Browsing by Author "Pawlikowski, Jakub"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Spór o medyczną klauzulę sumienia a konstytucyjne zasady równości i bezstronności światopoglądowej władz publicznych
    (Wydawnictwo KUL, 2019) Pawlikowski, Jakub
    W artykule przeanalizowano problem sprzeciwu sumienia z perspektywy konstytucyjnej zasady równości (art. 32 Konstytucji RP) oraz bezstronności światopoglądowej władz publicznych (art. 25 ust. 2). Zasady te zakazują prawodawcy i władzom publicznym wprowadzania nieuzasadnionych nierówności w stosunkach prawnych w sferze publicznej, szczególnie w zakresie podstawowych praw i wolności. Zakazują także arbitralnego opowiadania się po jednej ze stron sporów światopoglądowych, aby uprzywilejowując jedną ze stron nie ograniczać nieproporcjonalnie fundamentalnych praw innych stron. W obszarze świadczeń zdrowotnych konieczność ochrony zdrowia lub życia pacjentów uzasadnia ich uprzywilejowanie w dostępie do świadczeń zdrowotnych oraz nałożenie odpowiednich obowiązków i ograniczeń prawnych w zakresie wolności sumienia na osoby wykonujące zawody medyczne. Jednak większość przypadków manifestowania sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej nie dotyczy sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia świadczeniobiorców. Co więcej, wynika z woli respektowania zasady poszanowania życia każdej istoty ludzkiej ze strony obdżektora. Spory wokół kwestii ochrony życia poczętego, do których często nawiązuje się w kontekście dyskusji wokół klauzuli sumienia, mają bez wątpienia podłoże światopoglądowe. Jednak nawet zakładając niemożność ich rozstrzygnięcia, nie ma podstaw, aby władze publiczne, w sytuacjach, w których nie występuje konieczność ochrony życia i zdrowia ludzkiego, opowiadały się po stronie poglądu akceptującego naruszanie ludzkiego życia ograniczając jednocześnie wolność postępowania w zgodzie z sumieniem osób przyjmujących pogląd przeciwny. Zatem w przypadkach wykraczających poza konieczność ochrony zdrowia i życia prawodawca nie powinien arbitralnie ograniczać wolności sumienia świadczeniodawców. W przeciwnym przypadku narusza zasadę równości wobec prawa w zakresie podstawowych praw i wolności oraz tworzy ramy prawne dla dyskryminacji niektórych świadczeniodawców ze względu na ich zawód, funkcję lub światopogląd. Niezgodne z zasadą równości byłoby także różnicowanie uprawnień w zakresie sprzeciwu sumienia pomiędzy różnymi grupami osób zaangażowanych w opiekę nad pacjentem.
  • Item
    Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej – aspekty etyczne i prawne
    (Wydawnictwo KUL, 2014) Stanisz, Piotr; Pawlikowski, Jakub; Ordon, Marta; Szostek, Andrzej; Głusiec, Waldemar; Krzysztofek, Katarzyna; Czelny, Michał; Zoll, Andrzej; Bosek, Leszek; Nawrot, Oktawian; Nesterowicz, Mirosław; Karczewska-Kamińska, Natalia; Gałązka, Małgorzata; Midro, Alina T.; Marczewski, Krzysztof; Radziwiłł, Konstanty; Dobrowolska, Beata; Prusak, Małgorzata; Puacz, Elżbieta; Ordon, Marta (red.); Stanisz, Piotr (red.); Pawlikowski, Jakub (red.)
    Monografia jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym, tak obszernym, interdyscyplinarnym opracowaniem problemu sprzeciwu sumienia w praktyce medycznej. Obejmuje analizy wybitnych przedstawicieli nauk filozoficznych, prawnych i medycznych, a autorami tekstów są między innymi byli lub aktualni prezesi Trybunału Konstytucyjnego (Andrzej Zoll), Naczelnej Izby Lekarskiej (Konstanty Radziwiłł) i Naczelnej Izby Diagnostów Laboratoryjnych (Elżbieta Puacz). W pracy prezentowane są różne punkty widzenia, uwzględniające zarówno odmienność perspektyw badawczych, tradycji religijno-filozoficznych, jak i poglądów doktrynalno-ustrojowych, co stanowi odzwierciedlenie stanu dyskusji nad przepisami regulującymi sprzeciw sumienia. Materiał został podzielony na trzy części obejmujące perspektywę filozoficzno-religijną, prawną i medyczną. Rozważania zawarte w części pierwszej obejmują m.in. analizę kategorii sumienia w etyce, prezentację stanowiska Kościoła Katolickiego wobec wzbudzających obiekcje moralne procedur medycznych, a także omówienie relacji między dotyczącymi tych kwestii przepisami wewnętrznymi niektórych związków wyznaniowych a prawem państwowym. Część druga zawiera refleksję nad prawem do sprzeciwu sumienia w medycynie z perspektywy praw człowieka (a zwłaszcza praw osób wykonujących zawody medyczne oraz praw pacjenta), przepisów Konstytucji RP i umów międzynarodowych. Obejmuje też rozważania dotyczące reżimu prawnego dotyczącego wybranych procedur medycznych. Teksty zgrupowane w części trzeciej dotyczą zakresu wolności sumienia zarówno w praktyce lekarskiej, jak i w wykonywaniu innych zawodów medycznych: farmaceuty, pielęgniarki, położnej i diagnosty laboratoryjnego. Monografia wpisuje się w aktualną dyskusję społeczną i naukową dotyczącą klauzuli sumienia w medycynie, a autorzy poszczególnych opracowań formułują wiele godnych uwagi postulatów, które mogą się przyczynić do wypracowania właściwych zasad postępowania w tym zakresie.