa w tym zakresie.
  • Item
    Sytuacja zawodowa jako element różnicujący satysfakcję z pracy nauczycieli
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Jakimiuk, Beata
    Artykuł zawiera treści dotyczące specyfiki pracy i rozwoju zawodowego nauczyciela, problematyki satysfakcji zawodowej i czynników ją kształtujących oraz wyniki badań własnych i analizy dotyczące sytuacji zawodowej jako elementu różnicującego satysfakcję z pracy badanych nauczycieli. Przedmiotem badań były czynniki satysfakcji z pracy nauczycieli w trzech obszarach: pracy z uczniami, relacji z nauczycielami oraz osiągnięć osobistych w powiązaniu z sytuacją zawodową nauczycieli określoną przez: typ szkoły, staż pracy i stopień awansu zawodowego. Celem badań było ukazanie związku między sytuacją zawodową badanych nauczycieli a odczuwaną satysfakcją z pracy w analizowanych obszarach. Problemy badawcze dotyczyły pytań o to, w jaki sposób różne aspekty pracy nauczycieli są powiązane z odczuwaną przez nich satysfakcją zawodową oraz w jakim zakresie rozpatrywane czynniki związane z ich pracą powodują, że nauczyciele odczuwają satysfakcję? W grupie badawczej było 446 nauczycieli z różnych typów szkół (szkoły podstawowe, gimnazja, licea, szkoły zawodowe), z różnym stażem pracy i stopniem awansu zawodowego. Badania pozwoliły na ustalenie związku między sytuacją zawodową badanych nauczycieli a rozpatrywanymi czynnikami satysfakcji na podstawie wyników badań czynników satysfakcji związanych z: pracą z uczniami, relacjami z nauczycielami oraz osiągnięciami osobistymi, w odniesieniu do przyjętych kryteriów charakteryzujących ich sytuację zawodową.
  • Item
    Nauczyciel jako kreator wartości w wychowaniu muzycznym
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Szubertowska, Elżbieta
    Obecna sytuacja kultury muzycznej społeczeństwa polskiego wymaga skutecznej edukacji dzieci i młodzieży, prowadzonej przez dobrze wykształconych nauczycieli. Jednak od wielu lat kandydaci na te kierunki studiów wykazują niski poziom wyjściowy swoich umiejętności i zainteresowań muzycznych. Nadrobienie tych braków w czasie studiów wymaga odważnych działań kadry pedagogicznej uczelni i podjęcia wzmożonych wysiłków na rzecz budowania wysokiej kultury muzycznej przyszłych nauczycieli. Oczekiwaną skuteczność działań nauczyciela w procesie wychowania muzycznego gwarantuje właściwa relacja między nauczycielem a uczniem oraz wyraźna w tych kontaktach identyfikacja nauczyciela z przekazywanymi wartościami.
  • Item
    Janusz Mariański, Desekularyzacja we współczesnym świecie – mit czy rzeczywistość?
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Adamczyk, Monika
  • Item
    Right to Effective Legal Remedy in Criminal Proceedings in the EU. Implementation and Need for Standards
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Wiliński, Paweł; Kiejnich-Kruk, Karolina
    In order to secure rights and guarantees provided by the legal system of the European Union, legal acts in the field of the criminal cooperation refer to the right to an effective remedy. Given that, two instruments are particularly impor­tant as they were the first to aim to set the standard and frame for the effective remedy conceptual framework: the Directive 2013/48/EU and the Directive (EU) 2016/343. The Authors analyse the legislation process within that context, the ap­proach of Member States, (non)existing standards and related consequences, such as the possibilities of proper implementa­tion of the right to the effective remedy into the national legal systems, verification of that process as well as the chances to achieve the harmonisation of minimal standards of the protec­tion of fundamental rights in the area of criminal proceedings in the EU.
  • Item
    Normatywne konsekwencje art. 9 Konkordatu dla polskiego porządku prawnego
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Olszówka, Marcin
    Polskie prawo nie zna podziału świąt na katolickie (religijne) i państwowe (świeckie) - ani na poziomie konstytucyjnym, ani ustawowym. Artykuł 66 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. nie określa, które dni są wolne od pracy, lecz nakazuje to sprecyzować w ustawie. Polskie ustawodawstwo generalnie zakłada, że wolne od pracy są dwa dni w tygodniu, w tym niedziela, a ponadto święta, przy czym istnieje wiele wyjątków, gdy pracodawca może nakazać pracę w niedziele lub święta. Artykuł 9 ust. 1 polskiego Konkordatu z 1993 r. - inaczej niż art. 66 ust. 2 Konstytucji RP - proklamuje katalog dni wolnych od pracy, do których zalicza wszystkie niedziele oraz enumeratywnie wymienione dni świąteczne. Nie jest to katalog świąt katolickich, ale katalog dni wolnych od pracy, który jest wiążący dla ustawodawcy zwykłego. W konsekwencji polskie ustawodawstwo musi nie tylko zagwarantować taki status wymienionych w Konkordacie dni wolnych od pracy, lecz również zapewnić, aby w każdym z tych dni pracownicy (niezależnie od podstawy prawnej świadczenia pracy) nie mogli być zobowiązani do świadczenia pracy. Wyjątki są dopuszczalne, ale tylko w uzasadnionych obiektywnymi względami sytuacjach (np. bezpieczeństwo, porządek publiczny, moralność, życie i zdrowie ludzi), do których nie zalicza się np. handlu. Problemy interpretacyjne ewokuje redakcja art. 9 ust. 2 Konkordatu, który określa warunki poszerzania katalogu dni wolnych od pracy (art. 9 ust. 1 Konkordatu). Wymóg porozumienia między Stronami Konkordatu można rozumieć literalnie – jako wymóg zawarcia odrębnej umowy – albo teleologicznie (funkcjonalnie) – jako brak sprzeciwu (co mimo wszystko wydaje się bardziej prawidłową interpretacją). Kolejna kontrowersja dotyczy charakteru konkordatowego katalogu dni wolnych od pracy. Istotna jest w tym zakresie odpowiedź na pytanie, czy jest on gwarancyjny, czyli inkluzywny (dni wskazane w Konkordacie na pewno mają charakter dni rzeczywiście wolnych od pracy), czy ekskluzywny (tylko dni wskazane w Konkordacie mają charakter dni rzeczywiście wolnych od pracy). Polish legal system does not differentiate days which are free from work on the basis of their Catholic/religious or state/secular nature – either at the constitutional level or at the statutory level. Article 66(2) of the 1997 Constitution of the Republic of Poland does not specify public holidays but obliges the legislator to specify them in ordinary legislation. In general, Polish law assumes that two days a week, including Sundays, are free from work, in addition to other holidays. There are also a number of exceptions when an employer is entitled to order work on Sundays or holidays. Article 9(1) of the 1993 Concordat, contrary to Article 66(2) of the Constitution, contains a catalogue of nonworking days, including all Sundays and literally enumerated holidays. It is not a catalogue of Catholic holidays but a catalogue of nonworking days and is binding on the ordinary legislator. In consequence, Polish legislation must not only guarantee the days free from work according to the Concordat but also ensure that on each of these days employees (regardless of the legal basis for providing work) are not obliged to work. Exceptions are permissible but only in situations justified by objective reasons (e.g. security, public order, morality, human life and health); trade, for example, does not fall into one of these exceptions. Interpretative problems are posed by Article 9(2) of the Concordat, which specifies the conditions for expanding the catalogue of public holidays (paragraph 1). The requirement of an agreement between the Parties to the Concordat can be understood either literally – as a requirement of adopting a separate agreement – or teleologically (functionally) – as the absence of opposition (which nevertheless seems to be a more correct interpretation). Another controversy is related to the nature of the catalogue of public holidays in the Concordat. The important question in this regard is whether it should be considered inclusive (i.e. the days indicated in the Concordat have the character of days actually free from work) or exclusive (i.e. only the days indicated in the Concordat have the character of days actually free from work).
  • Item
    Wolność tworzenia związków wyznaniowych w Polsce – przypadek niezależnych gmin wyznaniowych żydowskich
    (Wydawnictwo KUL, 2023) Hau, Maksymilian
    Celem artykułu jest analiza kwestii rejestracji niezależnych gmin wyznaniowych żydowskich, czyli gmin wyznaniowych żydowskich niezrzeszonych w ramach Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWŻ). Przez kilka lat możliwość utworzenia niezależnych gmin wyznaniowych żydowskich była podważana przez ZGWŻ, który twierdził, że ustawa o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej wyczerpująco reguluje sytuację prawną wszystkich wspólnot judaistycznych w Polsce. W szeregu orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadłych na kanwie sporów między niezależnymi gminami wyznaniowymi żydowskimi a ZGWŻ, potwierdzona została możliwość rejestracji niezależnych gmin wyznaniowych żydowskich. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny wykształcił test pozwalający ocenić tożsamość lub odrębność dwóch związków wyznaniowych na potrzeby rejestracji nowych związków wyznaniowych. W artykule została zawarta próba systematyzacji elementów składających się na wspomniany test, odnoszący się m.in. do materialnej i formalnej tożsamości prawa wewnętrznego, kryteriów członkostwa oraz woli osób tworzących związek wyznaniowy. Dodatkowo rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego zostały poddane ocenie w perspektywie zgodności ze standardem ochrony wolności sumienia i wyznania wyznaczonym przez orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. This article analyses the issue of the registration of independent Jewish religious communities, i.e., Jewish religious communities unaffiliated with the Association of Jewish Communities in Poland (AJCP). For several years, the possibility of establishing independent Jewish religious communities has been challenged by the AJCP, which claims that the Act on the State’s Relationship with Jewish Religious Communities in Poland exhaustively regulates the legal situation of all Jewish communities in Poland. In a number of Supreme Administrative Court’s decisions on disputes between independent Jewish religious communities and the AJCP, the possibility of registering independent Jewish religious communities has been confirmed. In addition, the Supreme Administrative Court developed a test for assessing the identity or separateness of two religious associations for the purpose of registering new ones. The article attempts to systematise the elements that constitute this test, referring, inter alia, to the material and formal identity of the internal law, the criteria of membership and the will of the persons forming the religious association. Moreover, the Supreme Administrative Court’s decisions are reviewed from the perspective of compliance with the standard of protection of freedom of conscience and religion established by the case law of the European Court of Human Rights.